Chính trường Mỹ lục đục về kết quả đàm phán hạt nhân Iran

Trong bài trả lời phỏng vấn trên truyền hình ABC ngay sau khi vòng đàm phán giữa Iran và nhóm P5+1 kết thúc tại Vienna, cả Tổng thống Barack Obama và Ngoại trưởng John Kerry đều khẳng định việc kéo dài đàm phán là cần thiết.

“Nếu chúng ta đạt được một thỏa thuận có thể kiểm chứng bảo đảm rằng Iran không có khả năng phát triển vũ khí hạt nhân thì tôi có thể thuyết phục Quốc hội và dân chúng Mỹ rằng đó là điều nên làm”, Tổng thống Obama nói.

Ông Obama thừa nhận hiện vẫn còn bất đồng giữa Iran với P5+1 (gồm Mỹ, Trung Quốc, Nga, Anh, Pháp và Đức ), nhưng bên cạnh đó cũng có tín hiệu đáng mừng.

“Điều đáng mừng là thỏa thuận tạm thời đạt được với Tehran cách đây một năm đang có tác dụng ngăn chặn sự mở rộng hơn nữa chương trình hạt nhân của nước này”, nhà lãnh đạo Mỹ nói.

Từ Vienna, Ngoại trưởng John Kerry cũng ám chỉ đến những tiến bộ đạt được khi khẳng định P5+1 sẽ không thể chấp nhận kéo dài đàm phán nếu không đạt được tiến triển nhất định. Theo ông, giờ không phải là lúc để từ bỏ dù mọi chuyện không dễ dàng.

“Iran và P5+1 đã đạt được những tiến triển hướng tới thỏa thuận cuối cùng nhưng cuộc đàm phán sẽ không trở nên dễ dàng hơn chỉ vì nó được gia hạn”, nhà ngoại giao Mỹ nói.

Sau 5 ngày đàm phán tại thủ đô Vienne của Áo, Iran và nhóm P5+1 đã không thể đi tới thỏa thuận cuối cùng vào thời hạn chót ngày 24/11, mà quyết định kéo dài thời gian đàm phán thêm 7 tháng. Đây là lần thứ hai các bên phải lùi thời hạn chót, sau khi đã lùi một lần hôm 24/7 vừa qua.

Phe Cộng hòa, lực lượng sẽ độc chiếm Quốc hội Mỹ từ ngày 3/1/2015, coi đây là thất bại của các bên và đề nghị đặt thêm các biện pháp trừng phạt mới nhằm gia tăng áp lực lên Tehran.

Các thượng nghị sỹ có ảnh hưởng của đảng này là John McCain, Lindsey Graham và Kelly Ayotte cảnh báo việc nương tay với Iran sẽ làm bùng phát cuộc chạy đua hạt nhân ở Trung Đông.

Thượng nghị sỹ Bob Corker, thành viên cao cấp của đảng Cộng hòa tại Ủy ban Đối ngoại Thượng viện, cho rằng việc tiếp tục gia hạn sẽ làm mất đòn bẩy của Mỹ trong đàm phán với Iran.

Thượng nghị sỹ Mark Kirk khẳng định kéo dài đàm phán sẽ cho phép Iran tiến gần hơn đến mục tiêu chế tạo bom hạt nhân.

Theo kế hoạch đạt được tại Vienna, trong thời gian kéo dài đàm phán từ nay đến ngày 30/6/2015, Mỹ và các nước sẽ nới lỏng thêm các biện pháp trừng phạt để cho Iran được tiếp cận khoảng 700 triệu USD mỗi tháng trong tài khoản của nước này ở các ngân hàng nước ngoài. Thỏa thuận này đạt được sau khi Ngoại trưởng Mỹ Kerry và người đồng cấp Iran Mohammed Javad Zarif  có cuộc thảo luận lần cuối kéo dài một giờ đồng hồ sau khi Tehran và P5+1 không đạt được thỏa thuận vào hạn chót đêm 24/11.