Vì sao nên khám sức khỏe định kỳ - phát hiện sớm ung thư?

Càng phát hiện sớm càng dễ chữa

Khám sức khỏe định kỳ hiện nay đã không còn quá xa lạ đối với mỗi người dân Việt Nam, đặc biệt là những người làm công hưởng lương ở mỗi cơ quan doanh nghiệp.

Khám sức khỏe định kỳ không chỉ là thói quen bảo vệ sức khỏe hàng ngày của mỗi người như đánh răng, ăn uống đúng giờ, ngủ đúng giấc… nó là bảng tổng kết khách quan nhất về các cột mốc sức khỏe, dự đoán trước một số yếu tố nguy cơ bệnh lý gây nguy hại đến sức khỏe, nhờ vậy cơ hội điều trị khỏi bệnh sẽ cao hơn, tiết kiệm thời gian, tiền bạc và tránh được các biến chứng do bệnh gây nên.

Ung thư là bệnh rất khó chẩn đoán sớm, việc phát hiện khi triệu chứng đã biểu hiện ra bên ngoài ảnh hưởng rất lớn đến quá trình điều trị, thậm chí là tính mạng của người bệnh. Đây cũng là một trong số những lý do khiến cho căn bệnh ngày càng trở thành sát thủ mạnh tay, là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới, nhất là ở các nước đang phát triển như ở Việt Nam – nơi mà khám sức khỏe định kỳ còn chưa trở thành một thói quen trong cuộc sống.

Khám sức khỏe định kỳ với các biện pháp, các thủ thuật được tiến hành trên cơ thể người bệnh nhằm phát hiện ra những khối u khi nó còn nhỏ, phát hiện ra ung thư ngay khi nó chưa có biểu hiện ra bên ngoài hoặc chỉ biểu hiện với rất ít triệu chứng nghiêm trọng. Khi đó khối u còn khu trú và chưa lan rộng ra xung quanh. Chúng ta chỉ việc cắt bỏ khối ung thư đi là coi như việc điều trị đã đạt thành công chừng 60%.

Cũng chính vì nhận thức được điều này nên trong chương trình mục tiêu quốc gia về y tế giai đoạn 2012-2015 của Chính phủ, việc phòng và phát hiện sớm ung thư được đặt lên hàng đầu. Khám sức khỏe định kỳ tại các cơ sở chuyên khoa ung bướu để các bác sĩ, chuyên gia lắng nghe, tìm ra những dấu hiệu bất thường trong cơ thể và từ đó tìm ra ung thư khi nó chưa có khả năng “lang thang” trong cơ thể con người.

Loại ung thư nào dễ phát hiện sớm?

Khám sức khỏe định kỳ không phải là thần dược có thể phát hiện được bách bệnh. Trong khi đó, chủng loại ung thư được y học trên thế giới ghi nhận tới 200 mặt bệnh khác nhau và không phải ung thư nào cũng có khả năng để phát hiện sớm. Vì vậy, trong quá trình khám sức khỏe định kỳ nên thông báo tới bác sĩ những nghi vấn về những bất thường trong cơ thể. Từ đó, bác sĩ chỉ định khám phù hợp, tránh tốn kém, hơn nữa giúp phát hiện chính xác bệnh.

Một số bệnh ung thư có thời gian tiềm ẩn khá dài, một số khác lại phát triển rất nhanh, khi phát hiện thì người bệnh đã ở giai đoạn muộn. Có loại ung thư xuất phát ở những vị trí dễ tiếp cận như da, đại trực tràng, cổ tử cung… thuận lợi cho việc thăm khám, trong khi có các loại ung thư khác xuất phát ở vị trí rất sâu trong cơ thể, các xét nghiệm hiện nay không đủ khả năng phát hiện khi khối u còn nhỏ. Một số loại ung thư có thể phát hiện sớm như:

Ung thư vú: Là loại ung thư chiếm tới 35% trong các bệnh ung thư ở nữ. Nếu phát hiện ở giai đoạn 0 (lâm sàng), tỷ lệ khỏi bệnh là 100%; từ giai đoạn 1, 2, 3 và 4, tỷ lệ khỏi bệnh giảm dần còn 95%, 80%, 72% và 25%.

Ung thư cổ tử cung: Mọi phụ nữ sau khi bắt đầu quan hệ tình dục 3 năm thì nên khám sàng lọc 1 năm/lần, kể cả phụ nữ đã cắt tử cung bán phần (còn cổ tử cung). Phụ nữ từ 30 tuổi trở lên, sau 3 lần khám âm tính liên tiếp thì có thể khám thưa hơn 2 –3 năm/lần.

Ung thư đại trực tràng: Là bệnh đang có xu hướng tăng mạnh ở nước ta trong những năm gần đây, có tỷ lệ mắc đứng hàng thứ 3 và là nguyên nhân gây tử vong do ung thư thứ 2 ở nhiều nước trên thế giới.

Ung thư tuyến tiền liệt: Là bệnh có tỷ lệ tử vong giảm rõ rệt nhờ khám sàng lọc phát hiện sớm.

Ung thư khoang miệng: Là bệnh liên quan nhiều tới hút thuốc lá, ăn trầu, uống rượu…

Ung thư da: Là bệnh dễ chẩn đoán bằng mắt thường, có thể điều trị khỏi hẳn.

Các ung thư khác như dạ dày, gan, phổi là những bệnh thường gặp nhưng khó sàng lọc, phát hiện sớm. Do đó, cách tốt nhất là chủ động phòng bệnh bằng cách hạn chế hút thuốc lá, uống rượu. Người có tiền sử bệnh tiêu hóa, nghiện thuốc lá, nghiên rượu nên đi khám bệnh định kỳ.

Ai nên đi khám sức khỏe định kỳ - phát hiện sớm ung thư ngay?

Đây là thói quen không dành riêng cho bất kỳ ai mà cần được nhân rộng trên cả nước để bảo vệ bộ máy cơ thể. Bài học có thể thấy rõ rệt nhất từ quốc gia Nhật Bản – đất nước có tuổi thọ trung bình cao nhất thế giới. Khám sức khỏe định kỳ một năm hai lần là một yếu tố bắt buộc tự trong nhận thức của mỗi người dân Nhật Bản.

Các chuyên gia đã thống kê 9 dấu hiệu báo động và áp dụng chung cho các loại ung thư, bao gồm: có vết loét lâu liền; ho dai dẳng, tức ngực, điều trị không đỡ; chậm tiêu, khó nuốt; thay đổi thói quen bài tiết phân, nước tiểu; có u trên cơ thể; hạch to lên không bình thường; chảy máu, dịch ra bất thường ở âm đạo; ù tai, nhìn một thành hai; gầy sút, thiếu máu không rõ nguyên nhân. Khi có các dấu hiệu này không có nghĩa là đã mắc ung thư, nhưng mọi người nên đến ngay cơ sở chuyên khoa ung bướu để được khám, có những lời khuyên thiết thực và có hướng điều trị sớm nhất nếu như đó là ung thư.

Thông thường khám sức khỏe định kỳ - phát hiện sớm ung thư được áp dụng ở người trưởng thành, nhất là lứa tuổi trung niên từ trên 40 đến trên 60, đây là lứa tuổi dễ bị tác động bởi nhiều loại ung thư. Dưới đây là bảng khám sàng lọc ung thư theo tuổi:

Người đi khám sức khỏe định kỳ cần kể rõ với bác sĩ về tình hình sức khỏe của mình, những dấu hiệu bất thường, tiền sử bệnh tật của các thành viên trong gia đình… để giúp bác sĩ tư vấn gói khám phù hợp, giúp phát hiện bệnh tốt hơn.

Tiểu Yến