Việt Nam còn đủ vaccine phòng Covid-19?

Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Bộ Y tế mới đây có công văn gửi Sở Y tế các tỉnh/thành phố, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật các tỉnh/thành phố, các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur về việc tăng cường triển khai tiêm chủng và nhu cầu bổ sung vaccine phòng Covid-19 AstraZeneca trong tháng 4-6/2023.

Trước đó, trong tháng 2 Viện đã phân bổ vaccine phòng Covid-19 đợt 186. Theo đó phân bổ hơn 800.000 liều vaccine AstraZeneca có hạn sử dụng ngày 9-11/7 cho 63 tỉnh/ thành phố để triển khai tiêm chủng mũi nhắc lại cho người từ 18 tuổi trở lên.

Đến nay Việt Nam đã tiêm hơn 266 triệu liều vaccine Covid-19, trong đó hơn 50 triệu người từ 18 tuổi trở lên đã được tiêm liều nhắc lại (mũi 3), đạt tỷ lệ 81%. Tuy nhiên, tỷ lệ này không đồng đều trên cả nước và vẫn có nhiều địa phương đạt thấp dưới 80%.

Số vaccine AstraZeneca hiện còn tại các tuyến (chưa bao gồm 204.400 liều dự trữ tuyến quốc gia) là khoảng 300.000 liều. Tốc độ sử dụng vaccine AstraZeneca trong 8 ngày đầu tháng 4 chậm với trung bình khoảng 1.040 mũi/ngày, dẫn tới nguy cơ cao không sử dụng hết vaccine.

Để tăng độ bao phủ và sử dụng hiệu quả vaccine phòng Covid-19 AstraZeneca, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương đề nghị các đơn vị liên quan tiếp tục tăng cường công tác triển khai tiêm chủng vaccine phòng Covid-19 cho các nhóm đối tượng, đặc biệt là tiêm liều nhắc lại cho người từ 18 tuổi trở lên tại các địa phương chưa đạt tỷ lệ mục tiêu tối thiểu là 80%. Đồng thời sử dụng hiệu quả số vaccine AstraZeneca đã phân bổ.

Sở Y tế các tỉnh/thành phố chỉ đạo các đơn vị liên quan tiến hành rà soát đối tượng tiêm chủng tại địa phương. Trường hợp có nhu cầu bổ sung vaccine AstraZeneca trong tháng 4-6 thì làm văn bản gửi về các Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur trước ngày 17/4 để tổng hợp và kịp thời cung ứng vaccine.

GS.TS Phan Trọng Lân, Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế cho biết thêm thực tế số lượng vaccine hiện nay dựa trên nhu cầu đề xuất của các địa phương. Vì thế nơi nào có đề xuất, Bộ Y tế sẽ tham mưu để làm cân đối đầy đủ. Chúng ta căn cứ trên bối cảnh từng đặc điểm dịch tễ để tiêm phòng cho người dân. 

Các nghiên cứu về miễn dịch trên các đối tượng đã tiêm 1,2,3,4 mũi vaccine Covid-19 đến nay còn chưa đầy đủ. Bộ Y tế sẽ tiếp tục theo dõi trong thời gian tới. Hiện nay khuyến cáo của WHO cũng là tập trung chủ yếu vào các đối tượng nguy cơ cao. 

"Sắp tới chúng ta sẽ rà soát để làm thế nào có khuyến cáo kịp thời và đúng thời điểm. Đôi khi tiêm sớm quá trong bối cảnh dịch đang được kiểm soát sẽ làm lãng phí nguồn lực", GS Lân nhấn mạnh.

Một trong những điểm WHO băn khoăn, có nhiều ý kiến trái chiều là dỡ bỏ tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu. Trong cuộc họp vào tháng 1, WHO xác định tiếp tục nghiên cứu giai đoạn chuyển đổi trong khi các biện pháp chống dịch của các nước chưa đầy đủ để tránh rủi ro. 

Từ tháng 1 đến nay số mắc, tử vong do Covid-19 trên thế giới giảm nhiều. "Vì thế, chúng ta hy vọng tháng 5 sắp tới WHO họp và sẽ có quyết định đầy đủ. Với diễn biến hiện nay, dịch có thể đi theo kịch bản dù có các biến thể phụ nhưng vẫn ổn định, tiến tới có thể trở thành bệnh có thể mắc, có thể nhập viện, có thể tử vong đặc biệt trên đối tượng nguy cơ cao nhưng nó sẽ không làm xáo trộn xã hội. Lúc đó nó trở thành coi như bệnh thông thường", GS Lân nói. 

Theo GS Lân, một trong những nhiệm vụ hiện nay là tập trung bảo vệ đối tượng nguy cơ cao (người cao tuổi, có bệnh nền, suy giảm miễn dịch, phụ nữ mang thai), tiêm phòng đủ liều, đúng lịch theo các khuyến cáo của Bộ Y tế. Các địa phương cần rà soát lại tất cả các đối tượng này. 

Để giảm bớt sự lây nhiễm, GS Lân khuyến cáo người dân thực hiện 2K (Khẩu trang-Khử khuẩn) + Vaccine. Tại các cơ sở khám chữa bệnh, trên các phương tiện công cộng người dân cần đeo khẩu trang. Đối tượng nguy cơ cao cũng cần chủ động đeo khẩu trang để phòng bệnh cho bản thân.