Di chứng chiến tranh đè nặng người mẹ bất hạnh và đứa con ngờ nghệch

Căn nhà của bà Nguyễn Thị Hồng Thái (SN 1959) nằm tận cuối thôn Đắk Thọ của xã biên giới Đắk Lao (huyện Đắk Mil, tỉnh Đắk Nông). Lớp vôi vữa bên trong đã xỉn màu đen kịt, bên ngoài thì bong tróc như "muốn thay da mới", căn nhà rộng chừng 25 m2 ấy là nơi ở của hai mẹ con bà Thái gần 20 năm nay.

Dẫn chúng tôi vào bên trong nhà, ngoài bộ bàn ghế được làm từ ngày vợ chồng bà Thái về ở với nhau thì chiếc tivi "chỉ có tiếng chứ không có hình" là tài sản quý giá nhất.

Anh con trai Võ Văn Trường (SN 1990) thấy người lạ, vội trốn ngay vào góc nhà, chỉ để lộ đôi mắt như để thỏa mãn trí tò mò giống một đứa trẻ 3 tuổi.

Bà Thái giải thích, anh Trường sinh ra vốn không được bình thường do chậm phát triển trí tuệ. Chỉ khi đi kiểm tra, vợ chồng bà Thái mới biết, con trai bị ảnh hưởng của chất độc màu da cam nên đến nay dù đã 32 tuổi, tâm trí và nhận thức chỉ như trẻ lên 3.

Bà Thái quê gốc ở tỉnh Nghệ An. Sau ngày đất nước thống nhất, bà Thái tham gia giúp nước bạn Lào giải phóng đất nước. Hơn 2 năm cùng đồng đội mở đường từ Việt Nam qua Lào, bà Thái nhiễm chất độc hóa học từ những thùng hóa chất để lại sau chiến tranh.

"Tham gia giúp nước bạn Lào được hơn 2 năm, đến năm 1977 tôi trở về quê. Tuy nhiên, trận lũ lụt lịch sử năm 1978 cuốn phăng tất cả nhà cửa, giấy tờ, nên đến nay tôi không thể làm được thủ tục để hưởng chế độ", nói rồi, bà Thái đưa đôi tay thô ráp, sờ lên một nửa đầu đã rụng trắng tóc.

Người phụ nữ nghèo tâm sự: "Hai vợ chồng tôi từ Nghệ An vào đây làm ăn rồi gặp gỡ, nên duyên. Sinh thằng Trường được vài năm, thấy nó không giống như những đứa trẻ khác nên mới đưa đi khám thì phát hiện nó bị ảnh hưởng chất độc màu da cam từ tôi. Cũng sau ngày nó chào đời, tôi bắt đầu bị rụng tóc, đến nay thì đã rụng hết một nửa đầu".

Những mong con trai sẽ là điểm tựa cho vợ chồng lúc về già, song số phận bất hạnh khiến anh Trường không thể là người bình thường. Cuộc sống vợ chồng vốn khó khăn, vất vả, lại càng túng quẫn hơn khi chồng bà Thái mắc phải căn bệnh ung thư, chỉ nằm một chỗ cho đến ngày "nhắm mắt xuôi tay".

Năm 2004, Ủy ban Mặt trận tổ quốc huyện Đắk Mil xây tặng vợ chồng bà Thái căn nhà. Sau gần 20 năm, căn nhà đã xuống cấp, hai mẹ con bà Thái chỉ chọn một góc nhà để đặt giường ngủ, còn chỗ nào cũng dột nát, chờ sập.

"Trước đây khi còn 3 người thì chật chội, vợ chồng nhường nhau từng chỗ để nằm. Từ ngày ông nhà tôi mất, hai mẹ con cũng cố gắng sửa sang lại cái mái, nhưng được vài năm thì tôn cũng mục, không còn chỗ nào lành lặn cả", bà Thái ngước đôi mắt, nhìn lên phía mái nhà lỗ chỗ những vết thủng.

Tuổi già, cùng với những di chứng của chiến tranh và chất độc màu da cam, đôi mắt của bà Thái cũng mờ dần đi. Đến nay, một bên mắt của bà Thái đã hỏng hoàn toàn, chỉ còn một màu trắng đục. Kinh tế gia đình chỉ biết nhờ cậy vào con bò giống, mỗi năm sinh sản một lần.

Nhìn sang đứa con ngờ nghệch, suốt ngày chỉ quanh quẩn trong nhà, bà Thái càng thêm xót xa. Ở tuổi gần đất xa trời, bà Thái không sợ cái chết mà chỉ lo lắng, không có ai chăm sóc anh Trường khi bà không còn trên đời này. Chính vì thế, nguyện vọng duy nhất của bà là có tiền để sửa sang lại căn nhà đã xuống cấp, cũng là để bà yên tâm về chốn nương thân của anh Trường sau này.

"Bây giờ tôi già cả, cũng cố gắng mỗi ngày đi cắt nắm cỏ về cho bò ăn rồi tranh thủ đi làm thuê cho người dân quanh vùng. Cố được ngày nào thì hay ngày đấy, sống nay chết mai, trời kêu ai thì người đấy dạ!", bà Thái nghẹn ngào, nghĩ về viễn cảnh tương lai.

Bà Cao Thị Nguyên, Chủ tịch UBMTTQ xã Đắk Lao cho biết thêm, hoàn cảnh của bà Nguyễn Thị Hồng Thái đặc biệt khó khăn, thuộc diện hộ nghèo của xã. Cuộc sống chồng chất khó khăn khi chồng bà Thái mắc bệnh hiểm nghèo rồi qua đời, một mình bà Thái gồng gánh nuôi người con trai chậm phát triển trí tuệ.

Hiện tại, căn nhà nơi hai mẹ con ở cũng đã xuống cấp nghiêm trọng nên chính quyền các cấp rất mong mỏi, các nhà hảo tâm sẽ chung tay, hỗ trợ gia đình sửa sang lại căn nhà này để ổn định cuộc sống của hai mẹ con.