Chuyên gia Mỹ: Trung Quốc có hành vi “bắt nạt và cưỡng ép” trên Biển Đông

Trả lời báo chí bên lề Hội thảo khoa học quốc tế về Biển Đông lần thứ 11 với chủ đề “Biển Đông: Hợp tác vì an ninh và phát triển khu vực” tổ chức tại Hà Nội, chuyên gia Stanley B. Weeks đến từ Tập đoàn Ứng dụng Khoa học Quốc tế (Mỹ) ngày 7/11 đã có nhận định về chiến thuật “vùng xám” mà Trung Quốc đang thực thi trên Biển Đông.

Ông Weeks cho rằng Trung Quốc đang áp dụng chiến thuật nói trên nhằm thực hiện hành vi “bắt nạt và cưỡng ép” đối với các quốc gia trong khu vực để phục vụ cho yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh tại vùng biển giàu tài nguyên.

Chiến thuật “vùng xám” được áp dụng khi một quốc gia muốn đạt được lợi ích về mặt lãnh thổ nhưng muốn tránh dùng vũ lực trực tiếp và quy mô lớn. Chiến thuật này thường duy trì các hành động nhỏ liên tục tránh để xung đột leo thang thành chiến tranh căng thẳng, tuy nhiên lại được thực hiện dần dần để tạo nên sự chuyển hóa có lợi cho quốc gia đó.

Ông Weeks nhận định rằng về mặt bản chất, đây là một chiến thuật khó để đối phó. Tuy nhiên, chuyên gia Mỹ cho rằng việc các quốc gia lên tiếng thể hiện quan điểm rõ ràng là cần thiết. Ông Weeks nhận định không chỉ các nước trong Biển Đông mà các quốc gia ở khu vực khác quan tâm đến tự do hàng hải ở khu vực này như Mỹ, Anh, Pháp, Ấn Độ… cũng cần phải bày tỏ rõ ý kiến với hành động của Trung Quốc.

Ngoài ra, chuyên gia Mỹ cũng cho rằng các quốc gia cũng cần hợp tác chặt chẽ với nhau để thách thức tuyên bố chủ quyền phi lý của Trung Quốc.

Ông Weeks cũng đánh giá Việt Nam là quốc gia có quan điểm rõ ràng và nhất quán trong việc nêu ra các vấn đề cũng như bày tỏ quan điểm phản đối hay quan ngại với các hành vi của Trung Quốc trên khu vực tranh chấp.

“Đó là luật pháp, luật biển và luật quốc tế nói chung. Việt Nam rất hiệu quả trong việc chỉ ra những điều đó trong những trường hợp cụ thể”, chuyên gia Mỹ nhận xét về phản ứng về mặt ngoại giao của Việt Nam với các hành động sai trái của Trung Quốc.

Ông Weeks, người từng phục vụ trong hải quân Mỹ hơn 20 năm, cũng nhận dịnh rằng hải quân Mỹ đang có những hành động cụ thể để đối phó với chiến thuật “vùng xám” của Trung Quốc tại Biển Đông, bao gồm việc thực hiện tuần tra đảm bảo tự do hàng hải ở khu vực.

“Theo luật pháp quốc tế, nếu bạn không thách thức một tuyên bố, nó sẽ tồn tại ở đó từ 10 tới 15 năm và nó sẽ biến thành tập quán pháp. Khi đó, bạn sẽ không thể thách thức nó được”, ông Weeks cho biết, nhấn mạnh ngoài các hoạt động tuần tra, Mỹ cũng lên tiếng chỉ trích những tuyên bố và hành động phi pháp của Trung Quốc.

Mặc dù vậy, ông Weeks nhận định hải quân Mỹ đang phải làm nhiệm vụ trên khắp toàn cầu ở các khu vực như Địa Trung Hải, Vịnh Ba Tư…vì vậy, số lượng tàu chiến Mỹ ở Biển Đông cũng có giới hạn nhất định.

Vì vậy, ông cho rằng việc hợp tác với hải quân và cảnh sát biển các nước trong khu vực và các nước lớn khác như Anh, Pháp là việc Mỹ cần làm.

Đức Hoàng