Bầu cử Israel: Chiến thắng nhọc nhằn của Thủ tướng Netanyahu

Kể từ cuộc bầu cử đầu tiên năm 1949 đến nay, chưa một đảng phái đơn lẻ nào ở Israel giành đủ đa số phiếu để thành lập chính phủ, do đó, tiến trình đàm phán liên minh sắp tới có thể trở thành giai đoạn mang tính quyết định.

Tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử lần này ở Israel là 72%. Kết quả thăm dò dư luận ngay tại các điểm bầu cử cho thấy, về tổng thể, khối cánh hữu và tôn giáo giành được 54 ghế và khối khuynh tả giành được 43 ghế.

Theo kênh 10 và kênh 1 của Israel, Liên minh Do Thái theo đường lối trung tả và đảng cánh hữu Likud cùng giành được 27 ghế trong Quốc hội 120 ghế. Trong khi đó, kênh 2 của Israel cho rằng, Đảng Likud của Thủ tướng Netanyahu chiến thắng sít sao với 28 ghế. Các đảng sẽ có tối đa 42 ngày để đàm phán thành lập liên minh.

Với kết quả bằng nhau hay chênh lệch không nhiều, có thể nói Thủ tướng Netanyahu và lãnh đạo Liên minh Do Thái Isaac Herzog đều có cơ hội lên nắm quyền.

Tuy nhiên, Thủ tướng Netanyahu được cho là có nhiều thuận lợi hơn trên con đường thành lập liên minh khi có sẵn các đồng minh truyền thống là các đảng tôn giáo và các đảng cánh hữu.

Ngoài ra còn có đảng ôn hòa mới lên có tên Kulanu của cựu thành viên đảng Likud Moshe Kahlo nhưng đảng này đã không loại trừ khả năng hợp tác với đối thủ của ông Netanyahu là Liên minh Do Thái.

Đồng lãnh đạo Liên minh Do Thái, ông Herzog và cựu Ngoại trưởng Tzipi Livni cho rằng, cục diện chính trường Israel vẫn chưa ngã ngũ. Ông Herzog đã tiếp xúc với một số lãnh đạo các đảng khác để thúc đẩy mở rộng liên minh của mình và rất có thể sẽ bắt tay với khối Arab vốn tuyên bố sẽ ủng hộ Liên minh Do Thái từ trước cuộc tổng tuyển cử lần này.

Theo thăm dò dư luận ngay tại các điểm bỏ phiếu, khối Liên minh Arab gồm 4 đảng có thể giữ vững vị trí thứ ba sau Đảng Likud và Liên minh Do Thái.

Lãnh đạo Liên minh Arab Aymen Odeh tuyên bố: “Lá phiếu ủng hộ dành cho chúng tôi đã tăng nhiều hơn bất cứ lần bầu cử nào trong vòng 15 năm trở lại đây. Chúng tôi là một sự bất ngờ của cuộc bầu cử lần này khi chiếm số ghế nhiều thứ ba tại Quốc hội. Chúng tôi sẽ ngăn chặn các đảng cánh hữu thành lập chính phủ”.

Sự trỗi dậy của khối Arab có thể là tín hiệu khả quan cho tiến trình hòa bình Trung Đông đang trì trệ. Liên minh Do Thái của ông Herzog và bà Livni cũng đã tuyên bố sẽ ủng hộ việc nối lại đàm phán hòa bình Trung Đông do Mỹ làm trung gian.

Trong lịch sử, chính các nghị sỹ Arab đã thúc đẩy cố Thủ tướng Yitzhak Rabin ký Hiệp định hòa bình với Palextin năm 1993 ở Oslo, Nauy. Mặc dù vậy, Trưởng đoàn đàm phán hòa bình Palestine Saeb Erekat tỏ ra không mấy lạc quan và dự đoán rằng Thủ tướng Netanyahu sẽ tiếp tục nắm quyền.

“Theo tôi ông Netanyahu sẽ giành được quyền thành lập chính phủ mới. Ông ấy đã nói nếu tiếp tục là Thủ tướng, ông ấy sẽ không chấp nhận Nhà nước Palestine và tiếp tục các hoạt động định cư người Do Thái. Tôi cho rằng ông ấy không nói ra điều đó chỉ vì chiến dịch tranh cử mà thật sự muốn như vậy. Trong sự nghiệp chính trị của mình, ông Netanyahu không làm điều bất cứ điều gì khác ngoài việc phá hủy giải pháp 2 nhà nước”, ông Erekat nói.

Thủ tướng Netanyahu cáo buộc các đảng cánh tả muốn lật đổ ông bằng cách lợi dụng các cử tri Arập thường có cảm giác họ bị coi là “công dân hạng hai” ở Israel. Ông Netanyahu đã dốc toàn lực cho lần bầu cử này khi đảo ngược chính sách ngay trước ngày bầu cử với tuyên bố sẽ không bao giờ chấp nhận giải Nhà nước Palestine, đồng thời cam kết sẽ xây dựng thêm những ngôi nhà định cư cho người Do Thái.

Những lời hứa này, nếu trở thành hiện thực khi ông Netanyahu tiếp tục nắm quyền, sẽ đẩy Israel ngày càng xa các đồng minh Mỹ và Liên minh châu Âu vốn tin rằng chỉ có thể đạt được hòa bình Trung Đông thông qua giải pháp 2 nhà nước.

Thủ tướng Netanyahu cũng tập trung vào mối đe dọa mà ông cho là từ chương trình hạt nhân của Iran và phiến quân Hồi giáo nhưng nhiều cử tri Israel cũng đã tỏ ra mệt mỏi với thông điệp này nên quay sang ủng hộ chiến dịch tranh cử của các đảng cánh tả xoay quanh những vấn đề sát sườn với họ hơn như kinh tế, xã hội.

Lãnh đạo Liên minh Do Thái đối lập cáo buộc Thủ tướng Netanyahu thổi phồng nỗi sợ đối với người Palestine và chương trình hạt nhân của Iran để đánh lạc hướng cử tri khỏi những mối quan tâm trong nước như giá cả sinh hoạt cao và những vấn đề xã hội khác.