Nhìn lại những tai nạn sập hầm lớn nhất trong lịch sử thế giới

Theo ước tính có hàng ngàn công nhân, thợ mỏ tử  vong mỗi năm vì các tai nạn liên quan đến sập hầm, đặc biệt trong quá trình khai thác khoáng sản như than đá... Phần lớn những vụ tai nạn sập hầm xảy ra ở các quốc gia đang phát triển, đặc biệt tại Trung Quốc, khi mà tỷ lệ sập hầm tại quốc gia này cao nhất trên thế giới.

Có nhiều nguyên nhân gây ra những vụ sập hầm mỏ, như rò rỉ khí độc hại hydrogen sulfua (H2S) hoặc khí tự nhiên phát nổ, đặc biệt là khí mỏ than hay khí metan... hoặc các nguyên nhân khác như khai thác khoáng sản gây ra đột đất, lũ lụt, hoặc các lỗi về cơ khí, kết cấu giá đỡ không đúng...

Vụ tai nạn hầm mỏ tồi tệ nhất lịch sử diễn ra vào ngày 26/4/1942 tại mỏ than Bản Khê Hồ (tỉnh Liêu Ninh, Trung Quốc) khi một vụ nổ chất khí và bụi than đã làm thiệt mạng đến 1549 người, tương đương 34% số thợ mỏ đang làm việc tại mỏ than này vào ngày hôm đó.

- 10/3/1906: thảm họa tại mỏ than tại xã Courrieres (Pháp) đã khiến 1.099 công nhân tử vong, bao gồm cả trẻ em. Đây là tai nạn mỏ than tồi tệ nhất lịch sử châu Âu.

- 1/12/1907: vụ nổ xảy ra tại khu mỏ Naomi cách thành phố Fayette (bang Pennsylvania, M) ư 3,2 km đã khiến toàn bộ các thợ mỏ làm việc tại đây, ít nhất 34 người, tử vong.

- 6/12/1907: chỉ ít ngày sau thảm họa nói trên, một vụ sập hầm mỏ khác xảy ra tại thị trấn Monongah (bang West Virginia) đã khiến 362 người tử vọng, tuy nhiên đây chỉ là con số được ghi nhận và con số người chết thực tế có thể lên đến 500 người. Nạn nhân chủ yếu là người nhập cư gốc Ý, bao gồm cả trẻ em. Đây được xem là thảm họa sập hầm tồi tệ nhất trong lịch sử nước Mỹ.

- 19/12/1907: sau thảm họa kể trên không lâu, một vụ tai nạn hầm mỏ khác xảy ra tại thị trấn Rostraver (bang Penssylvania) khiến 239 người, bao gồm cả trẻ em, tử vọng.

- 13/11/1909: một vụ hỏa hoạn xảy ra tại khu hầm mỏ ở thị trấn Cherry (bang Illinois) khiến 259 người, trong đó có nhiều trẻ em, tử vọng. Đây là vụ hỏa hoạn hầm mỏ tồi tệ nhất tại nước Mỹ.

- 14/10/1913: tai nạn hầm mỏ tại thị trấn Senghenydd khiến 439 người chết. Đây là thảm họa hầm mỏ tồi tệ nhất trong lịch sử Vương quốc Anh.

- 22/10/1913: 236 công nhân tử vong trong vụ nổ hầm mỏ ở thị trấn Dawson (bang New Mexico). Nguyên nhân được cho là các công nhân đã sử dụng thuốc nổ trái phép.

- 08/08/1956: thảm họa hầm mỏ xảy ra tại thị trấn Marcinelle (Bỉ) khi một ngọn lửa bốc lên trong hầm khiến 262 người tử vong. Chỉ 12 người làm việc vào buổi sáng hôm đó sống sót.

- 09/05/1962: vụ nổ hầm mỏ tại thị trấn Đại Đồng (tỉnh Sơn Tây, Trung Quốc) khiến 682 người tử vong.

- 09/11/1963: thảm họa hầm mỏ Mitsui tại thành phố Omuta (tỉnh Fukuoka, Nhật Bản) khiến 458 công nhân tử vong.

- 28/5/1965: hơn 300 công nhân tử vong trong vụ sập hầm mỏ ở bang Jharkand (Ấn Độ).

- 21/10/1966: 116 trẻ em và 28 người trưởng thành đã tử vong trong vụ sập hầm mỏ ở Aberfan (xứ Wales).

- 20/11/1968: 78 công nhân đã tử vong trong thảm họa sập hầm ở thị trấn Farmington (bang West Virginia). Sau thảm họa này, Quốc hội Mỹ đã thông qua Đạo luật Y tế và an toàn mỏ Liên bang năm 1969.

- 1972: một thảm họa sập hầm xảy ra ở thành phố Wankie (Zimabwe) khiến 426 công nhân tử vong.

- 17/12/1975: tại nạn hầm mỏ xảy ra tại thành phố Dhanbad (bang Jharkhand, Ấn Độ) khiến 372 công nhân tử vong tại chỗ và 130 người khác tử vong sau khi nước từ khu mỏ lân cận tràn vào nhấn chìm khu hầm mỏ khi bức tường ngăn bị phá vỡ.

- 09/05/1993: tai nạn hầm mỏ xảy ra tại thành phố Nambija (Ecuardo) khiến ít nhất 300 người tử vong.

- 30/01/2000: tai nạn tại khu hầm mỏ tại thành phố Baia Mare (Romania) mặc dù không khiến người nào tử vong, nhưng đã khiến 100.000 tấn nước nhiễm xyanua tràn ra các con sông Somes, Tisza dà Danube. Sự rò rỉ đã ảnh hưởng đến 80% số sinh vật thủy sinh đang sống tại các con sông này. Đây được xem là thảm họa môi trường tồi tệ nhất tại châu Âu kể từ sau thảm họa Chernobyl.

- 05/04/2010: thảm họa xảy ra tại khu mỏ Upper Big Branch (bang West Virginia, Mỹ) khi một vụ nổ than xảy ra khiến 29 trên tổng số 31 thợ mỏ đang làm việc bị tử vong.

- 19/11/2010: vụ nổ mỏ tan xảy ra vào lúc 3 giờ 45 chiều tại mỏ than Pike River (New Zealand) khiến 29 công nhân đang làm việc tử vong ngay lập tức.

- 13/05/2014: thảm họa mỏ than xảy ra tại huyện Soma (tỉnh Manisa, Thổ Nhĩ Kỳ) được xem là thảm họa hầm mỏ tồi tệ nhất tại Thổ Nhĩ Kỳ và tai nạn mỏ than tồi tệ nhất thế kỷ 21, khiến 301 công nhân tử nạn.

Là một quốc gia có tỷ lệ khai thác khoáng sản lớn, tai nạn sập hầm là điều không mong muốn nhưng vẫn đôi khi xảy ra tại các khu hầm mỏ ở Việt Nam. Dưới đây là một vài tai nạn sập hầm kinh hoàng đã từng xảy ra tại nước ta trong thời gian qua:

- 01/04/2006: bục nước lò than Mông Dương (Cẩm Phả, Quảng Ninh) khiến 21 người bị vùi lấp. Vụ tai nạn xảy ra trong lúc kíp công nhân khai thác than tổ chức bắn mìn để đào phỗng thông gió thì bất ngờ bị bục nước. Nước và đất đá ào ào đổ xuống vùi lấp 200 m đường lò. Lý do bục nước được xác định là trên đường khai thác than của Công ty Mông Dương có một đường lò than thổ phỉ đã ngừng hoạt động. Ở lò than thổ phỉ này tích một lượng nước lớn nên khi bắn mìn khai thác than đã chọc phải "túi" nước lớn, gây tai nạn. 4 người đã tử vong trong vụ việc.

- 01/04/2011: sập mỏ đá Lèn Cờ ở Nghệ An khiến 18 người thiệt mạng. Nguyên nhân của sự việc được cho là quá trình khai thác không đúng quy trình, do tiến hành khoan cắt chân của những phiến đá tạo ra hàm ếch dẫn đến mỏ đá bị sập.

- 11/01/2014: một vụ sập hầm vàng tại địa phận thông 8 (xã Phước Hiệp, huyện Phước Sơn, tỉnh Quảng Nam) đã khiến 3 người thiệt mạng. Đây là hầm vàng hoạt động chui và không có giấy phép/

- 23/04/2014: sập mỏ đá tại núi Đồng Thung (thành phố Thanh Hóa) khiến 2 người tử nạn. Vụ việc xảy ra khi 2 nạn nhân đang khoan lỗ gài mìn thì bất ngờ bị một tảng đá lớn lăn trúng từ trên cao.

- 01/08/2014: sập mỏ đá tại xã An Sơn (huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng) khiến 5 công nhân tử vong. Sự việc xảy ra khi các công nhân đang kích nỏ mìn thì đá bị sạt lở và vùi lấp các nạn nhân. 

- 16/12/2014: tai nạn gần đây nhất vì sập hầm ở Việt Nam xảy ra vào ngày 16/12 vừa qua, khi hầm thủy điện Đạ Dân - Đa Chôm (thông Păng Tiêng, xá Lát, huyện Lạc Dương, tỉnh Lâm Đồng) bất ngờ bị đổ sập, khiến 12 công nhân bị mắc kẹt. Rất may chưa có người nào tử vong và các công tác cứu hộ cứu nạn đang được gấp rút tiến hành để đưa các công nhân ra ngoài sớm nhất có thể.