COP28 là gì và vì sao quan trọng?

Nội dung các cuộc trao đổi sẽ bao gồm việc giảm dần - hoặc thậm chí loại bỏ - nhiên liệu hóa thạch, cách toàn cầu thích ứng với hiện tượng thời tiết cực đoan, đặt ra tiêu chuẩn về hệ thống trao đổi phát thải carbon, và việc thành lập quỹ mới để bù đắp thiệt hại do nóng lên toàn cầu gây ra.

COP28 diễn ra vào khi nào, ở đâu?

Hội nghị COP28 bắt đầu từ ngày 30/11 và dự kiến kết thúc vào ngày 12/12. Theo lịch, các cuộc đàm phán sẽ diễn ra trong 2 tuần nhưng chúng thường được kéo dài thêm 1-2 ngày do các đại biểu tranh luận về câu chữ của tuyên bố chung.

Năm nay, COP28 được tổ chức tại Expo City ở Dubai, thuộc Các Tiểu vương quốc Ả-rập Thống nhất.

COP28 là gì?

Tên chính thức của COP28 là Hội nghị lần thứ 28 của các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu.

Đây là cuộc họp mặt thường niên của gần 200 quốc gia do Liên Hợp Quốc chủ trì để thảo luận về cách ngăn chặn tình trạng biến đổi khí hậu do con người gây ra và cách thích ứng với nhiệt độ ấm lên. Các hội nghị COP đã diễn ra được 28 năm.

Ý tưởng đằng sau các hội nghị COP là tạo ra diễn đàn đa phương để mọi người đều có tiếng nói bình đẳng về cách thế giới nên cắt giảm khí nhà kính.

Dù vậy, vẫn có sự chia rẽ giữa các nước giàu và nghèo. Các nước đang phát triển cho rằng vì các nước phát triển đã trở nên giàu có nhờ những ngành công nghiệp dựa trên nhiên liệu hóa thạch, những nước này cũng được làm điều tương tự.

Hội nghị COP đã đạt thỏa thuận đột phá ở Paris vào năm 2015, khi tất cả các nước lần đầu tiên đồng ý giữ cho mức tăng nhiệt dưới 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp, đồng thời đặt ra mục tiêu dài hạn để đảm bảo sự nóng lên toàn cầu không vượt quá 1,5 độ C.

Để đạt được các mục tiêu đó đồng nghĩa với việc lượng phát thải cần phải giảm xuống bằng 0 vào giữa thế kỷ này.

Dù Thỏa thuận Paris năm 2015 là thời điểm mang tính bước ngoặt, các nước đã gặp khó khăn trong quá trình thực hiện. Mỗi thành viên phải đưa ra cam kết về mức độ đóng góp công bằng để duy trì nhiệt độ trong tầm kiểm soát nhưng một số ý kiến cho rằng các cam kết ấy là chưa đủ.

COP28 có những ai tham dự?

Hội nghị COP28 dự kiến là hội nghị lớn nhất từ trước đến nay, với hơn 70.000 người tham dự.

Nhân vật then chốt của COP28 là các nhà đàm phán đại diện cho 197 quốc gia. Họ sẽ dành 2 tuần để thảo luận kín về các thỏa thuận thúc đẩy giải quyết biến đổi khí hậu.

Các nhà đàm phán thường đi cùng các Bộ trưởng và đôi khi là nguyên thủ quốc gia. Mọi quốc gia đều có tiếng nói bình đẳng bất kể diện tích đất nước.

Bloomberg dẫn lời các nguồn thạo tin cho biết, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden sẽ không dự COP28.

Trong số các nhà lãnh đạo dự kiến tham dự có Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Thủ tướng Anh Rishi Sunak và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron. Đặc phái viên về khí hậu của Mỹ, ông John Kerry, dự kiến có mặt ở Dubai trong toàn bộ hội nghị thượng đỉnh.

Người của các tổ chức xã hội và các doanh nghiệp cũng có mặt để nêu quan điểm bên lề sự kiện.

Tại sao COP28 quan trọng?

Đây là năm đầu tiên kể từ khi Thỏa thuận Paris được ký kết, các quốc gia sẽ nhìn lại tiến triển họ đạt được trong giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu.

Sau COP28, các quốc gia sẽ có thời hạn đến năm 2025 để đệ trình kế hoạch mới nhằm chống biến đổi khí hậu. Điều này sẽ thực sự quyết định liệu thế giới có đang đi đúng hướng hay không.

Một số nước giàu, đặc biệt là ở châu Âu, muốn các cam kết cứng rắn hơn như loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch và muốn khí thải "đạt đỉnh" (ngừng tăng) đến năm 2025. Đó là đòi hỏi lớn đối với nhiều quốc gia đang phát triển như Ấn Độ vì họ coi nhiên liệu hóa thạch là rất cần thiết để tăng trưởng kinh tế.

Hội nghị COP năm nay cũng rất quan trọng đối với tài chính khí hậu.

Các nước giàu đã thực hiện lời hứa huy động 100 tỷ USD/năm để giúp nước nghèo đối phó những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu. Nhưng đó chỉ là con số rất nhỏ so với mức 2,4 nghìn tỷ USD/năm - mức hỗ trợ cần thiết vào năm 2030, theo ước tính mới nhất.

Các bên sẽ tìm cách thống nhất đặt ra một mục tiêu mới sau năm 2025 về tài chính khí hậu.

Trong những ngày đầu tiên của COP28, lãnh đạo các nước dự kiến đưa ra một loạt thông báo về cách giải quyết phát thải methane từ dầu và khí đốt, cách giúp nông nghiệp và sản xuất lương thực bền vững hơn, cũng như cách tăng gấp 3 lần công suất năng lượng tái tạo.

Nước chủ nhà UAE cũng dự kiến công bố quỹ trị giá hàng tỷ USD để đầu tư vào các công nghệ thân thiện với khí hậu.