Chuyên gia cảnh báo mối đe dọa của máy bay vận tải Trung Quốc ở Trường Sa

Báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP) ngày 1/1 đưa tin một máy bay vận tải Y-20 của Không quân Trung Quốc đã xuất hiện tại đá Chữ Thập ở quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam.

Các hình ảnh vệ tinh ghi lại sự hiện diện của máy bay vận tải Trung Quốc tại đá Chữ Thập đã được đăng tải trên trang LinkdedIn của Ken Joyce, giám đốc quản lý sản phẩm của công ty công nghệ không gian Mỹ Maxar Techonologies.

Không có hoạt động bốc dỡ hay vận chuyển hàng hóa nào của Y-20 xuất hiện trong ảnh vệ tinh. Máy bay vận tải Y-20 do tập đoàn công nghiệp máy bay Tây An sản xuất là máy bay vận tải lớn nhất trong biên chế của lực lượng quân sự Trung Quốc.

Máy bay vận tải Y-20 đang được cải tiến để trở thành máy bay tiếp dầu với phạm vi hoạt động tăng gần gấp đôi so với các máy bay chiến đấu của Trung Quốc

Giáo sư Jay Batongbacal, chuyên gia hàng hải Philippines, cho rằng đợt triển khai này của Y-20 có thể vừa để "kiểm tra năng lực của máy bay cũng như cơ sở hạ tầng tại đá Chữ Thập, vừa vận chuyển nhu yếu phẩm hoặc nhân sự" tới khu vực này.

Chuyên gia Batongbacal nhận định một căn cứ không quân do Trung Quốc xây dựng tại đá Chữ Thập sẽ trở thành mối đe dọa lớn hơn, khi cơ sở này đi vào hoạt động đầy đủ và có thể tiếp nhận các đơn vị không quân Trung Quốc.

"Một căn cứ hoạt động đầy đủ sẽ đặt mọi thành phố, cảng biển, sân bay và cơ sở quân sự của Philippines trong tầm tấn công của không quân Trung Quốc", ông Batongbacal cảnh báo.

Đá Chữ Thập là nơi Trung Quốc đặt một cơ sở không quân, bao gồm đường băng dài 3.125m và một hệ thống radar cảnh báo sớm. Đây được cho là một trong những cơ sở hiện đại nhất của Trung Quốc tại Biển Đông với 12 nhà chứa được gia cố có mái che có thể thu gọn, cho phép triển khai các bệ phóng tên lửa di động.

Ngoài ra, trên đá Chữ Thập, Trung Quốc cũng xây dựng trái phép các nhà chứa với diện tích đủ cho 24 máy bay chiến đấu và 4 máy bay cỡ lớn hơn. Đường băng trên đá đủ dài để máy bay ném bom H-6 của Trung Quốc có thể hạ cánh.

Trung Quốc thời gian qua ngang nhiên tiến hành các hoạt động xây dựng trái phép, bao gồm các đường băng, trên các đá Chữ Thập, Vành Khăn và Xubi thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Những hình ảnh vệ tinh được công bố cho thấy Bắc Kinh đã triển khai phi pháp các tên lửa, nhà chứa máy bay, hệ thống radar và hàng loạt cơ sở cho phép giám sát vệ tinh, hoạt động quân sự của nước ngoài và duy trì thông tin liên lạc.

Trung Quốc cũng xây dựng các cơ sở bảo vệ sinh thái với mục đích khôi phục các rặng san hô tại 3 đá trên. Bắc Kinh còn đặt trái phép các trạm quan sát hàng hải trên các đá này nhằm hỗ trợ các dịch vụ cung cấp thông tin thường xuyên như các dự báo hàng hải hay cảnh báo thảm họa đối với các tàu thuyền qua lại khu vực này.

Nhằm xoa dịu sự quan ngại của dư luận về việc quân sự hóa trái phép các thực thể trên Biển Đông, Trung Quốc nhiều lần nói rằng các cơ sở của nước này chỉ phục vụ cho mục đích phòng vệ và các đảo thực chất chỉ là các đảo dân sự và cung cấp các dịch vụ hỗ trợ cho các tàu trong khu vực. Tuy vậy, giới quan sát nhận định đây chính là những động thái ngang ngược của Trung Quốc nhằm khẳng định yêu sách chủ quyền phi lý trên Biển Đông.