Canada lên tiếng sau khi Tổng thống Mỹ ngỏ ý can thiệp vụ sếp Huawei

Phát biểu với báo giới ngày 12/12, Thủ tướng Canada Justin Trudeau nói: “Cho dù chuyện gì xảy ra ở các quốc gia khác, Canada vẫn và sẽ luôn là một quốc gia tuân thủ luật pháp”.

Cùng ngày, Ngoại trưởng Canada Chrystia Freeland cảnh báo, Mỹ không nên chính trị hóa các vụ dẫn độ. "Các đối tác có hiệp ước dẫn độ với chúng tôi không nên tìm cách chính trị hóa quy trình dẫn độ hay dùng nó vì mục đích khác thay vì theo đuổi công lý và tuân thủ luật pháp", bà Freeland nói khi nhận xét về bình luận của ông Trump.

Bình luận trên đưa ra sau khi tòa án ở British Columbia (Canada) cho phép Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu được tại ngoại với số tiền bảo lãnh gần 7,5 triệu USD. Theo đó, bà Mạnh sẽ được tại ngoại, song bị giám sát chặt chẽ ở Canada khi chờ quyết định có bị dẫn độ sang Mỹ theo đề nghị của Washington hay không.

Về phần mình, Tổng thống Trump tuyên bố có thể sẽ can thiệp vào vụ việc nếu nó có lợi cho việc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc. “Điều gì là tốt cho nước Mỹ, thì tôi sẽ làm. Nếu tôi nghĩ là nó có ích cho thỏa thuận thương mại lớn nhất trong lịch sử, một vấn đề rất quan trọng và ảnh hưởng tới an ninh quốc gia của Mỹ, tôi sẽ can thiệp nếu thấy cần thiết”, ông Trump nói.

Bình luận của ông Trump cũng khiến chính các nghị sĩ Mỹ lo ngại. Tại một phiên điều trần trước Thượng viện về vấn đề gián điệp Trung Quốc, Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal nói, ông vô cùng quan ngại với bình luận của ông Trump bởi nó khiến người khác có cảm giác hành pháp của Mỹ là "công cụ của cả thương mại, ngoại giao và chính trị".

Đến nay, Mỹ vẫn chưa đưa ra đề nghị dẫn độ chính thức, song nếu đề nghị chính thức, nếu thẩm phán Canada ủng hộ đề nghị đó, Bộ trưởng Tư pháp Canada sẽ phải quyết định có cho dẫn độ bà Mạnh sang Mỹ hay không.

Bà Mạnh Vãn Chu, 46 tuổi, Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Huawei, bị giới chức Canada bắt giữ hôm 1/12 theo đề nghị của Mỹ với cáo buộc vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ áp lên Iran. Vụ bắt giữ đã khiến quan hệ giữa Trung Quốc với Canada và Mỹ căng thẳng và đe dọa thỏa thuận "đình chiến" thương mại vừa đạt được hồi đầu tháng này giữa Mỹ và Trung Quốc.

Tòa án Canada cho phép bà Mạnh tại ngoại trùng thời điểm Canada xác nhận một nhà cựu ngoại giao của nước này, ông Michael Kovrig, bị bắt giữ ở Trung Quốc.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng cho biết, nếu ông Kovirig thực hiện các hoạt động của tổ chức phi chính phủ International Crisis Group (ICG) mà không đăng ký hoặc thông báo. Nhà cựu ngoại giao này có thể đã vi phạm luật về tổ chức phi chính phủ (NGO) nước ngoài của Trung Quốc.

Ông Kovrig từng là nhà ngoại giao Canada làm việc ở Bắc Kinh, nhưng ông đã quyết định nghỉ việc để hoạt động tại tổ chức ICG và chuyên về nghiên cứu các vấn đề Đông Bắc Á.

Thủ tướng Trudeau cho biết, chính phủ Canada đang giải quyết vấn đề này một cách nghiêm túc.

Minh Phương

Theo The Star