Các bộ trưởng ASEAN quan ngại về diễn biến ở Biển Đông

Tổng Thư ký ASEAN Lê Lương Minh cho rằng 6 năm qua, từ khi ASEAN thông qua Hiến chương ASEAN tới Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, ưu tiên lớn nhất của ASEAN là tập trung thực thi các biện pháp xây dựng Cộng đồng, trong đó có gần khoảng 800 biện pháp trong 3 lộ trình xây dựng 3 trụ cột. Đó là trụ cột chính trị-an ninh, trụ cột kinh tế và trụ cột văn hóa-xã hội. Hai năm nữa ASEAN phải hoàn thành mục tiêu đặt ra vào tháng 12/2015.

Ưu tiên của ASEAN trong thời gian tới tập trung thực hiện các biện pháp còn lại trong quá trình xây dựng Cộng đồng. Hiện nay ASEAN đã và đang thực hiện được 80% các biện pháp ở trong 3 lộ trình xây dựng Cộng đồng trên 3 trụ cột. Liệu ASEAN có thực hiện được các biện pháp còn lại hay không cho đến năm 2015, tính từ khi Myanmar kết thúc nhiệm kỳ Chủ tịch, phụ thuộc rất nhiều vào tiến triển mà ASEAN đạt được trong năm bản lề 2014 này và vai trò của Myanmar với tư cách là Chủ tịch ASEAN năm 2014 đối với tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN là rất quan trọng.

Ngoài ra, ASEAN cũng bắt đầu quá trình xây dựng một định hướng cho ASEAN là tiếp tục hội nhập và phát triển cho thời kỳ sau năm 2015, tức là thời kỳ sau khi đã hình thành Cộng đồng. Như vậy, với những gì mà ASEAN có thể đạt được trong năm 2014, trong nhiệm kỳ Chủ tịch ASEAN của Myanmar trên cả hai bình diện thực thi các biện pháp xây dựng Cộng đồng và xây dựng Lộ trình định hướng cho ASEAN tiếp tục phát triển hội nhập sau 2015 rất là quan trọng.

Theo Tổng Thư ký Lê Lương Minh, ASEAN đánh giá cao chủ đề mà Myanmar đã chọn cho năm Chủ tịch 2014 là “Đoàn kết hướng tới Cộng đồng ASEAN hòa bình và thịnh vượng.” Chủ đề này phản ánh nguyện vọng thiết tha của nhân dân Myanmar và nhân dân các nước ASEAN. Đoàn kết là điều kiện tiên quyết cho ASEAN tập trung vào thực hiện các biện pháp bảo đảm hòa bình và thịnh vượng. Vì vậy, những tiến triển mà ASEAN có thể đạt được trong các nỗ lực bảo đảm hòa bình, ổn định ở khu vực sẽ là rất quan trọng...

Tại hội nghị lần này, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã dành nhiều thời gian trao đổi về vấn đề Biển Đông; bày tỏ quan ngại về những diễn biến gần đây ở Biển Đông; tiếp tục khẳng định lại Nguyên tắc 6 điểm của ASEAN về Biển Đông và tầm quan trọng của việc duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, tự do hàng hải và hàng không tại Biển Đông.

Các Bộ trưởng kêu gọi các bên liên quan kiềm chế, giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, tuân thủ luật pháp quốc tế cũng như thực hiện đầy đủ Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) để tạo lập môi trường tin cậy lẫn nhau. Các Bộ trưởng cũng nhấn mạnh sự cần thiết phải tích cực thúc đẩy thương lượng để hướng tới sớm đạt được Bộ quy tắc ứng xử ở Biển Đông (COC).

Về vai trò Chủ tịch ASEAN 2014 và công tác chuẩn bị của Myanmar cho các hội nghị, Tổng Thư ký Lê Lương Minh nhấn mạnh Myanmar lần đầu tiên đảm nhận chức Chủ tịch ASEAN sau 17 năm kể từ khi tham gia ASEAN, nhưng Myanmar đã có một quá trình chuẩn bị khá lâu dài cho vai trò Chủ tịch ASEAN. Myanmar có hơn 2 năm chuẩn bị kể từ khi có quyết định đảm nhận chức Chủ tịch ASEAN 2014. Việc Myanmar trong năm 2013 vừa qua tổ chức thành công Diễn đàn Kinh tế Thế giới khu vực Đông Á và Đại hội Thể thao Đông Nam Á-SEA Games... là minh chứng cho khả năng Myanmar có thể đảm đương tốt vai trò Chủ tịch ASEAN của mình trong năm 2014.