Công tố viên đặc biệt giáng đòn "choáng" vào ông Biden

Khi Bộ trưởng Tư pháp Merrick Garland bổ nhiệm ông Hur làm công tố viên đặc biệt điều tra vụ Tổng thống Mỹ Joe Biden xử lý sai tài liệu mật, Dick Durbin, Chủ tịch Ủy ban Tư pháp Thượng viện và là đảng viên Dân chủ, đã khen ngợi ông Hur là người "xuất sắc".

Nhưng lúc này, ông Hur đang phải hứng chịu cơn thịnh nộ tới từ các đồng minh của ông Biden vì đã chấp bút cho bản báo cáo dài 345 trang mô tả Tổng thống Mỹ là người đàn ông "lớn tuổi" và "có trí nhớ kém".

Tuy không đề nghị khởi tố ông Biden, bản báo cáo đã đưa các câu hỏi khó về tuổi tác của Tổng thống Mỹ thứ 46 thành vấn đề nóng hàng đầu trong chiến dịch tranh cử 2024.

Không vừa lòng lưỡng đảng

Dan Goldman, một nghị sĩ đến từ New York, nói với MSNBC rằng báo cáo của ông Hur có chứa "một số đánh giá nhận xét rất đáng ngờ và dường như mang tính chính trị đảng phái".

Ian Sams, người phát ngôn văn phòng cố vấn Nhà Trắng, cũng chỉ trích báo cáo: "Trước kết luận tất yếu rằng các dữ kiện và chứng cứ ở đây không chứng minh cho bất cứ cáo buộc nào, chúng ta phải tự hỏi tại sao báo cáo lại dành thời gian chỉ trích vô cớ và không đúng mực đối với Tổng thống".

Trong khi đó, một số đảng viên Cộng hòa tỏ ra bực bội vì báo cáo không đề nghị khởi tố hình sự ông Biden.

Ông Trump, ứng viên hàng đầu của đảng Cộng hòa trong cuộc bầu cử năm 2024, nói rằng "rất không công bằng" nếu không có cáo trạng nào, trong khi chính ông bị truy tố cũng về việc lưu giữ trái phép tài liệu mật.

Financial Times nhận định dù ông Hur có kết luận ra sao, chúng cũng sẽ bị đem ra soi xét dưới ống kính hiển vi chính trị do tính chất nhạy cảm của sự việc. Nhưng ít ai ngờ được mức độ tranh cãi xung quanh báo cáo của công tố viên đặc biệt này.

Lý lịch xuất sắc

Các công tố viên đặc biệt thường là người không thuộc Bộ Tư pháp Mỹ nhưng vẫn thông thạo cách thức làm việc của cơ quan này. Cách làm như vậy nhằm tránh cho các cuộc điều tra nhạy cảm bị cáo buộc có thiên vị chính trị.

Ông Hur là một trong số các công tố viên đặc biệt được Bộ Tư pháp Mỹ bổ nhiệm trong những năm gần đây, Jack Smith phụ trách điều tra ông Trump, David Weiss giám sát các cáo buộc chống lại con trai ông Biden và Robert Mueller dẫn dắt cuộc điều tra về việc Nga can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016.

Khi được chọn làm công tố viên đặc biệt, ông Hur có trình độ học vấn pháp lý xuất sắc: Ông nhận bằng đại học của Harvard, từng theo học Cambridge trước khi nhận bằng luật Stanford.

Ông Hur từng làm thư ký cho 2 thẩm phán nổi tiếng là Alex Kozinski thuộc Tòa phúc thẩm liên bang khu vực thứ 9, và William Rehnquist, Chánh án Tòa Tối cao Mỹ.

Trong sự nghiệp, ông Hur thường chuyển qua lại giữa khu vực công và tư nhân. Ông làm cho các công ty luật như King & Spalding và Gibson Dunn, và cũng từng giữ một số vị trí tại Bộ Tư pháp như trợ lý cho Thứ trưởng Bộ Tư pháp Rod Rosenstein trong giai đoạn đầu nhiệm kỳ của ông Trump.

Năm 2017, ông Hur trở thành Tổng chưởng lý bang Maryland sau khi được ông Trump đề cử. Bốn năm sau, ông từ chức khi ông Biden đắc cử tổng thống, phù hợp thông lệ với những người theo diện bổ nhiệm chính trị.

Là đảng viên Cộng hòa, ông Hur từng quyên góp cho một số ứng viên của đảng này như Thượng nghị sĩ John McCain trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2008 và Thống đốc bang Maryland Larry Hogan vào năm 2017, theo Open Secrets.

Những điểm bất thường

Một số chuyên gia pháp lý nhận định có một số điểm bất thường trong báo cáo của ông Hur.

Ryan Goodman, Giáo sư Trường Luật Đại học New York, nói rằng "cách dùng từ và những phân tích" về trí nhớ của ông Biden "đã vượt quá giới hạn và trở nên vô cớ, vượt quá quyền hạn của ông Hur".

"Chúng ta sẽ phải tính đến khả năng yếu tố chính trị đã ảnh hưởng đến bản báo cáo vì tính chất bất thường nhất của nó, bối cảnh chính trị mà nó được công bố, và những tuyên bố vô cớ để lại hệ quả chính trị rõ ràng", ông Goodman nói.

Daniel Richman, Giáo sư tại Trường Luật Columbia và cựu công tố viên liên bang, cho rằng báo cáo của ông Hur là một phần của "xu hướng đáng lo ngại".

"Quy tắc tiêu chuẩn là các công tố viên không bao giờ được giải thích hành động của mình khi họ không đưa ra cáo trạng hình sự. Quy tắc đó phần nào đã bị xói mòn trong những năm gần đây trong những vụ án nổi tiếng", ông Richman nói.