TPHCM: Hàng chục người bị hủy xương tai vì bệnh ác tính tỷ lệ tử vong cao

Theo báo cáo của nhóm nghiên cứu Dương Thanh Hồng, Nguyễn Thanh Tùng và Dương Anh Vũ (Bệnh viện Tai Mũi Họng TPHCM), viêm tai ngoài hoại tử là bệnh nhiễm trùng tiến triển của ống tai ngoài có ảnh hưởng đến xương thái dương và các cấu trúc lân cận.

Bệnh còn được gọi là viêm tai ngoài ác tính, vì tỷ lệ tái phát, tử vong cao nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Viêm tai ngoài hoại tử thường gặp ở người đái tháo đường, người lớn tuổi hoặc bị suy giảm miễn dịch. Tác nhân gây bệnh thường gặp nhất là Pseudomonas aeruginosa (trực khuẩn mủ xanh, chiếm 50-90%).

Nhóm nghiên cứu phân tích, trước đây khi chưa có kháng sinh hoặc khi bệnh nhân không được điều trị, tỷ lệ tử vong của bệnh lên đến 50-67%. Hiện nay sau khi phát triển kháng sinh, tỷ lệ này vẫn ở mức 2-20%.

Trong xã hội phát triển, tỷ lệ người mắc viêm tai ngoài hoại tử được phát hiện ngày càng tăng, kể cả trong nước và trên thế giới.

Một nghiên cứu tại Scotland thống kê rằng, tỷ lệ người dân mắc bệnh vào năm 2008 là 0,2:100.000 người, nhưng đã tăng lên 1,19:100.000 người vào năm 2018. Vì vậy, việc chẩn đoán bệnh sớm và có một chiến lược điều trị hợp lý rất quan trọng, để làm giảm thiểu tối đa các biến chứng nguy hiểm.

Tại Bệnh viện Tai Mũi Họng TPHCM, trong 33 tháng (từ tháng 1/2021 đến tháng 10/2023), có tổng cộng 57 bệnh nhân được chẩn đoán và điều trị bệnh nội trú. Trong đó, có 41 bệnh nhân đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn chọn mẫu và được đưa vào nghiên cứu.

Các bác sĩ phát hiện, đái tháo đường là yếu tố nguy cơ thường gặp nhất ở các ca bệnh nêu trên (31 bệnh nhân, chiếm 75,6%). Ngoài ra, nhiều trường hợp là người cao tuổi, có bệnh tăng huyết áp, suy thận, có người từng điều trị ung thư.

Về dấu hiệu lâm sàng, đau tai là triệu chứng thường gặp nhất, tiếp theo là chảy dịch tai, viêm ống tai ngoài. Đáng chú ý, có 17 người bị liệt mặt ngoại biên. Về hình ảnh học, tất cả các bệnh nhân đều có tình trạng hủy xương ống tai ngoài và viêm lan vào tai giữa.

Trong đó, có 10 trường hợp viêm lan lên đến sàn sọ, 6 trường hợp viêm lan vào trong vòm hầu giữa. Ngoài ra còn có những ca viêm lan xuống dưới mỏm chũm, đỉnh xương đá… Có 2 trường hợp điếc sâu.

Về điều trị, tất cả bệnh nhân đều được sử dụng kháng sinh theo kinh nghiệm đường tĩnh mạch có thể chống Pseudomonas aeruginosa. Ngoài ra, có 32 trường hợp được phẫu thuật. Hiện tại, có 27 người vẫn đang điều trị và 1 ca tái phát.

Các bác sĩ khuyến cáo, việc chẩn đoán sẽ gặp khó khăn nếu không nghĩ đến bệnh mà bỏ sót, từ đó ảnh hưởng đến kết quả điều trị. Bệnh nhân từ nhiễm trùng tại da ống tai ngoài có thể tiến triển thành cốt tủy viêm xương thái dương, lan vào sàn sọ và các cấu trúc lân cận, gây nguy hiểm tính mạng.

Hiện nay, nhờ vào các đồng thuận về tiêu chuẩn chẩn đoán và điều trị, các chiến lược xử lý bệnh sẽ chi tiết hơn và phù hợp cho từng ca cụ thể. Trong đó, cần sự phối hợp giữa kháng sinh theo kinh nghiệm, rửa tai hàng ngày và phẫu thuật khi có chỉ định.