Ba Lan nói có thể bắt giữ Thủ tướng Israel Netanyahu

Thứ trưởng Ngoại giao Ba Lan Wladyslaw Bartoszewski nói với báo Rzeczpospolita vào ngày 20/12 rằng, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu có thể bị bắt giữ nếu ông tham dự lễ tưởng niệm 80 năm ngày giải phóng trại tập trung Auschwitz tại Ba Lan vào tháng tới.

Nhà ngoại giao hàng đầu của Warsaw tuyên bố rằng Ba Lan, với tư cách là bên ký kết Quy chế Rome, có nghĩa vụ tuân thủ các chỉ thị của Tòa Hình sự Quốc tế (ICC).

Bộ trưởng Giáo dục Israel Yoav Kisch dự kiến sẽ là đại diện duy nhất của chính phủ nước này tại lễ tưởng niệm 80 năm ngày giải phóng trại tập trung Auschwitz, báo Jerusalem Post đưa tin. Tờ báo cho biết Tổng thống Israel Isaac Herzog ít có khả năng tham dự sự kiện này.

Vào tháng 11, ICC đã ban hành lệnh bắt giữ Thủ tướng Israel Netanyahu và cựu Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant, với cáo buộc phạm tội ác chiến tranh liên quan đến cuộc xung đột đang diễn ra ở Gaza.

Theo lệnh bắt giữ, các tội ác này được ghi nhận trong giai đoạn ít nhất từ ngày 8/10/2023 đến ngày 20/5/2024.

Quyết định của ICC đã gây ra nhiều phản ứng trái chiều ở phương Tây. Một số quốc gia nhấn mạnh sự tôn trọng của họ đối với vai trò độc lập của tòa án, trong khi những quốc gia khác lên tiếng ủng hộ Israel.

Mặc dù tất cả 27 quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) đều là bên tham gia Quy chế Rome và phải thực thi lệnh bắt giữ của ICC, nhưng phản ứng của họ trước quyết định của tòa án lại khác nhau. Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã công khai mời Thủ tướng Netanyahu đến thăm, đảm bảo với ông rằng Hungary sẽ không thực thi lệnh bắt giữ.

Ngược lại, các quốc gia như Tây Ban Nha, Hà Lan, Bỉ, Ireland, Lithuania và Slovenia đã bày tỏ ý định tuân thủ các chỉ thị của ICC, bất kể quyền miễn trừ ngoại giao.

Pháp ban đầu bày tỏ ý định tuân thủ lệnh bắt giữ nhưng sau đó lại trích dẫn quyền miễn trừ ngoại giao đối với Thủ tướng Netanyahu.

Tổng thống Mỹ Joe Biden khẳng định việc ICC ban hành lệnh bắt giữ đối với các nhà lãnh đạo Israel là vô lý. 

Quyết định bắt giữ của ICC đã vấp phải phản ứng mạnh mẽ từ các quan chức Israel. Thủ tướng Netanyahu cho rằng lệnh bắt giữ có động cơ chính trị.

Văn phòng Thủ tướng Israel mô tả phán quyết của ICC là "lời nói dối vô lý và sai trái" đồng thời cho rằng đây là quyết định "chống Do Thái".

Văn phòng của ông Netanyahu cũng tuyên bố, nước này sẽ "không nhượng bộ trước áp lực, sẽ không nản lòng và không rút lui" cho đến khi đạt được tất cả các mục tiêu chiến dịch quân sự ở Dải Gaza.

Trại tập trung Auschwitz gợi nhớ đến những ký ức kinh hoàng trong Thế chiến II. Trước khi Hồng quân Liên Xô giải phóng trại này vào ngày 27/1/1945, khoảng 1,1 triệu người đã bị Đức Quốc xã sát hại, trong đó phần lớn là người Do Thái.