Các nước tăng tốc thử vũ khí, cuộc đua tên lửa nóng lên toàn cầu

Financial Times dẫn nguồn thạo tin ngày 16/10 cho biết, hồi tháng 8 năm nay, Trung Quốc được cho là đã phóng thử một tên lửa siêu vượt âm có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. Tên lửa này đã bay quanh Trái đất ở quỹ đạo thấp trước khi lao xuống mục tiêu nhưng vẫn trượt mục tiêu khoảng 32 km. 

Những vụ phóng kiểu này thường được thông báo, nhưng thời điểm đó Bắc Kinh đã giữ kín thông tin. Nguồn tin cho biết thêm, giới chức tình báo Mỹ đã rất bất ngờ về năng lực phát triển vũ khí siêu vượt âm của Trung Quốc.

Mặc dù Trung Quốc hôm nay 18/10 đã lên tiếng bác tin bí mật thử vũ khí siêu vượt âm, nhưng thông tin trên được đưa ra trong bối cảnh cuộc đua phát triển vũ khí tầm xa với uy lực vượt trội ngày càng nóng lên.

Mỹ và Nga đã tiến hành các cuộc thử nghiệm vũ khí siêu vượt âm trong những tháng gần đây, trong khi Triều Tiên hồi tháng trước thông báo đã thử nghiệm một tên lửa siêu vượt âm mới được phát triển.

Tên lửa siêu vượt âm là vũ khí có tốc độ tối thiểu gấp 5 lần âm thanh (Mach 5), tương đương hơn 6.200 km/h. Nếu tên lửa đạn đạo bay cao vào không gian theo hình vòng cung để tiếp cận mục tiêu, tên lửa siêu vượt âm bay với quỹ đạo thấp và tiếp cận mục tiêu nhanh hơn. Đặc biệt, tên lửa siêu vượt âm có khả năng cơ động nên khó theo dõi và khó phòng thủ hơn.

Tốc độ nhanh và khả năng cơ động giúp các tên lửa siêu vượt âm trở nên nguy hiểm hơn đối với hầu hết các hệ thống phòng không. Ngoài ra, thời gian đốt cháy động cơ tên lửa được rút ngắn khiến việc phát hiện chúng bằng hệ thống cảnh báo sớm trên quỹ đạo trở thành một nhiệm vụ khó khăn.

Hồi tháng 7, Nga đã thử nghiệm thành công tên lửa hành trình siêu vượt âm Zircon, được Tổng thống Vladimir Putin giới thiệu là một phần của hệ thống tên lửa thế hệ mới. Moscow cũng lần đầu tiên thử nghiệm loại vũ khí này từ tàu ngầm.

Nga hiện đã đưa vào biên chế dòng tên lửa Kinzhal (nhanh gấp 10 lần tốc độ âm thanh) hay Avangard (nhanh gấp 20 lần tốc độ âm thanh). Giới chức Mỹ cũng nhiều lần thừa nhận họ đang đi sau các đối thủ trong cuộc đua chế tạo dòng vũ khí này.

Hồi tháng 9, Cơ quan Chỉ đạo các Dự án Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến (DARPA) thuộc Lầu Năm Góc phát đi thông báo cho biết, Mỹ đã thử nghiệm thành công vũ khí siêu vượt âm HAWC có thể bay nhanh gấp 5 lần tốc độ âm thanh. Theo Bộ Quốc phòng Mỹ, đây là vụ thử thành công đầu tiên của lớp vũ khí này kể từ năm 2013.

Vài ngày sau tuyên bố của Mỹ, Triều Tiên đã phóng một tên lửa siêu vượt âm mới được phát triển. Bình Nhưỡng gọi đây là "vũ khí chiến lược" giúp tăng cường khả năng phòng thủ của nước này, mặc dù một số nhà phân tích Hàn Quốc mô tả vụ thử của Triều Tiên là một thất bại.

Các vụ thử tên lửa siêu vượt âm gần đây là dấu hiệu cho thấy một cuộc chạy đua vũ trang nguy hiểm, trong đó các quốc gia châu Á nhỏ hơn đang nỗ lực phát triển tên lửa tầm xa tiên tiến, bên cạnh các cường quốc quân sự.

Vũ khí siêu vượt âm có thể là một mối lo ngại, vì chúng có khả năng né tránh các lá chắn tên lửa và hệ thống cảnh báo sớm. Tuy nhiên, một số chuyên gia đã cảnh báo về việc thổi phồng sức mạnh của các tên lửa siêu vượt âm tương tự tên lửa Trung Quốc được cho là đã thử nghiệm hồi tháng 8.

Jeffrey Lewis, chuyên gia về tên lửa tại Trung tâm nghiên cứu không phổ biến vũ khí James Martin có trụ sở tại Mỹ, cho biết Trung Quốc đã có khoảng 100 tên lửa đạn đạo xuyên lục địa được trang bị vũ khí hạt nhân có thể tấn công Mỹ. Chuyên gia cho rằng mặc dù tên lửa mới có thể là vũ khí đáng gờm, nhưng vẫn còn hoài nghi về khả năng đánh bại các hệ thống phòng thủ của vũ khí mới này.