Chuyên gia Australia: Trung Quốc phải thực thi nghiêm túc phán quyết của tòa trọng tài

Chiều 22/7, tại TPHCM đã diễn ra cuộc họp báo thông tin về Hội thảo quốc tế có chủ đề “Những vấn đề pháp lý liên quan đến phán quyết của Tòa trọng tài được thành lập theo phụ lục VII Công ước Liên hiệp quốc về Luật Biển (UNCLOS) 1982”. Hội thảo do Trường Đại học Luật TPHCM phối hợp cùng Hội Luật gia Việt Nam tổ chức sẽ diễn ra vào ngày 23/7.

Dự kiến có hơn 200 đại biểu, 20 diễn giả nổi tiếng, có uy tín về lĩnh vực chính trị, luật quốc tế và luật biển quốc tế tham dự, trình bày tham luận tại hội thảo. Trong đó, có thể kể đến những diễn giả uy tín quốc tế như GS.TS Erik Franckx, Trưởng khoa Luật Quốc tế và Luật Châu Âu, Đại học Vrije Brussel (Bỉ), thành viên Toà Trọng tài thường trực La Haye, Hà Lan; GS.TS Carl Thayer, học viện Quốc phòng Úc; PGS.TS Jay Batongbacal, Giám đốc Viện các vấn đề Hàng hải và Luật Biển, Đại học Philippines; TS Pavel Gudev, Viện nghiên cứu Primakov về kinh tế thế giới và Quan hệ quốc tế Imemo (Nga); GS Gregory Rose, Đại học Wollongong (Úc); GS.TS Hideo Yamagata, Đại học Nagoya (Nhật Bản)…

Các tham luận tại hội thảo sẽ tập trung vào các biện pháp giải quyết tranh chấp bằng tài phán theo quy định của UNCLOS 1982, đặc biệt là thủ tục giải quyết tranh chấp bằng Trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII. Các đại biểu sẽ luận bàn trên cơ sở khoa học các vấn đề pháp lý liên quan đến trình tự, thủ tục, thẩm quyền, quy tắc tố tụng và giá trị phán quyết của Trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII, đặc biệt là phán quyết của Toà trọng tài trong vụ kiện Philippines - Trung Quốc ngày 12/7/2016.

Các nhà khoa học cũng đánh giá, bình luận những ảnh hưởng, tác động về chính trị, pháp lý, quan hệ quốc tế của phán quyết Trọng tài trong vụ kiện Philippines - Trung Quốc đối với các quốc gia trong khu vực và thế giới cũng như cơ chế thực thi phán quyết trên nguyên tắc “thượng tôn pháp luật”.

GS.TS Mai Hồng Quỳ, Hiệu trưởng Trường Đại học Luật TPHCM, Trưởng BTC Hội thảo cho biết, vụ Philippines kiện Trung Quốc từ ngày 22/1/2013, mặc dù Trung Quốc đã tuyên bố bác bỏ thẩm quyền của Trọng tài và từ chối tham gia vụ kiện ngày 29/10/2015 Tòa trọng tài đã ra phán quyết khẳng định Tòa có thẩm quyền và ngày 12/7/2016 Tòa trọng tài đã công bố phán quyết cuối cùng về vụ kiện này.

Do đó, bà Quỳ nhấn mạnh, việc phân tích tác động của những vấn đề pháp lý liên quan đến phán quyết của Tòa trọng tài có một ý nghĩa rất lớn đối với không chỉ riêng Việt Nam mà còn được sự quan tâm, chú ý của quốc tế, nhất là các quốc gia trong khu vực biển Đông.

Theo đó, nội dung được thảo luận tại Hội thảo quốc tế sẽ được chia làm 3 phiên. Trong đó, phiên 1 sẽ thảo luận về nội dung “Giải quyết tranh chấp bằng tài phán theo quy định của UNCLOS”; Phiên 2 về “Giải quyết tranh chấp bằng thủ tục trọng tài được thành lập theo phụ lục VII của UNCLOS 1982” và phiên thứ 3 với chủ đề “Ảnh hưởng và tác động từ vụ kiện của Philippines đối với các quốc gia trong khu vực và thế giới”.

Trao đổi tại buổi họp báo, GS Gregory Rose - ĐH Wollongong (Australia) cho biết, phán quyết ở La Haye buộc các nước phải thực thi một cách nghiêm túc và chấp nhận thẩm quyền của tòa quốc tế được thành lập theo phụ lục của UNCLOS 1982. Trong vụ kiện này, Trung Quốc cho rằng Trung Quốc là trường hợp ngoại lệ và Tòa trọng tài không có quyền ra phán quyết liên quan tới họ, nhưng vấn đề ở đây là phụ lục VII của Công ước Liên Hiệp quốc về Luật Biển là cho phép cơ quan tài phán có quyền xét xử và các nước phải tuân thủ theo phán quyết của Tòa.

Theo BTC Hội thảo quốc tế, trong 15 năm gần đây đã có 12 vụ tranh chấp quốc tế đã và đang được giải quyết bằng thủ tục trọng tài được thành lập theo Phụ lục VII của UNCLOS 1982.

Công Quang