10 ngày sau thượng đỉnh lịch sử, Triều Tiên vẫn “án binh bất động”

Trở về Washington hồi tuần trước sau cuộc gặp lịch sử với nhà lãnh đạo Kim Jong-un tại Singapore, Tổng thống Trump đã viết trên mạng xã hội Twitter rằng: “Không còn mối đe dọa hạt nhân từ Triều Tiên nữa”. Theo AFP, ông Trump đưa ra tuyên bố trên trong khi kho vũ khí hạt nhân vẫn chưa được hủy bỏ.

Bất chấp sự lạc quan của tổng thống, các quan chức cấp cao của chính quyền Mỹ thừa nhận rằng vẫn còn rất nhiều việc cần phải làm khi các nhà đàm phán vẫn đang thảo luận chi tiết về cam kết của Triều Tiên, trong đó Washington hy vọng Bình Nhưỡng sẽ phi hạt nhân hóa “hoàn toàn, có thể kiểm chứng và không thể đảo ngược”.

Giới quan sát tỏ ra thất vọng vì cho rằng tuyên bố chung với nội dung ngắn ngủi do hai nhà lãnh đạo Mỹ - Triều ký kết tại Singapore không làm rõ khái niệm cốt lõi là “phi hạt nhân hóa”. Họ lo ngại nhà lãnh đạo Kim Jong-un vẫn đang ấp ủ kế hoạch duy trì vũ khí hạt nhân như năng lực răn đe của Triều Tiên sau nhiều năm dày công phát triển. Đáp lại, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo giận dữ khẳng định cụm từ “hoàn toàn” được nêu trong tuyên bố chung đã bao hàm khái niệm phi hạt nhân hóa “có thể xác minh và không thể đảo ngược”

Để nhấn mạnh thành công của hội nghị thượng đỉnh, Tổng thống Trump ngày 12/6 tuyên bố tiến trình phi hạt nhân hóa sẽ bắt đầu nhanh chóng. Tới ngày 21/6, nhà lãnh đạo Mỹ nói rằng: “Đây sẽ là quá trình phi hạt nhân hóa hoàn toàn, và quá trình này đang diễn ra”. Trong khi đó, Ngoại trưởng Pompeo tỏ ra cẩn trọng hơn.

“Chúng tôi tin rằng ông Kim Jong-un sẽ hiểu sự cấp bách… rằng chúng ta phải tiến hành việc này nhanh chóng”, ông Pompeo nói, đồng thời hy vọng những hoạt động giải giáp vũ khí quan trọng có thể diễn ra trong khoảng thời gian hai năm rưỡi.

Tuy vậy cho đến nay, niềm tin của các bên vẫn chỉ phụ thuộc vào lời cam kết do ông Kim Jong-un đưa ra cho Tổng thống Trump tại hội nghị thượng đỉnh, cũng như lời hứa của nhà lãnh đạo Triều Tiên gửi tới Trung Quốc về việc “thực thi sự đồng thuận tại hội nghị thượng đỉnh theo từng bước”.

Để bảo vệ cam kết của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, Ngoại trưởng Pompeo cho biết: “Tôi cũng có mặt khi ông ấy nói điều đó (phi hạt nhân hóa). Ông ấy đã đưa ra cam kết cá nhân. Ông ấy sẽ phải giữ uy tín của mình”. Tuy nhiên, Thomas Wright, nhà nghiên cứu cấp cao tại Viện Brookings ở Washington, đã phản bác gay gắt phát ngôn của người đứng đầu Bộ Ngoại giao Mỹ.

“Đây là một trong những tuyên bố ngây thơ nhất do một nhà ngoại giao Mỹ đưa ra mà tôi từng biết. Tôi hy vọng là ông ấy chỉ đang cố gắng đánh lạc hướng chúng ta, vì nếu ông ấy thực sự tin như vậy, điều đó thực sự khủng khiếp”, ông Wright viết trên Twitter.

Tại phiên điều trần của quốc hội, nhà nghiên cứu Abraham Denmark tại Trung tâm Wilson ở Washington nhận định: “Xét đến những lần Triều Tiên liên tiếp vi phạm các thỏa thuận trước đây, có rất ít lý do để chúng ta tin tưởng họ lần này”.

Chuyến đi tới Triều Tiên

Mặc dù dành niềm tin cho những tuyên bố của nhà lãnh đạo Kim Jong-un, song Ngoại trưởng Pompeo vẫn hiểu rằng ông còn rất nhiều việc phải làm để thiết lập lộ trình cho những bước đi cụ thể. Rất có thể ông sẽ phải tới gặp nhà lãnh đạo Kim Jong-un thêm một lần nữa, có thể là ở Bình Nhưỡng trong thời gian tới. Trước đó, Ngoại trưởng Pompeo từng tới Triều Tiên 2 lần để chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh ở Singapore.

Trong một động thái cho thấy sự cách biệt giữa lời nói và hành động của Tổng thống Trump, chính quyền Trump ngày 22/6 tuyên bố gia hạn lệnh trừng phạt, vốn kéo dài suốt 10 năm nay, nhằm vào chính quyền nhà lãnh đạo Kim Jong-un. Tổng thống Trump đã viện dẫn “mối đe dọa bất thường và đặc biệt” từ kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên để lý giải cho quyết định của mình.

Tuy nhiên sau đó, ông Trump vẫn dành những lời “có cánh” cho nhà lãnh đạo Triều Tiên trong cuộc họp tại Las Vegas hôm qua 23/6. Nhà lãnh đạo Mỹ nói rằng ông Kim Jong-un là người “thông minh” và là một “nhà đàm phán tuyệt vời”. Trong khi đó, Ngoại trưởng Pompeo cũng ca ngợi ông Kim Jong-un trong cuộc phỏng vấn của MSNBC vào tối 22/6.

“Ông ấy rất rành những chuyện ở phương Tây, vì vậy ông ấy vẫn đang chú ý tới những gì đang diễn ra. Ông ấy sẽ quyết tâm thực hiện nếu Mỹ thực sự nghiêm túc về vấn đề này. Ông ấy rất thông minh. Ông ấy hiểu vấn đề rất rõ”, Ngoại trưởng Pompeo nhấn mạnh.

Ngoại trưởng Pompeo ngày 18/6 thừa nhận rằng “vẫn còn rất nhiều việc cần phải làm” và đội ngũ của ông vẫn đang triển khai mọi việc. Ông Pompeo cũng tiết lộ kế hoạch quay trở lại Triều Tiên trước khi quá muộn, song không nêu thời gian cụ thể của chuyến đi.

Người phát ngôn của Ngoại trưởng Mỹ Heather Nauert cho biết bà sẽ không cung cấp thông tin chi tiết về cuộc đàm phán với Triều Tiên và cảnh báo rằng tiến trình đàm phán có thể gặp khó khăn khi Mỹ bị tác động bởi hàng loạt nghi vấn. Tuy nhiên bà Nauert khẳng định các cuộc đàm phán sẽ không chấm dứt.

“Chúng tôi vẫn đang liên lạc với chính quyền Triều Tiên. Ngoại trưởng Pompeo sẽ gặp họ và trao đổi với họ trong thời gian sớm nhất có thể để tìm cách thực thi kết quả của hội nghị thượng đỉnh”, bà Nauert cho biết.

Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis, người vừa được Tổng thống Trump chỉ đạo dừng các cuộc tập trận bị cho là “khiêu khích” với Hàn Quốc, cũng tỏ ra thận trọng khi được hỏi liệu Triều Tiên đã thực sự giải giáp vũ khí hay chưa.

“Các cuộc đàm phán chi tiết vẫn chưa bắt đầu. Tôi chưa trông chờ vào điều đó ở thời điểm hiện tại”, ông Mattis nói với các phóng viên.

Thành Đạt

Theo AFP