Chân dung người phụ nữ đầu tiên giành Nobel Vật lý trong 55 năm

Vào trưa ngày 2/10 giờ Thụy Điển (tức chiều nay giờ Việt Nam), Viện Hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển đã công bố các chủ nhân của giải Nobel Vật lý 2018. Theo đó, ông Arthur Ashkin (người Mỹ), Gérard Mourou (Pháp) và Donna Strickland (Canada) đã được vinh danh vì những phát minh đột phá trong lĩnh vực vật lý laser.

Tiến sĩ Ashkin đã phát triển một kỹ thuật laser được miêu tả là các nhíp quang học, được sử dụng để nghiên cứu các hệ thống sinh vật học. Hai Tiến sĩ Mourou và Strickland đã mở đường để các xung laser mạnh nhất và ngắn nhất từng được tạo ra. Ông Ashkin giành một nửa của giải thưởng trị giá 1 triệu USD, trong khi hai người còn lại chia nhau nửa giải thưởng.

Bà Donna Strickland là người phụ nữ thứ 3 trong lịch sử giành giải Nobel Vật lý kể từ khi các giải Nobel được sáng lập năm 1901, sau Marie Curie vào năm 190 và Maria Goeppoert-Mayer vào năm 1963.

Khi biết tin về giải thưởng, Tiến sĩ Strickland, người hiện đang giảng dạy tại Đại học Waterloo (Canada), tỏ ra vô cùng bất ngờ.

“Trước tiên, bạn chắc hẳn nghĩ chuyện đó thật điên rồ, và đó cũng là suy nghĩ đầu tiên của tôi. Và sau đó bạn luôn băn khoăn liệu điều đó có phải là sự thật hay không”, bà nói.

Bà Strickland cũng dành những lời trân trọng đối với người hướng dẫn và đồng nghiệp cùng đoạt giải thưởng danh giá.

“Khi chia sẻ giải thưởng này, tất nhiên Gerard là người hướng dẫn và người thầy của tôi và ông đã đưa kỹ thuật CPA (khuếch đại xung biến đổi tần số) lên tầng cao mới, vì thế ông hoàn toàn xứng đáng với giải thưởng này. Tôi cũng rất vui khi ông Ashkin cũng giành giải thưởng”, nhà khoa học Canada nói.

Trong một tuyên bố, Viện Vật lý Mỹ đã gửi lời chúc mừng tới tất cả những người thắng giải và nói thêm: “Rất vui mừng khi Tiến sĩ Strickland phá vỡ mốc 55 năm kể từ khi một phụ nữ được trao giải Nobel Vật lý, khiến giải thưởng năm nay càng mang tính lịch sử”.

Sinh năm 1959 tại Guelph, Ontario, tiến sĩ Strickland đã nhận bằng kỹ sư tại Đại học McMaster ở Hamilton vào năm 1981. Bà hợp tác nghiên cứu về lĩnh vực đạt giải Nobel năm nay khi còn là nghiên cứu sinh tiến sĩ cùng Tiến sĩ Gérard Mourou vào năm 1985 tại Đại học Rochester ở New York, Mỹ.

Bà Strickland, 59 tuổi, cũng là người phụ nữ Canada đầu tiên đoạt giải Nobel Vật Lý.

Còn có một kỷ lục khác ở giải Nobel Vật lý năm nay. Ở tuổi 96, Tiến sĩ Ashkin là người nhiều tuổi nhất từng giành giải Nobel.

Trước đó, ngày 1/10, giải Nobel Y học đã thuộc về hai nhà khoa học James P. Allison (Mỹ) và Tasuku Honjo (Nhật Bản). Ngày mai, Nobel Hóa học sẽ được công bố, tiếp sau là giải Nobel Hòa bình vào ngày 5/10. Giải Nobel Kinh tế sẽ được công bố ngày 8/10.

Năm nay, lần đầu tiên trong nhiều thập niên, sẽ không có giải Nobel Văn học nào được trao sau vụ bê bối liên quan tới hàng loạt cáo buộc quấy rối tình dục chống lại một nhân vật thuộc Viện Hàn lâm Thụy Điển.

An Bình

Tổng hợp