Những rủi ro nguy hiểm vì chạy bộ “thiếu kiến thức”

Có thể tụt đường huyết, ngất xỉu vì chạy bộ

Chạy bộ là một môn thể thao quần chúng, gần như bất kỳ đối tượng, lứa tuổi nào cũng có thể tham gia, và trên thực tế từ trước đến nay đây vẫn là một phương pháp rèn luyện thể chất được rất nhiều người dân lựa chọn.

Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là việc chạy bộ có thể thực hiện một cách tùy tiện, không có sự chuẩn bị và cân nhắc kỹ lưỡng, bởi môn thể thao ngỡ như rất “lành tính” này vẫn tiềm ẩn những rủi ro với sức khỏe.

Đặc biệt, với những đường chạy đòi hỏi nhiều về mặt thể lực, điển hình như chạy marathon (phong trào đang rất nở rộng trong thời gian gần đây), thì người chạy càng cần phải biết liệu sức, chuẩn bị kỹ lưỡng về mọi mặt, tuyệt đối không tham gia kiểu ham vui, hùa theo phong trào.

Nhận định về vấn đề này, Tiến sĩ, Bác sĩ Võ Tường Kha, Giám đốc Bệnh viện Thể thao Việt Nam phân tích, khi chạy bộ cơ thể của con người sẽ trải qua nhiều giai đoạn khác nhau.

Đầu tiên sau khi khởi động và bắt đầu chạy, sự tích lũy nhiệt lượng sẽ kéo theo hiện tượng cơ thể nóng dần. Sau khi chạy được khoảng 30-40 phút, toàn thân nóng bừng lên và cũng là giai đoạn người chạy cảm thấy sung nhất, hưng phấn nhất.

Nếu đường chạy kéo dài, thì sau khi chạy được 45 phút đến 1 tiếng, cơ thể lúc này đã sử dụng hết nguồn năng lượng từ glycogen và bắt đầu bước sang giai đoạn đốt cháy lipid (nguồn năng lượng dự trữ), để tạo ra năng lượng cần thiết cung cấp cho các hoạt động. Trong trường hợp chạy bộ để giảm cân, giảm mỡ thì đây mới chính là giai đoạn có hiệu quả nhất vì lượng mỡ trong cơ thể sẽ được tiêu đi.

Tuy nhiên, các rủi ro về sức khỏe cũng thường sẽ bộc phát ở trong giai đoạn này. Như đã đề cập ở trên, vì lúc này lượng đường trong cơ thể đã cạn kiệt, nếu không được đáp ứng kịp thì sẽ gây ra tình trạng tụt đường huyết và có thể dẫn đến ngất xỉu, kiệt sức.

Bên cạnh đó, vì càng chạy thì càng sinh nhiệt khiến nhiệt độ cơ thể nóng lên (có thể đạt 39-40 độ C) gây ra hiện tượng cảm nóng. Ngoài ra, vì trong quá trình chạy cơ thể đổ nhiều mồ hôi nên gây ra hiện tượng mất nước, mất điện giải dẫn đến rối loạn cân bằng điện giải và muối khoáng. Nguy hiểm hơn nó còn là nguyên nhân của rối loạn ý thức, rối loạn thăng bằng kiềm toan.

TS.BS Võ Tường Kha nhấn mạnh về những nguy cơ có thể xảy ra khi chạy bộ ở cự ly dài: “Hiện tượng tụt đường huyết khi chạy bộ dẫn đến tụt huyết áp, lúc này việc máu lên não kém có thể gây tai biến mạch máu não. Việc cơ thể bị mất điện giải cũng rất nguy hiểm, bởi lúc này cơ thể mất đi canxi, kali, natri gây rối loạn hoạt động của tế bào, rối loạn hoạt động hệ tuần hoàn, thậm chí dẫn đến đột qụy, ngưng thở, ngừng tuần hoàn.”

Theo TS.BS Võ Tường Kha, để tránh những sự cố đáng tiếc có thể xảy ra khi chạy bộ, cần phải lưu ý những vấn đề sau:

-Cần phải lựa chọn loại giày chuyên dụng cho chạy bộ và phù hợp với địa hình đường chạy; lựa chọn trang phục chạy phù hợp theo tính chất vận động và theo mùa. Nếu chưa có nhiều kinh nghiệm nên tham khảo tư vấn của những người chạy lâu năm, hoặc tốt nhất là các bác sĩ chuyên về lĩnh vực thể thao.

-Nếu có ý định tham gia các giải chạy đường dài, chạy marathon, tốt nhất cần thăm khám để xem mình có mắc các bệnh lý tiềm tàng hay không, bởi có một số bệnh lý, nhất là bệnh về đường tim mạch sẽ phát sinh khi cơ thể đạt công suất tối đa.

- Xác định được khả năng của bản thân để lựa chọn cự ly phù hợp trong các giải chạy. Bằng cảm quan có thể dựa vào kết quả của những lần chạy trước. Trong trường hợp muốn xác định bằng phương pháp khoa học, để có kết quả đáng tin cậy hơn, bạn có thể tìm đến các cơ sở y tế chuyên về thể thao, để xác định công suất tối đa của cơ thể bằng thiết bị chuyên dụng. Dựa trên cơ sở này, các bác sĩ có thể tư vấn về cường độ chạy, khoảng cách chạy và tốc độ chạy phù hợp với thể chất của bạn.

-Trước khi chạy cần phải khởi động thật kỹ toàn thân, tập trung và những vùng vận động chính là chân, cổ chân, tay, cổ. Chuẩn bị các biện pháp bù năng lượng, nước và điện giải như: bánh snack, nước uống thể thao bù điện giải, viên muối bù điện giải chuyên dụng, nước hoa quả, nước đường muối…

Minh Nhật