Nước tương chứa 3-MCPD: Vượt gấp 3 ngàn lần mức cho phép

Kết quả kiểm nghiệm mới nhất về hàm lượng chất 3-MCPD có trong nước tương cho thấy: 69/213 mẫu nước tương được gửi về kiểm nghiệm tại Viện Vệ sinh y tế công cộng (TPHCM) "dính" hàm lượng chất 3-MCPD vượt mức cho phép!

Mức vượt thấp nhất là 1,40 mg/kg  (1mg/kg - theo tiêu chuẩn của Việt Nam) và mức vượt cao nhất lên đến 3.029 mg/kg (nghĩa là vượt gấp hơn 3 ngàn lần so với mức cho phép!).

 

Đáng chú ý hơn, một đề tài nghiên cứu, khảo sát của một thạc sĩ của Viện Vệ sinh y tế công cộng (TPHCM) còn cho thấy sự hiện diện của chất 3-MCPD trong nước tương còn ghê gớm hơn nữa. Qua khảo sát nước tương của 41 cơ sở trên địa bàn TPHCM thì có tới 33 mẫu nước tương có chất 3-MCPD vượt mức quy định từ 2 mg/kg - 55.000 mg/kg! trong số 8 mẫu còn lại đạt yêu cầu, chỉ có 2 mẫu nước tương của cơ sở trong nước (1 của tư nhân và 1 của liên doanh với nước ngoài), 6 mẫu còn lại thuộc về nước tương nhập khẩu!

 

Trong số 10 cơ sở có sản phẩm nước tương có hàm lượng 3-MCPD vượt quá tiêu chuẩn cho phép, theo công bố của Thanh tra (TT) Sở Y tế TPHCM, cái tên Xí nghiệp nước chấm Nam Dương (ND) gây "sốc" nhiều nhất, bởi đây là thương hiệu đã có từ lâu và quá quen thuộc với người tiêu dùng (ND cũng là một thành viên của Liên hiệp các hợp tác xã TP.HCM - Saigon Co-op). Theo kết quả thông báo của ngành y tế, vào năm 2005 ND cũng có sản phẩm có hàm lượng 3-MCPD vượt quá tiêu chuẩn 58 lần, nay, 2007 kết quả kiểm tra một mẫu ngẫu nhiên lại vượt quá 2.300 lần cho phép.

 

Trả lời câu hỏi về chất lượng của nước tương Chinsu (Công ty Vitec food), Thanh tra Bộ Y tế cho biết: thời điểm 2005, kiểm tra lần một, công ty này vi phạm và đã xử phạt, lần hai tái kiểm tra đã đạt tiêu chuẩn. Trong năm 2006, công ty này đã liên tục chủ động lấy mẫu xét nghiệm theo lô, báo cáo kết quả, có thay đổi dây chuyền công nghệ mới và đã đạt tiêu chuẩn cho phép.

Nhận định về tình trạng nước tương lưu hành trên thị trường có hàm lượng 3-MCPD vượt mức cho phép quá cao, bác sĩ Nguyễn Xuân Mai - Viện phó Viện Vệ sinh y tế công cộng (TP.HCM) nói: "Sở dĩ phần lớn nước tương có hàm lượng chất 3-MCPD vượt mức cho phép là vì các cơ sở sản xuất không chịu áp dụng quy trình sản xuất nước tương theo kiểu cổ truyền - là phương pháp lên men, bởi vì phương pháp này cho ra sản phẩm chậm. Để có sản phẩm nhanh, các cơ sở thường áp dụng phương pháp sản xuất dùng HCl (acid Chlohydric) để thủy phân, 3-MCPD sinh ra từ đó".

 

Thực ra, không phải chất 3-MCPD được nói đến khi nước tương Chinsu bị nước ngoài phát hiện có hàm lượng 3-MCPD vượt mức cho phép vào tháng 7/2005, mà vào năm 2001 trong nước đã có cuộc thảo luận về loại chất này. Lẽ ra, từ đó cho đến nay đã 7 năm trôi qua, các nhà sản xuất phải ý thức được sự tác hại đến sức khỏe của hàng triệu người tiêu dùng khi hằng ngày phải dùng nước tương có hàm lượng 3-MCPD vượt mức quy định nhiều lần, tự biết mình cần phải thay đổi quy trình sản xuất, thì đến nay tình hình vẫn vậy! Thậm chí có loại nước tương, hàm lượng chất 3-MCPD năm sau còn cao hơn năm trước nhiều lần!

 

Bác sĩ Nguyễn Xuân Mai cho rằng: "Đây là sự tham lam của các cơ sở, tham lam hơn khi họ dùng HCl dạng công nghiệp chứ không phải HCl dùng trong thực phẩm, điều đó càng độc hại hơn cho người sử dụng, bởi HCl dạng công nghiệp có nhiều tạp chất!". 

 

Bên cạnh việc nhiều cơ sở không đặt lợi ích sức khỏe người tiêu dùng lên hàng đầu để làm ra sản phẩm đạt tiêu chuẩn vệ sinh, thì cơ quan quản lý cũng vậy. Lẽ ra cơ quan chức năng phải sớm công bố rộng rãi thông tin về những sản phẩm không đạt chuẩn, để người tiêu dùng biết mà tránh, thì lại giấu giếm kết quả kiểm tra! Cụ thể, trong quý 3 năm 2005, Thanh tra Sở Y tế TPHCM đã kiểm tra 30 cơ sở sản xuất nước tương, thì có đến 20 cơ sở có nước tương chứa hàm lượng 3 - MCPD vượt mức cho phép, vậy mà không ai biết!

 

Chính vì cơ quan chức năng không công bố rộng rãi thông tin, điều đó đã tạo sự "lờn mặt" cho các cơ sở sản xuất, nên nhiều cơ sở vẫn không cải thiện, tiếp tục vi phạm. Chỉ tội nghiệp người tiêu dùng "lãnh" lấy hậu quả lâu dài!

 

Một chuyên gia cho rằng: việc kiểm tra nhắc nhở các công ty có sản phẩm chưa đạt chuẩn là rất cần thiết và cần công khai sản phẩm không đạt để người tiêu dùng lựa chọn. Đồng thời, khi doanh nghiệp có khắc phục cũng cần thông tin công khai. Chỉ khi thông tin đầy đủ, chính xác thì người tiêu dùng mới có cơ hội được sử dụng sản phẩm an toàn.

 

Tác hại của chất 3-MCPD

 

3-MCPD là một dạng ô nhiễm của acid thủy phân protein thực vật có vị mặn, được sinh ra trong quá trình thủy phân các protein thực vật (như đậu tương) bằng HCl.

Theo tư liệu mà Cục Quản lý chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm (Bộ Y tế) cập nhật được từ các kết quả nghiên cứu trên thế giới cho thấy: thí nghiệm về tính độc hại của 3-MCPD bằng cách cho chuột cống uống 3-MCPD liên tục với liều 1 mg/kg thể trọng/ngày thì thấy tinh trùng giảm khả năng hoạt động và giảm khả năng sinh sản của chuột đực. Với liều từ 10 mg - 20 mg/kg thể trọng/ngày hoặc cao hơn sẽ gây tổn thương tinh hoàn chuột đực, biến đổi hình dạng tinh trùng, giảm khả năng sinh sản của con đực ở động vật có vú khác. Với liều 25 mg hoặc cao hơn liên quan đến tổn thương thần kinh trung ương. Với liều 30 mg/kg kéo dài trong 4 tuần sẽ làm tăng trọng lượng thận của chuột. Còn nghiên cứu tính gây độc và gây ung thư dài ngày trên chuột cống cho thấy, với liều 19 mg/kg thể trọng/ngày của chất 1,3 DCP (được hình thành từ 3-MCPD) đã gây khối u thận, gan, biểu mô miệng, lưỡi, tuyến giáp và biểu hiện ung thư do biến đổi gen...

 

Theo Thanh niên