Việt Nam có khoảng 1,65 triệu người đồng tính, song tính, chuyển giới

Ngày 9/6 tại Hà Nội, các chuyên gia đã chia sẻ thông tin trong hội thảo Trị liệu tâm lý: Chìa khóa trong việc quản lý các vấn đề liên quan đến Y học Giới tính.

Khái niệm LGBTQI+ thể hiện sự đa dạng về giới tính bao gồm lesbian (đồng tính nữ), gay (đồng tính nam), bisexual (song tính), transgender (chuyển giới). Ngoài ra, Q là viết tắt của Queer/questioning để chỉ những người đang trong quá trình tìm hiểu về nhận dạng giới tính của bản thân và I viết tắt Intersex (liên giới tính) nói về người không mang tính điển hình giới nào.

Dấu + để chỉ nhiều dạng giới tính khác, thể hiện sự phong phú về giới tính như Asexual (vô tính), Pansexual (toàn tính)…

Theo ước tính, cộng đồng LGBTQI+ ở Việt Nam khoảng 1,65 triệu người, chiếm khoảng 2% dân số.

PGS.TS.BS Nguyễn Hoài Bắc, Trưởng khoa Nam học và Y học giới tính, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, chia sẻ rằng bình đẳng giới không chỉ là vấn đề giữa nam và nữ mà còn trong cộng đồng LGBTQI+. Mặc dù quan niệm về sự đa dạng giới ở Việt Nam đã được thừa nhận rộng rãi nhưng vẫn còn một phần không nhỏ người thuộc cộng đồng này gặp khó khăn trong việc hòa nhập xã hội.

"Họ không chỉ phải chịu áp lực từ những vấn đề tâm lý cá nhân mà còn chịu nhiều áp lực từ sự kỳ thị của cộng đồng. Sự kỳ thị, bị phân biệt đối xử trong khám chữa bệnh, công việc và cuộc sống là vấn đề nổi cộm, làm ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe của cộng đồng này. Sự kỳ thị này đến ngay từ người thân trong gia đình, thầy cô, bạn bè, và đôi khi cả nhân viên y tế", PGS Bắc phân tích.

Mỗi tháng, khoa Nam học và Y học Giới tính, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tiếp nhận nhiều trường hợp thuộc cộng đồng LGBTQI+ được bố mẹ, người thân đưa đến khám bệnh và tư vấn. Đa phần họ đã đến nhiều cơ sở y tế khác nhau nhưng chưa được chăm sóc và tư vấn thỏa đáng.

Vì thế, hội thảo lần này nhằm nâng cao nhận thức, kiến thức và kỹ năng trị liệu tâm lý dành cho bác sĩ và nhân viên chăm sóc y tế nói chung, giúp chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng LGBTQI+ được toàn diện như những cộng đồng khác.

Hoạt động này nằm trong khuôn khổ dự án hợp tác Hospital Partnerships (Hợp tác bệnh viện) giữa Bệnh viện Trường Đại học Y Charité, Cộng hòa liên bang Đức với Bệnh viện Đại học Y Hà Nội.

Đây là chương trình toàn cầu được tài trợ bởi chính phủ Đức, nhằm thúc đẩy hợp tác bền vững giữa các bệnh viện, các nhà cung cấp dịch vụ y tế và các trường đại học y khoa tại Đức với các trường đại học, bệnh viện ở các nước đối tác. Dự án đã triển khai tới 70 quốc gia trên thế giới.

Tỷ lệ mắc các rối loạn tâm thần cao hơn ở cộng đồng LGBTQI+

ThS.BS Phạm Minh Quân, khoa Nam học và Y học giới tính, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, cho biết, LGBTQI+ là một cộng đồng đặc biệt nên các bác sĩ cũng cần có kiến thức chuyên sâu, kỹ năng trong cách thức tiếp cận và tư vấn.

Chẳng hạn, với người chuyển giới, trước khi quyết định sử dụng các phương pháp can thiệp để chuyển đổi giới tính, họ cần có bước chuẩn bị, đánh giá tâm lý, sau khi can thiệp cần có các bước để hòa nhập cộng đồng.

Trên thực tế, những vấn đề mà người chuyển giới gặp phải nhiều khi chưa được quan tâm một cách đúng mực. Nhiều người chuyển giới không được chăm sóc sức khỏe một cách bài bản, điều này vô tình đẩy họ đến nhiều nguy cơ về sức khỏe khi tìm kiếm các giải pháp thay thế không đảm bảo.

Theo TS Hồ Thu Hà, khoa Giáo dục, Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội, nghiên cứu trên thế giới cho thấy một người LGBTQ có khả năng mắc rối loạn tâm thần cao gấp 3 lần. Thanh thiếu niên LGBTQ có xu hướng toan tự sát, có ý tưởng tự sát và hành vi tự hại cao gấp 4 lần. 38-65% người chuyển giới có ý tưởng tự sát.

Các vấn đề ở cộng đồng này chính là cảm giác khác biệt với những người khác đi cùng với lo âu, lòng tự trọng thấp, chối bỏ cảm xúc, cảm giác tội lỗi, hay các nỗ lực để trở thành người hợp chuẩn về giới/tính dục.

Bên cạnh đó là các định kiến và phân biệt đối xử, từ đó dẫn tới các vấn đề về sức khỏe tâm thần. Vì thế, vấn đề trị liệu tâm lý đóng vai trò quan trọng.