Suất ăn công nhân đang bị doanh nghiệp “ngó lơ”

Với 17 khu chế xuất – khu công nghiệp, TPHCM hiện thu hút hơn 285.000 lao động, chủ yếu là lao động đến từ các tỉnh thành khác. Theo thống kê của Ban Quản lý Khu chế xuất – Khu công nghiệp trên địa bàn thành phố hiện có 217 bếp ăn tập thể phục vụ công nhân, 364 dự án mua suất ăn chế biến sẵn từ bên ngoài, 424 dự án hỗ trợ tiền cơm cho người lao động.

Tuy nhiên, việc kiểm soát chất lượng nguyên liệu cung cấp cho các cơ sở chế biến thực phẩm, suất ăn công nghiệp còn nhiều bất cập. Để có giá thành rẻ nhất, các đơn vị cung cấp suất ăn đã mua nguyên liệu từ nhiều nguồn khác nhau, khó kiểm soát được nguồn gốc cũng như chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm.

Trong khi đó, thu nhập của người lao động còn thấp nhưng phải trang trải cho nhiều khoản chi khác nhau. Ngoài sinh hoạt thường ngày người lao động còn phải lo chi phí cho con ăn học, phụ giúp gia đình ở quê nên bữa ăn phải tiết kiệm hoặc buộc phải sử dụng những nguồn thực phẩm giá rẻ khiến bữa ăn tại nhà đã tồn tiềm ẩn nhiều nguy cơ thiếu cả về chất lần sự an toàn.

Khi đến công ty làm việc, suất ăn của công nhân lại bị khống chế về giá (tùy doanh nghiệp) và qua nhiều tầng nấc trung gian nên ngày càng nghèo nàn hơn. Hiện nay đơn giá mỗi suất ăn cho công nhân đang giao động trung bình ở mức 18.000 đến 22.000 đồng. Cá biệt có những công ty vẫn cung cấp suất ăn cho người lao động ở mức 14.000 đến 15.000 đồng khiến nguy cơ ngộ độc thực phẩm luôn rình rập công nhân trong mỗi bữa ăn. 

Để kiểm soát chất lượng bữa ăn cho người lao động, Ban Quản lý An toàn Thực phẩm đã ký kế hoạch liên tịch với Khu chế xuất – Khu công nghiệp và Liên đoàn Lao động Thành phố. Trong 9 tháng đầu năm 2018, Ban Quản lý An toàn Thực phẩm TPHCM đã tiến hành hậu kiểm 212 cơ sở chế biến suất ăn sẵn, bếp ăn tập thể, căn - tin trong các Khu chế xuất – Khu công nghiệp. Lực lượng kiểm tra đã phát hiện 9 cơ sở không đạt các tiêu chuẩn cơ bản, trong đó có 1 cơ sở bị yêu cầu tạm ngưng hoạt động 1 tháng để khắc phục các lỗi vi phạm nguy cơ gây mất an toàn thực phẩm.

Cơ sở bị tạm ngưng hoạt động là Công ty TNHH Suất ăn Công nghiệp Song Hiếu (quận 12) cung cấp khoảng 300 suất ăn mỗi ngày với giá từ 14.000 đến 15.000 đồng. Ngoài những vấn đề về hồ sơ pháp lý, cơ sở trên đã sử dụng nguồn thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ để chế biến suất ăn cho người lao động.

PGS.TS Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng Ban An toàn Thực phẩm cho rằng: “Doanh nghiệp trong tư thế muốn cho bao nhiều thì cho nên giá thành của suất ăn công nghiệp hiện đang ở mức quá thấp. Trong khi đó, để đến được với người lao động, suất ăn còn phải trải qua nhiều tầng nấc trung gian nên chất lượng thực của bữa ăn càng trở nên teo tóp”. 

“Suất ăn quá rẻ thì khó đảm bảo được vệ sinh an toàn thực phẩm, cơ sở cung cấp suất ăn hoặc bếp ăn buộc phải sử dụng những thực phẩm giá rẻ, sản phẩm dội chợ (hàng thừa) để chế biến mới có lời nên rất tội cho công nhân. Luật lao động cần xây dựng ngưỡng tối thiểu cho một suất ăn của người lao động để nâng chất lượng dinh dưỡng, cải thiện vệ sinh an toàn thực phẩm” – PGS Phong Lan cho hay.

Mặt khác bà kêu gọi: “Người lao động cần phải nâng cao ý thức bảo vệ quyền lợi của mình thông qua tổ chức công đoàn. Cần phải có chế tài ràng buộc trách nhiệm của chủ doanh nghiệp (bao gồm chủ của doanh nghiệp cung cấp suất ăn công nghiệp, bếp ăn tập thể và chủ doanh nghiệp mua sất ăn cho công nhân). Doanh nghiệp sử dụng lao động phải quan tâm đến công nhân của mình, bởi sức khỏe công nhân chính là năng suất lao động và danh tiếng của doanh nghiệp”.

Vân Sơn