Bloomberg dự báo Việt Nam tăng trưởng nhanh trong năm 2017

"Kinh tế Việt Nam đã đạt được kết quả quá tốt trong năm 2016. Chúng tôi tin chắc rằng kinh tế Việt Nam sẽ lại là một trong những nền kinh tế tăng trưởng nhanh nhất trong năm 2017", Bloomberg ngày 18/1/2017 dẫn lời Eugenia Victorino, chuyên gia kinh tế của Australia & New Zealand Banking Group Ltd, khi nhận định về triển vọng kinh tế Việt Nam năm 2017.

Dựa trên kết quả khảo sát của mình, Bloomberg đã đưa ra dự báo kinh tế của Việt Nam sẽ tăng trưởng khoảng 6,7% trong năm 2017, bất kể việc tỷ phú Trump thắng cử và có những biện pháp nhằm gia tăng lợi ích Mỹ, gây ảnh hưởng xấu cho các nền kinh tế khác trên thế giới, trong đó đặc biệt là việc rút Mỹ khỏi TPP.

Trong khi Mỹ là quốc gia có kim ngạch thương mại lớn thứ hai của Việt Nam và Việt Nam là 1 trong 10 nền kinh tế xuất siêu lớn nhất vào thị trường Mỹ, vì vậy chắc chắn hiệu ứng từ các biện pháp của Trump tấn công vào toàn cầu hóa sẽ có tác động tiêu cực đến kinh tế Việt Nam.

Vậy nhưng truyền thông quốc tế và các chuyên gia kinh tế vẫn đưa ra nhận định lạc quan về kinh tế Việt Nam trong năm 2017, thậm chí còn vượt qua cả chỉ số tăng trưởng trong năm 2016. Tại sao vậy?

Thực tại kinh tế Việt

Theo giới phân tích lợi ích kinh tế mà kinh tế Việt Nam có được từ TPP là rất lớn và Việt Nam được xem là quốc gia có lợi nhất trong số 12 thành viên tham gia TPP. Lợi ích rõ rệt nhất là hàng giá rẻ của Việt Nam có thể xâm nhập vào các thị trường trong TPP khi hàng rào thuế quan bị cắt giảm tối đa.

Mặc dù vậy, những lợi ích to lớn ấy mới chỉ tồn tại ở dạng lợi ích kỳ vọng. Do TPP chưa vận hành nên những lợi ích kỳ vọng chưa phát sinh nên chưa ảnh hưởng tiêu cực tới hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp Việt Nam. TPP không thể vận hành chỉ gây bất lợi cho Việt Nam, chứ chưa tác động tiêu cực đến kinh tế Việt Nam.

Thậm chí, việc TPP không thể vận hành còn khiến cho kinh tế Việt Nam không bị thiệt hại khi phải đánh đổi lợi ích thực tế lấy lợi ích kỳ vọng. Bởi lẽ, như người viết từng phân tích, các bên tham gia TPP có quá nhiều khác biệt, nên để có thể thống nhất thì mỗi bên phải có những nhượng bộ nhất định và đi kèm nhượng bộ là thiệt hại về lợi ích.

Thực tế đó khiến cho nhiều lợi ích của Việt Nam đã bị mất ngay trên bàn đàm phán và khi TPP vận hành thì ngay lập tức những thiệt hại đó sẽ phát sinh. Điều đó cho thấy lợi ích phải “trao” thì luôn đi trước và luôn là thực tế, còn lợi được “nhận” thì phải chờ đợi và luôn là kỳ vọng nên có thể có và có thể không.

Do vậy, khi TPP không vận hành thì sẽ không có cú hích và đương nhiên sẽ chỉ không có đột biến về lợi ích kinh tế mà thôi. Quan hệ kinh tế giữa Việt Nam và các thành viên tham gia TPP vẫn phát triển và lợi ích từ các mối quan hệ song phương này vẫn đang tạo ra lợi ích cho kinh tế Việt Nam. Như vậy, TPP không vận hành thì lợi ích của Việt Nam không thêm cũng chưa mất.

Có thể thấy rằng, bối cảnh kinh tế Việt Nam không giống như kinh tế Nhật Bản khi tham gia vào TPP. Kinh tế Nhật liên tục suy thoái hơn 20 năm và chính phủ của Thủ tướng Abe phải kích hoạt chương trình Abenomics nhằm chấn hưng kinh tế Nhật. Tuy nhiên hai rào cản mặc định là chí phí lao động cao và dân số già khiến Abenomics phải nhờ cậy vào kinh tế đối ngoại.

Chính vì vậy mà TPP được xem là cứu cánh của Abenomics và khi TPP không thể vận hành thì Abenomics có nguy cơ phá sản và kinh tế Nhật Bản sẽ xấu đi.

Những lợi ích có thể khai thác từ các biện pháp tấn công vào toàn cầu hóa của Trump

Việc tân Tổng thống Mỹ Donald Trump thực hiện các biện pháp tấn công vào toàn cầu hoá, hiện thực hóa chủ nghĩa biệt lập trong quan hệ giữa kinh tế Mỹ với kinh tế toàn cầu có thể sẽ gây ra cú sốc cho kinh tế Mỹ. Để tránh nguy hại từ cú sốc đó thì cần phải có bước đệm – một hành lang an toàn - cho kinh tế Mỹ trước khi các biện pháp của Trump có tác hiệu.

Khi Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) quyết định tăng lãi suất vào ngày 15/12/2016 đã tạo ra một hiệu ứng mà có thể được xem là bước đệm cho các biện pháp của Trump, đó là giá trị của đồng USD tăng mạnh so với tất cả các đồng ngoại tệ mạnh khác. Tuy nhiên, hiệu ứng đó chỉ có lợi cho kinh tế Mỹ trong tương quan với các đối thủ về quy mô và sức mạnh kinh tế.

Với các nền kinh tế nhỏ, không thể tạo ra vị thế đối trọng với kinh tế Mỹ thì việc đồng USD tăng giá trị so với đồng nội tệ là một hiệu ứng tích cực. Đó là kích thích xuất khẩu vào thị trường Mỹ khi giá hàng hóa rẻ hơn. Việt Nam có thặng dư mậu dịch lớn với Mỹ, vì vậy các doanh nghiệp Việt Nam có thể hưởng lợi rất nhiều bởi việc tăng lãi suất của FED.

Xin lấy một ví dụ để chứng minh :

Doanh nghiệp X xuất khẩu sản phẩm gỗ gia dụng vào thị trường Mỹ, trong đó sản phẩm i có giá bán tại cảng của Mỹ (CIF) là : Pi = 25 USD. Quy đổi ra VND – theo tỷ giá ngày 26/1/2017 là 1 USD = 22.560 VND, tức Pi = 25 x 22.560 = 564.000. Đặt trường hợp sản phẩm i đang chịu thuế 5% , tức Ti = 25 x 5% = 1,25 USD. Quy đổi ra VND : Ti = 1,25 x 22.560 =28.200 VND.

Khi đồng USD tăng 1,5% giá trị (tính theo biên độ ngày 15/12/2016) thì lúc đó giá của sản phẩm i (tính theo VND) sẽ giảm đi số tiền là : Ci = 564.000 x 1.5% = 8.460 VND. Đặt giả thiết Trump tăng thuế khiến thuế suất của i cũng tăng, thì với số tiền Ci = 8.460 VND, doanh nghiệp X có thể chịu mức % gia tăng thuế cho sản phẩm i là : R = 8.460/28.200 x100 = 30%.

Điều đó cho thấy chỉ cần đồng USD gia tăng 1,5% giá trị thì doanh nghiệp xuất khẩu Việt Nam có thể chịu đựng được mức gia tăng thuế của chính phủ Trump lên đến 30%. Đây là một mức rất an toàn, bởi việc thuế gia tăng với tỷ lệ 30% là không dễ được áp. Như vậy, thiệt hại từ biện pháp của Trump là thấp hơn lợi ích có thể khai thác từ các biện pháp ấy.

Cá nhân người viết cho rằng, đây là một trong những cơ sở quan trọng nhất khiến các chuyên gia đánh giá lạc quan về kinh tế Việt Nam trong năm 2017. Chính vì vậy, ông Trinh Nguyễn, một chuyên gia kinh tế cao cấp của Natixis SA, Hong Kong đã lên tiếng : “Người dân Việt Nam nên lạc quan hơn về tương lai bởi trong cả bối cảnh khu vực lẫn toàn cầu đều có hiệu ứng tốt cho kinh tế Việt Nam".

Theo Ngọc Việt

Đất Việt