Cách các nước thiết lập cuộc sống "bình thường mới" bằng thẻ xanh Covid-19

Hộ chiếu và thẻ xanh vắc xin

Gần hai năm kể từ khi dịch Covid-19 bùng phát, các nước trên thế giới đang nỗ lực mở cửa nền kinh tế trở lại khi virus SARS-CoV-2 tiếp tục biến đổi khó lường. Trong bối cảnh đó, hộ chiếu vắc xin và thẻ xanh vắc xin được coi là những công cụ hiệu giúp các nước mở cửa dần dần mà vẫn có thể hạn chế đà lây lan và những tác động nghiêm trọng của Covid-19.

Thẻ xanh vắc xin và hộ chiếu vắc xin đều là hình thức chứng nhận thông qua ứng dụng trên điện thoại di động hoặc giấy chứng nhận việc một người đã tiêm chủng hoặc đã có miễn dịch sau khi phục hồi Covid-19 hay trong một số trường hợp là có kết quả xét nghiệm âm tính với Covid-19.

Tuy nhiên, hộ chiếu vắc xin thường phục vụ cho mục đích đi lại xuyên biên giới, trong khi thẻ xanh vắc xin giống như một tấm thẻ thông hành cho phép người sở hữu đi lại trong nước, đến các địa điểm công cộng, tham gia các sự kiện.

Với mục tiêu mở cửa trở lại và xác định chung sống với Covid-19, nhiều quốc gia đã áp dụng hình thức hộ chiếu vắc xin và thẻ xanh vắc xin mặc dù việc triển khai có sự khác nhau đôi chút.

Hiện đa số các nước sử dụng cơ chế thẻ xanh vắc xin đều xây dựng dựa trên nền tảng số, cho phép người dân truy cập thông qua quét mã QR trên điện thoại thông minh. Sau khi quét xác nhận, người sở hữu "thẻ xanh" sẽ được phép đi vào những địa điểm công cộng như nhà hàng, trung tâm thương mại hay sân vận động, hay làm các công việc đòi hỏi phải tiêm chủng đầy đủ.

Israel

Israel là một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai chương trình tiêm chủng vắc xin ngừa Covid-19 và áp dụng cơ chế thẻ xanh vắc xin.

Theo đó, những người muốn đến nhà hàng, quán bar, quán cà phê hay các địa điểm công cộng khép kín khác phải có chứng nhận đã tiêm đầy đủ vắc xin, đã có miễn dịch hoặc có kết quả xét nghiệm âm tính với SARS-CoV-2. Israel không bắt buộc thẻ xanh vắc xin với các sự kiện tổ chức ngoài trời bởi nguy cơ lây lan Covid-19 khi đó được cho là thấp, song những người tham gia vẫn phải tuân thủ các biện pháp giãn cách xã hội.

Israel đã dỡ bỏ cơ chế này, khi số ca nhiễm có xu hướng giảm, nhưng phải áp dụng trở lại từ cuối tháng 7 do số người mắc Covid-19 gia tăng.

EU

Nhiều nước châu Âu cũng đang áp dụng thẻ xanh vắc xin dưới dạng thẻ cứng hoặc ứng dụng điện tử để cho phép người nào đó vào nhà hàng hay các địa điểm công cộng khác như quán bar, phòng tập gym, viện bảo tàng mà không phải đeo khẩu trang hay giãn cách.

Ít nhất 14 quốc gia EU đang sử dụng thẻ xanh vắc xin gồm Áo, Síp, Bỉ, Đan Mạch, Pháp, Đức, Italia, Latvia, Lithuania, Luxembourg, Hà Lan, Bồ Đào Nha, Cộng hòa Ireland và Slovenia.

Ví dụ, tại Bỉ, người sở hữu thẻ xanh vắc xin được phép tham gia các sự kiện trong không gian khép kín với số lượng lên đến 1.500 người kể từ ngày 1/9.

Tại Pháp, tất cả những người đến những nơi công cộng có sức chứa từ 50 người trở lên đều phải có thẻ xanh vắc xin. Từ ngày 9/8, những người sống ở Pháp cũng cần thẻ xanh để tham gia các sự kiện trên 1.000 người. Thẻ xanh chỉ được cấp cho người đã tiêm đủ vắc xin Covid-19, hoặc đã phục hồi Covid-19 trong vòng 6 tháng, hoặc có kết quả xét nghiệm PCR âm tính trong vòng 48 giờ.

Tại Đức, hầu hết những người đến các địa điểm công cộng phải có chứng nhận đã tiêm chủng hoặc đã phục hồi Covid-19 hoặc âm tính với SARS-CoV-2. Trẻ em dưới 6 tuổi phải xét nghiệm định kỳ không phải áp dụng cơ chế này.

Tại Hà Lan, cơ chế thẻ xanh vắc xin chưa được chuẩn hóa hoàn toàn, nhưng chỉ những doanh nghiệp áp dụng cơ chế này mới được phép hoạt động 100% công suất.

Ngoài thẻ xanh, EU cũng ban hành Chứng nhận Điện tử Covid-19 châu Âu (EUDCC). EUDCC là tấm thẻ cho phép đi lại trên khắp các quốc gia thành viên EU, xác định 1 người đã tiêm phòng Covid-19 hay chưa, từ đó cho phép họ có thể đi lại trên khắp châu Âu.

Mỹ

Hồi tháng 4, Nhà Trắng đã bác bỏ kịch bản áp dụng cơ chế thẻ xanh vắc xin bắt buộc. Tuy nhiên, 4 bang của Mỹ đã chủ động kích hoạt cơ chế thẻ xanh vắc xin thông qua ứng dụng quét mã QR.

Một số bang cũng tự triển khai các biện pháp nhằm tăng tỷ lệ tiêm chủng. California yêu cầu tất cả công chức bang và nhân viên y tế phải có chứng nhận tiêm chủng hoặc phải xét nghiệm mỗi tuần một lần từ tháng 8. Thành phố New York cũng áp dụng biện pháp tương tự nhưng bắt đầu triển khai từ giữa tháng 9.

Trung Quốc

Trung Quốc đã triển khai hệ thống quét QR từ năm ngoái, trong đó phân chia các nhóm dân số theo màu. Màu xanh cho phép người dân đi lại mà không bị hạn chế. Người có mã màu vàng được yêu cầu tự cách ly tại nhà 7 ngày.

Nhiều địa điểm công cộng ở Trung Quốc yêu cầu phải quét QR xác định một người có đủ điều kiện đi vào hay không. Tháng 3 năm nay, Trung Quốc tiếp tục ra mắt giấy chứng nhận điện tử trong đó tích hợp thông tin về tình trạng tiêm chủng vắc xin, kết quả xét nghiệm của người sở hữu. Giấy chứng nhận này cũng được cấp cho cả công dân của họ và người nước ngoài ở Trung Quốc.

Trong khi cơ chế thẻ xanh và hộ chiếu vắc xin được sự ủng hộ của nhiều chính phủ, không ít người cũng lo ngại rằng nó ảnh hưởng đến sự tự do và sự riêng tư cá nhân.