Yếu tố nguy cơ của ung thư tuyến tiền liệt

Ở Việt Nam, số người đến khám vì bệnh lý tuyến tiền liệt tăng lên đáng kể hàng năm nhưng đối với ung thư tuyến tiền liệt lại chưa được quan tâm thỏa đáng, người bệnh thường đến khám ở giai đoạn muộn.

Ung thư tuyến tiền liệt tiến triển theo 3 giai đoạn 

- Giai đoạn phát sinh ung thư trong tuyến tiền liệt: không có triệu chứng.

- Giai đoạn tiền lâm sàng: các tế bào ung thư phát triển thành các nhân ung thư với biểu hiện triệu chứng nghèo nàn như các rối loạn tiểu tiện nhẹ (đái khó, đái yếu… ). Phát hiện bệnh sớm bằng siêu âm và định lượng PSA. Điều trị trong giai đoạn này mang lại hiệu quả cao.

- Giai đoạn lâm sàng: các triệu chứng rõ rệt giống như của bệnh u xơ tuyến tiền liệt như đái đêm nhiều, đái khó, đái ngắt quãng, đái rắt, đái không hết. Có thể kèm theo: đái máu sau giao hợp, xuất tinh ra máu, đau tức vùng tầng sinh môn. Giai đoạn này thường tế bào đã xâm lấn cơ quan lân cận và di căn theo đường máu và bạch huyết tới các cơ quan xương, não, phổi và máu…

Các yếu tố nguy cơ của ung thư tuyến tiền liệt

- Tuổi: Mối quan hệ giữa tuổi và nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt rất lớn, tuổi thọ cao có nguy cơ mắc bệnh tăng. 10% ung thư tuyến tiền liệt xuất hiện dưới 54 tuổi, lứa tuổi 55 / 74 tỷ lệ mắc bệnh 64%. 

- Chủng tộc, sắc tộc: Sự khác nhau về nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt giữa các chủng tộc và nhóm sắc tộc rất lớn. Tỷ lệ tử vong cũng tương đương, do nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt ở nam giới da đen cao nên nhóm sắc tộc này được khuyên nên sàng lọc ở độ tuổi trẻ hơn so với nhóm da trắng.

- Thể tích tuyến tiền liệt: Vai trò của thể tích tuyến tiền liệt trong dự báo ung thư tuyến tiền liệt là một vấn đề mới, còn gây nhiều tranh cãi. Briganti nghiên cứu trên 3.412 trường hợp ung thư tuyến tiền liệt cho thấy thể tích tuyến tiền liệt càng nhỏ thì độ biệt hóa càng thấp, khả năng di căn càng lớn.

-Tiền sử bệnh trong gia đình: Các trường hợp có bố hoặc anh em trai mắc ung thư tuyến tiền liệt có nguy cơ mắc bệnh gấp 2, 3 lần; nếu bố hoặc anh em trai mắc bệnh trước 60 tuổi, nguy cơ tương đối là 2,16 lần, sau tuổi 70 là 1,95 lần.