Canada tuyên bố có bằng chứng Iran bắn rơi máy bay Ukraine

Phương Tây nghi Iran "bắn nhầm" máy bay Ukraine

"Chúng tôi có thông tin tình báo từ nhiều nguồn khác nhau, trong đó có tình báo của các nước đồng minh và của chính chúng tôi. Bằng chứng cho thấy máy bay (của Ukraine) đã bị bắn rơi bởi một tên lửa đất đối không của Iran. Tuy nhiên, thảm kịch này có thể không phải là chủ đích (của Iran)", Reuters dẫn lời Thủ tướng Trudeau tại một cuộc họp báo ở Ottawa ngày 9/1.

Mặc dù vậy, ông Trudeau cho rằng "còn quá sớm để đưa ra kết luận". Ông Trudeau cũng tuyên bố chính phủ của ông sẽ không bỏ cuộc cho đến khi làm sáng tỏ vụ rơi máy bay đang gây nhiều tranh cãi này.

Ngoại trưởng Canada Francois-Philippe Champagne đã gọi cho người đồng cấp Iran để nhấn mạnh, giới chức Canada cần nhanh chóng được chấp thuận tiếp xúc lãnh sự để hỗ trợ nhận dạng các nạn nhân trong vụ rơi máy bay và tham gia vào cuộc điều tra.

Chiếc máy bay Boeing 737 của hãng Ukraine International Airlines rơi không lâu sau khi cất cánh từ thủ đô Tehran (Iran) đi Kiev (Ukraine) khiến toàn bộ 176 người trên khoang thiệt mạng. Trong số các nạn nhân có 82 công dân Iran, 63 công dân Canada, 11 công dân Ukraine, còn lại là các công dân Anh, Thụy Điển, Đức.

Vụ tai nạn gây nhiều đồn đoán, tranh cãi do xảy ra vào đúng thời điểm Iran phóng hàng chục tên lửa tấn công 2 căn cứ của Mỹ ở Iraq. Giới điều tra Ukraine ban đầu nói rằng, vụ rơi máy bay do trục trặc động cơ, tuy nhiên sau đó cho biết không loại trừ các khả năng máy bay trúng tên lửa hoặc bị tấn công khủng bố.

Chung nhận định với Thủ tướng Canada, Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết: "Hiện có nhiều bằng chứng cho thấy máy bay (Ukraine) bị bắn rơi bởi tên lửa đất đối không Iran. Anh sẽ tiếp tục kêu gọi các bên khẩn cấp hạ nhiệt căng thẳng ở khu vực", Thủ tướng Johnson nhấn mạnh trong một thông cáo phát đi hôm qua.

Cùng ngày, giới chức Mỹ dẫn các dữ liệu vệ tinh nói rằng, nhiều khả năng máy bay của Ukraine bị tên lửa bắn rơi. Một quan chức giấu tên của Mỹ cho biết, máy bay này đã bị radar của Iran theo dõi.

Dữ liệu cho thấy, chiếc Boeing 737-800 của hãng hàng không Ukraine International Airlines bay lên không trung khoảng 2 phút sau khi cất cánh từ sân bay quốc tế ở thủ đô Tehran, Iran sáng 8/1, trùng thời điểm phát hiện các dấu hiệu nhiệt của 2 tên lửa đất đối không và theo sau đó là một vụ nổ gần vị trí máy bay. Dữ liệu dấu hiệu nhiệt sau đó cho thấy may bay bốc cháy và rơi xuống đất.

Phát biểu tại Nhà Trắng hôm qua, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng nói rằng, ông có cảm giác máy bay của Ukraine bị bắn rơi mà không phải do trục trặc kỹ thuật, song không đưa thêm chi tiết nào để lý giải cho bình luận này. "Đúng là một thảm kịch. Ai đó có thể đã mắc sai lầm", ông Trump nói.

Giới chức an ninh châu Âu cũng cho biết họ tin rằng nghi vấn Iran bắn nhầm máy bay Ukraine là đáng tin cậy.

Iran bác bỏ cáo buộc

Ngay sau khi giới chức phương Tây tuyên bố có bằng chứng Iran bắn rơi máy bay Ukraine, Tehran đã lên tiếng bác bỏ. "Chuyện máy bay bị tên lửa bắn rơi không đúng. Đồn đoán này thật vô lý", Sputnik dẫn lời ông Ali Abedzadeh, người đứng đầu cơ quan hàng không dân dụng Iran. Ông Abedzadeh nói rằng, vào thời điểm máy bay rơi, các máy bay dân dụng của Iran và nước ngoài đều cũng có chung tọa độ với máy bay của Ukraine, do vậy, cáo buộc của phương Tây là vô lý.

"Nếu máy bay trúng tên lửa, thì nó phải rơi tự do", ông Ali Abedzadeh nói. Ông cũng lập luận thêm, nếu máy bay trúng tên lửa tại sao phi công vẫn có thể nỗ lực quay đầu đưa máy bay trở lại sân bay. Thông tin điều tra ban đầu cho thấy, máy bay Ukraine đã tìm cách quay đầu ngay trước khi rơi.

Nói về tiến trình điều tra vụ việc, ông Abedzadeh cho biết, các chuyên gia của Iran và Ukraine đang trích xuất dữ liệu từ các hộp đen máy bay và việc phân tích dữ liệu có thể phải nhờ đến một quốc gia khác, có thể là Pháp.

Trong khi đó, theo hãng tin Fars, người đứng đầu Ủy ban điều tra Iran Hassan Rezaeifar cho biết đã mời đại diện của hãng chế tạo máy bay Boeing của Mỹ tham gia vào quá trình điều tra. Bất cứ đại diện nào của Boeing nhận lời mời này đều cần sự cho phép của chính phủ Mỹ để tránh vi phạm lệnh trừng phạt của Washington.

Đại sứ Iran tại Liên Hợp Quốc Majid Takht Ravanchi hôm qua cũng bình luận: "Chúng tôi bày tỏ chia buồn sâu sắc đến gia đình các nạn nhân trong vụ rơi máy bay ở Iran. Chúng tôi đang tiến hành một cuộc điều tra toàn diện về vụ việc".

Minh Phương

Theo Reuters