Bóng ma sắc tộc ám ảnh nước Mỹ

Đài truyền hình CNN (Mỹ) ghi nhận đêm 25-11 (giờ địa phương), biểu tình tiếp tục diễn ra ở 37 bang để phản đối tòa án không truy tố cảnh sát Darren Wilson, người đã bắn chết thanh niên da đen Michael Brown hôm 9-8 ở thị trấn Ferguson (bang Missouri).

Đây là đêm biểu tình thứ hai liên tiếp ở Mỹ. Hàng ngàn người xuống đường ở nhiều thành phố. Nói chung biểu tình diễn ra trong hòa bình. Nhiều người bị bắt vì cản trở giao thông.

Tại thị trấn Ferguson, khoảng 100 người tập trung gần văn phòng cảnh sát, đối diện với 50 cảnh sát chống bạo động có vệ binh bảo vệ. Không có đụng độ lớn xảy ra như đêm trước.

Sự kiện ông Obama được bầu làm tổng thống da đen đầu tiên của Mỹ năm 2008 không thay đổi nhiều tình hình sắc tộc. Nước Mỹ không còn cảnh bạo lực sắc tộc của những năm 1990 ở Los Angeles nhưng vẫn chưa đẩy lùi vấn đề sắc tộc vào quá khứ.

80% số người da đen được hỏi nhận định trọng tâm của vấn đề là phân biệt sắc tộc trong khi chỉ có 37% số người da trắng nghĩ như vậy.

Cuối cùng, chỉ có 18% số người da đen được hỏi tin vào luật pháp trong khi con số này ở người da trắng là 52%.

Báo Huffington Post (Mỹ) đã đăng bài viết của GS Preston Shipp ở ĐH Lipscomb (bang Tennessee) khẳng định người Mỹ gốc Phi đã trải qua nhiều thế hệ bất công.

Trong tiến trình tư pháp ở Mỹ, họ dễ bị bắt hơn người da trắng khi cả hai cùng phạm một tội giống nhau; một khi bị bắt thì dễ bị kết tội hơn và đến khi bị kết tội thì nhanh chóng bị phạt tù hơn.

GS Preston Shipp nhận định chính phủ Mỹ đã thất bại trong nỗ lực theo đuổi lý tưởng mọi người dân đều được đối xử công bằng.

Thái độ thiếu quan tâm đến cộng đồng người Mỹ gốc Phi không chỉ thể hiện ở thành kiến sắc tộc, sự nghi ngờ, nỗi sợ hãi qua lời nói hay hành động mà còn thể hiện trong các hệ thống và thể chế công lý.

Trả lời báo Le Figaro (Pháp), chuyên gia François Durpaire phân tích thành kiến sắc tộc vẫn tồn tại ở Mỹ, có điều hiện nay thành kiến sắc tộc ít gây ảnh hưởng hơn những năm 1960 vì hệ thống luật pháp của Mỹ đã chuẩn mực hơn.

Hiện nay vấn đề thành kiến sắc tộc cùng lúc mang hai yếu tố sắc tộc và xã hội. Ví dụ: Đa số dân ở Ferguson là người da đen và đều là dân nghèo.

Ngoài ra, vấn đề thành kiến sắc tộc được xử lý khác nhau tùy địa phương vì xã hội Mỹ không đồng nhất.

Ví dụ tại Ferguson, tuy đa số dân là người da đen nhưng 56/57 cảnh sát lại là người da trắng. Trong khi đó ở các bang miền Nam như Louisiana hay Mississippi, các bang đã áp dụng các biện pháp thích hợp để giải quyết vấn đề sắc tộc, ví dụ như thiết lập lực lượng cảnh sát đa sắc tộc.