Cuộc hội ngộ xúc động của các cựu lưu học sinh Việt Nam tại Azerbaijan

“Ngày ấy, sinh viên nào không ăn được, ngủ được thì gầy rộc đi. Cả tháng trời chứ có ít đâu. Có người còn chưa từng đi tàu nên bị say”, anh Bảo kể tiếp.

Những kỷ niệm như thế không thiếu trong hành trình trở lại thăm mái trường xưa của gần 40 cựu sinh viên Việt Nam tại Baku đầu tháng 5/2015.

Khi Azerbaijan còn là một nước Cộng hòa thuộc Liên Xô cũ, nhiều thế hệ sinh viên Việt Nam đã được cử sang Baku học tập. Trong thời gian từ 1967-1985, có trên 2.000 sinh viên Việt Nam đã đến Azerbaijan học tại các trường đại học ở Baku. Họ đã trở về quê hương và góp phần xây dựng đất nước.

“Hồi đó vui lắm. Ngoài hăng say học tập, các sinh viên Việt Nam rất tích cực tham gia các hoạt động văn hóa văn nghệ. Chúng tôi ai cũng biết hát và có các đoàn văn nghệ đi biểu diễn ở khắp nơi”, PGS.TS Đặng Thị Cẩm Hà, Viện Công nghệ Sinh học, Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam, nhớ lại thời học tập tại Đại học Quốc gia Baku (Đại học Tổng hợp Baku).

Trong những câu chuyện kể về thời sinh viên, chị Hà không ít lần rưng rưng nước mắt vì xúc động khi nhớ đến các kỷ niệm trong suốt quá trình học, đặc biệt là tình cảm của các cô, các thầy dạy cho mình. Đa số thầy cô đã ra đi nhưng tình yêu thương và trách nhiệm làm thầy đã cung cấp các kiến thức cơ bản quan trọng nhất mà họ đã mang theo trong suốt hành trang làm khoa học và quản lý. Hơn thế nữa các thầy cô đã gieo vào những sinh viên Việt Nam sự yêu nghề sâu sắc để họ đi con đường khoa học, quản lý với thành công vững chắc. Đó cũng là tâm trạng của tất cả các cựu lưu học sinh khác trong chuyến trở lại Baku lần này.

Anh Nguyễn Tuấn Hoa, cựu sinh viên Đại học Tổng hợp Baku, là một trong những du học sinh đầu tiên đến Baku năm 1967.

“Năm 1967, các sinh viên được tuyển sang Liên Xô học tập khá đông. Khi ấy, chiến tranh đang rất khốc liệt, bom đạn dữ dội. Các sinh viên Việt Nam khi đó mới sang rất gầy gò, ốm yếu khiến các thầy cô rất thương. Người Liên Xô rất đồng cảm với Việt Nam vì họ cũng mới thoát khỏi chiến tranh, họ hiểu sự tàn khốc của chiến tranh. Họ đã thể hiện tình cảm đó qua sự dạy dỗ đối với các sinh viên Việt Nam”.

Anh Hoa cho hay, khi vào học tại Đại học Tổng hợp Baku, các sinh viên Việt Nam phải học chung với sinh viên nước ngoài chứ không có lớp học riêng, hoàn toàn phải học tiếng Nga và phải theo kịp bài giảng của thầy. Thầy nói nhanh, trong khi tiếng Nga của học sinh Việt Nam chưa đủ nên rất nôn nóng làm thế nào để theo được bài giảng của thầy. Thầy đã yêu cầu các sinh viên bản địa giúp sinh viên Việt Nam.

Các cựu sinh viên Việt Nam tại Baku nói rằng tình thầy trò sâu đậm là điều mà họ không bao giờ quên được. Các thầy cô giáo chăm sóc, lo lắng cho các sinh viên Việt Nam như con cháu mình, dành tình cảm nhiều hơn cả so với các sinh viên khác.

“5 năm ngày ấy như một cuốn phim. Những kỷ niệm ùa về rõ như mới hôm qua”, chị Hà rưng rưng.

Đoàn cựu lưu học sinh Việt Nam đặt hoa tại mộ cố Tổng thống Heydar Aliyev

Các lưu học sinh Việt Nam đã không kìm được xúc động, thậm chí còn òa khóc nức nở khi tới thăm mái trường xưa yêu dấu. Đoàn lưu học sinh Việt Nam đã trở lại thăm Đại học Tổng hợp Baku và Đại học Dầu khí Quốc gia Azerbaijan, nơi họ được đón tiếp trong không khí nồng ấm tình thầy trò.

Phần lớn các thầy cô giáo ngày đó nay đã qua đời. Các lưu học sinh chỉ gặp lại các lãnh đạo nhà trường, các giảng viên đa phần còn trẻ nhưng tình cảm vẫn nồng ấm như thuở nào. Những kỷ niệm kể lại có thể không giống nhau, nhưng chữ “tình” vẫn vẹn nguyên đó.

Kết thúc hành trình đầy cảm xúc, các lưu học sinh Việt Nam trở về với tâm trạng mãn nguyện, bởi ước mơ nhiều năm qua đã trở thành hiện thực. Và họ lại đang ấp ủ những ước mơ khác, để vun đắp cho mối quan hệ hữu nghị truyền thống giữa Việt Nam và Azerbaijan. Đó là kế hoạch thành lập hội thành lập Hội hữu nghị Việt Nam-Azerbaijan, là các dự án hợp tác về kinh tế biển, dầu khí, nông nghiệp, khoa học, giáo dục…

“Truyền thống cần phải được bổ sung và vun đắp bằng các nội dung mới phù hợp với thời đại, phù hợp với tiềm năng của hai đất nước”, nguyên Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nghiêm Vũ Khải, cựu sinh viên Đại học Tổng hợp Baku, đúc kết sau chuyến trở lại Baku mà ông nói là thành công hơn mong đợi.