Trẻ mới 12 tuổi đã mắc ung thư gan, cha mẹ cần cảnh giác

Khoa Phẫu thuật Gan Mật Tụy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 (Hà Nội) vừa tiếp nhận một trẻ mới 12 tuổi đã mắc ung thư gan. 

Trẻ nhập viện vì bụng to bất thường, gan phải có khối u to chiếm gần hết vùng bụng. Trẻ được làm siêu âm bụng, định lượng AFP/máu, chụp CT scan bụng để xác định vị trí, kích thước, tính chất khối u gan và mối liên quan với các cơ quan lân cận với gan.

Nhận định khả năng ác tính cao, trẻ được chỉ định phẫu thuật cắt phần gan phải có chứa khối u. Kết quả giải phẫu bệnh là u nguyên bào gan.

Theo BS Lê Trung Hiếu, khoa Phẫu thuật Gan-Mật -Tụy, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108, bệnh ung thư gan hiếm gặp ở trẻ em. Tỷ lệ mắc bệnh khoảng 1% tổng số ung thư trẻ em. Chỉ có khoảng 1,5 ca ung thư gan trên 1 triệu trẻ em dưới 15 tuổi.

Ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi thường gặp nhất là u nguyên bào gan, u có dạng một khối u đơn độc, khoảng 70% có khả năng mổ được. Đặc biệt, bệnh nhạy với thuốc hóa trị nên điều trị kết hợp mổ cắt bỏ u và hóa trị cho kết quả tốt. Có khoảng 80% trường hợp sống thêm 5 năm sau điều trị. 

Còn ở trẻ em hơn 11 tuổi, thường gặp là dạng carcinoma tế bào gan. Đây là dạng ung thư gan thường phát triển đa ổ, xâm lấn rất mạnh và không nhạy với thuốc hóa trị. Bệnh thường có diễn tiến xấu tương tự ung thư gan nguyên phát ở người lớn. Chỉ có khoảng 20% bệnh nhân sống được thêm 5 năm sau điều trị, BS Hiếu cho biết.

Theo bác sĩ đa số trẻ ung thư gan thường vào viện với tình trạng bụng to bất thường và có u, sờ được trong bụng. Khối u ở vị trí vùng dưới bờ sườn bên phải hoặc chiếm cả nửa bên phải bụng.

Ung thư gan ở trẻ em được điều trị như thế nào

Đối với nhóm ung thư gan giai đoạn sớm, khối u gan đơn độc, chưa có tổn thương di căn, bệnh nhi sẽ được chỉ định mổ cắt bỏ các phần gan có chứa khối u, kết hợp hóa trị bổ trợ sau mổ.

Đối với nhóm ung thư gan kích thước quá lớn, đe dọa suy gan sau mổ hoặc liên quan trực tiếp với các mạch máu lớn, không thể mổ ngay được hoặc đã có di căn xa và dạng bướu nguyên bào gan, trẻ sẽ được chỉ định hóa trị trước mổ (2-4 chu kỳ) để làm khối u thu nhỏ lại, thuận lợi cho việc mổ cắt bỏ u gan. 

Theo Bs Hiếu, nếu bệnh được phát hiện ở giai đoạn sớm, trên 90% trường hợp trẻ mắc bệnh có nhiều cơ may khỏi bệnh. Trường hợp u nguyên bào gan được phát hiện muộn, khối u to không thể mổ cắt được hoặc có di căn xa, kết quả điều trị thấp hơn.

Vì vậy, khi phát hiện có khối u trong ổ bụng, người nhà nên đưa trẻ nhập viện sớm để việc điều trị được tiến hành kịp thời.

Nguyên nhân của hầu hết các khối u gan nguyên phát ở các nước phương Tây chưa được biết rõ. Tuy nhiên, ở nhiều quốc gia nơi có nhiều bà mẹ mắc bệnh viêm gan B và không phải đứa trẻ nào ngay sau sinh cũng được tiêm ngừa thì trẻ dễ mắc viêm gan B. Những đứa trẻ này có nguy cơ cao phát triển bệnh ung thư nguyên bào gan vào giai đoạn tuổi thơ sau này hơn là những đứa trẻ không bị nhiễm bệnh.