Ung thư gan rình rập những nhóm người này

Ung thư gan nguyên phát là bệnh lý ác tính của gan xảy ra khi tế bào bình thường của gan trở nên bất thường về hình thái và chức năng. Các tế bào ung thư phát triển gây ảnh hưởng đến mô bình thường liền kề và có thể lây lan sang các vùng khác của gan cũng như các cơ quan bên ngoài gan.

Ung thư gan nguyên phát gồm 3 loại chính: ung thư biểu mô tế bào gan (phát triển từ tế bào gan), ung thư biểu mô đường mật (phát triển từ đường mật trong gan) và u nguyên bào gan (Hepatoblastoma). Trong đó ung thư biểu mô tế bào gan là hay gặp nhất.

Nguyên nhân gây ung thư gan

Theo GS.TS Mai Trọng Khoa, nguyên Giám đốc Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu, Bệnh viện Bạch Mai, nguyên nhân cũng như cơ chế sinh bệnh học của ung thư gan đến nay vẫn còn chưa biết rõ. Qua các công trình nghiên cứu cũng như thực tế lâm sàng, người ta thấy nhiều yếu tố liên quan chặt chẽ với ung thư thư gan. 

Cụ thể: 

Xơ gan

Trong thực tế lâm sàng người ta nhận thấy 70-80% ung thư gan phát triển trên nền xơ gan, do đó các yếu tố nguy cơ của xơ gan cũng được xem là yếu tố nguy cơ của ung thư biểu mô tế bào gan. Ở Nhật Bản, Việt Nam, một số nước châu Á và châu Phi, 80-90% ung thư gan phát triển từ xơ gando viêm gan virus B, C mạn tính

Viêm gan B

Nhiễm virus viêm gan B mạn tính được xem là nguyên nhân quan trọng nhất gây ung thư gan, đặc biệt là tại châu Á, châu Phi. Những người mắc viêm gan B có nguy cơ bị ung thư gan cao gấp khoảng hơn 200 lần so với người không mắc viêm gan B. Có khoảng 15020% xơ gan do nhiễm virus viêm gan B biến chứng thành ung thư. 

Khoảng 80% các trường hợp mắc ung thư trên thế giới và  khoảng 70% ở Việt Nam là do virus viêm gan B gây ra. Mỗi năm có khoảng 0,5% những người nhiễm virus viêm gan B mạn tính sẽ phát triển thành ung thư gan.

Viêm gan C

Tỷ lệ nhiễm bệnh ngày càng có xu hướng gia tăng. Virus viêm gan C chiếm khoảng 30-50% các trường hợp mắc ung thư gan ở Mỹ, và khoảng 7% các trường hợp mắc ung thư gan ở Việt Nam. Vì lý do này, những người mắc viêm gan C nên tầm soát ung thư định kỳ để phòng bệnh hoặc xử lý kịp thời những bất thường.

Ký sinh trùng, đặc biệt là sán lá gan

Rất nhiều công trình nghiên cứu đã nhận thấy vai trò của nhiễm trùng sán lá trong bệnh lý gna. Tuy nhiên, cho đến nay người ta vẫn chưa tìm thấy mối liên hệ giữa sán lá gan và ung thư gan. 

Rượu bia

Những người nghiện rượu có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp 4-5 lần so với những người không nghiện rượu. 

Thuốc lá

Những người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư gan cao gấp 2-8 lần so với những người không hút. 

Aflatoxin

Aflatoxin được bài tiết từ nấm Aspergillus flavus thường có trong lúa mì, lạc, ngô… bị mốc. 

Các bệnh lý của gan: chứng nhiễm sắc tố sắt, xơ đường mật nguyên phát… 

Dấu hiệu cảnh báo ung thư gan

Ung thư gan ở giai đoạn đầu thường rất khó phát hiện. Phần lớn người bệnh đến khám khi bệnh đã tiến triển đến giai đoạn muộn gây khó khăn cho việc điều trị. 

Ung thư gan giai đoạn sớm

Ở giai đoạn sớm của ung thư có thể gặp các triệu chứng của viêm gan mạn tính hoặc xơ gan tiến triển như: 

Chán ăn

Đau, căng tức vùng hạ sườn phải

Trướng bụng

Vàng da, củng mạc mắt,…

Trong giai đoạn muộn hơn của ung thư gan, các triệu chứng trên rõ ràng hơn, hoặc xuất hiện thêm các biến chứng của bệnh:

Ung thư gan giai đoạn muộn

Sụt cân không rõ nguyên nhân

Buồn nôn, nôn, mệt mỏi, chán ăn

Luôn có cảm giác ngứa

Trướng bụng

Đau, căng tức vùng hạ sườn phải

Vàng da, củng mạc mắt

Đi ngoài phân trắng/bạc màu

Phòng ung thư gan

- Khám sức khỏe định kỳ thường xuyên mỗi 6 tháng/lần bằng siêu âm, xét nghiệm máu,… để phát hiện sớm các tổn thương gan, đặc biệt ở những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao của ung thư gan: viêm gan virus B, C, xơ gan,…

- Tiêm phòng đầy đủ vắc xin phòng viêm gan B.

- Hạn chế hoặc bỏ bia, rượu, thuốc lá, đặc biệt đối với những bệnh nhân có xơ gan, viêm gan virus.

- Không dùng thuốc bừa bãi, đặc biệt thuốc chưa rõ nguồn gốc mà không tham khảo ý kiến bác sĩ. Hầu hết các thuốc đều chuyển hóa qua gan, việc lạm dụng thuốc có thể gây suy giảm chức năng gan nhất là những bệnh nhân đã có bệnh gan mạn tính và đây là nguy cơ cao cho ung thư gan.

- Tránh tiếp xúc với các hóa chất độc hại dễ làm tổn thương gan.