Tẩy giun định kỳ: Bảo vệ gia đình khỏi hiểm họa từ giun

Cơ thể chúng ta dễ bị nhiễm nhiều loại giun khác nhau, ví dụ nhiễm giun lươn (Strongyloides stercoralis) do đi chân đất, tiếp xúc với đất hay ăn các loại tôm, cá, … chưa nấu chín có thể nhiễm giun đầu gai (Gnathostoma spinigerum) hay ôm ấp, vuốt ve thú cưng có thể gây nhiễm giun móc từ chó mèo (hội chứng ấu trùng di chuyển dưới da do Ancylostoma braziliense).

Nhiễm giun thường gây ra các triệu chứng như đau bụng, tiêu chảy, khó tiêu, buồn nôn, dị ứng, nổi mề đay, thiếu máu mạn tính khiến cơ thể mệt mỏi, da xanh xao… Nhiễm giun lâu dài có thể làm giảm khả năng lao động, ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và tinh thần, đặc biệt ở trẻ em.

Một số loại giun có thể di chuyển tới các cơ quan ngoài ruột, gây thêm nhiều biến chứng nguy hiểm. Giun lươn khi chui ra khỏi thành ruột và đi đến các cơ quan có thể gây tràn dịch màng phổi, viêm màng ngoài tim, viêm cơ tim, tổn thương loét ở khắp nơi trong ống tiêu hóa, tổn thương hệ thần kinh trung ương, viêm màng não, suy kiệt, sốc và tử vong. Tương tự, giun đầu gai có thể di chuyển tự do trong cơ thể và nguy hiểm nhất là đi vào não gây viêm, hoại tử, xuất huyết tại đó khiến người bệnh có những triệu chứng đau đớn, khó chịu, có thể dẫn đến tử vong.

Phòng ngừa hiểm họa nhiễm giun: Chúng ta đã thực hiện đúng và đủ?

Để phòng hiểm họa nhiễm giun, chúng ta cần phải thực hiện ăn chín uống sôi. Trên thực tế, vấn đề này rất khó đảm bảo vì nhiều người có sở thích ăn đồ sống: gỏi cá sống, sashimi hoặc thức ăn chưa nấu chín kỹ như ốc, tôm, cua,…hoặc thường ăn rau sống, salad với nguy cơ nhiễm nguồn bệnh rất cao nếu không được rửa sạch.

Bên cạnh đó, vệ sinh cá nhân là phương pháp phòng ngừa nhiễm giun rất hiệu quả. Tuy nhiên, không phải ai cũng làm đúng và đầy đủ, như: rửa tay sạch trước khi ăn, sau khi chơi đùa, tiếp xúc với đất và sau khi đi đại tiện, đặc biệt là ở trẻ em.

Tiếp đến, nhiều người chủ quan cho rằng nhiễm giun qua đường miệng, mà không biết rằng một số loại giun xâm nhập cơ thể chúng ta bằng cách xuyên qua da (giun lươn, giun móc). Để phòng tránh nhiễm giun qua da thì không đi chân đất, không ngồi lê la trên đất cát hoặc có phương tiện bảo hộ khi công việc gắn với nghề nông hoặc tiếp xúc với đất cát thường xuyên.

Ngoài ra, việc tiếp xúc hằng ngày, chăm sóc, ôm ấp, vuốt ve chó mèo hoặc tiếp xúc với phân chó mèo cũng làm tăng nguy cơ nhiễm giun. Tuy nhiên, không phải gia đình nào cũng có ý thức tẩy giun định kỳ cho vật nuôi trong nhà và tránh tiếp xúc quá gần hoặc rửa tay, vệ sinh sau khi tiếp xúc.

Tại sao phải tẩy giun định kỳ cho cả gia đình?

Nhiều người có quan niệm chỉ cần tẩy giun một lần là đủ, thực tế cho thấy thói quen ăn uống, sinh hoạt, nuôi thú cưng trong nhà hoặc tính chất nghề nghiệp tạo điều kiện thuận lợi cho giun xâm nhập cơ thể chúng ta thường xuyên. Do đó, để tránh những hiểm họa do nhiễm giun, chúng ta cần thực hiện thói quen tẩy giun định kỳ để giúp bảo vệ sức khỏe của bản thân và gia đình.

Tẩy giun như thế nào mới đúng?

Mebendazole và albendazole là hai thuốc tẩy giun được sử dụng phổ biến hiện nay. Liều duy nhất mebendazole 500mg và albendazole 400mg được khuyến cáo để tẩy các loại giun đường ruột (như giun đũa, giun móc, giun tóc). Tuy nhiên, đối với các loại giun khác như giun lươn, giun đầu gai, giun móc thì liều duy nhất mebendazol hay albendazol thì không đủ để loại bỏ.

Ivermectin cũng là thuốc trị giun được sử dụng rộng rãi. Ivermectin 0,2 mg/kg liều duy nhất có hiệu quả diệt giun lươn, giun đầu gai, giun móc từ chó mèo. Đặc biệt với giun lươn, nhiều nghiên cứu lâm sàng đã cho thấy ivermectin có hiệu quả cao hơn so với albendazole. Phối hợp albendazole 400mg và ivermectin 0,2 mg/kg liều duy nhất đem lại hiệu quả điều trị cao hơn và an toàn, dung nạp tốt, không làm tăng tác dụng phụ so với dùng albendazole đơn độc.

Nhiễm giun là bệnh khó tránh khỏi do thói quen ăn uống, sinh hoạt hoặc tính chất công việc tiếp xúc nhiều với đất. Nhiễm giun lâu dài gây nhiều biến chứng nguy hiểm, có thể dẫn tới tử vong. Do đó, chúng ta nên thực hiện tẩy giun định kỳ để bảo vệ cả gia đình khỏi các hiểm họa từ giun.