Những cái chết tức tưởi sau vài cốc rượu

50% ca tử vong ngộ độc rượu là do methanol

Tại Hội thảo Tác hại của việc lạm dụng rượu bia, xử trí và điều trị ngộ độc rượu có methanol do Bộ Y tế tổ chức sáng 10/4, Thứ trưởng Tiến bày tỏ sự lo lắng, khi mà có quá nhiều cái chết liên quan đến rượu giả methanol.

“Rượu giả methanol gây chết nhiều người chứ không riêng một vài người, có thời điểm chết hàng chục người do rượu methanol. Trong khi đó chúng ta có thông tư, nghị định, luật kiểm soát, nhưng để thật cụ thể, chặt chẽ thì chưa rõ ràng. Xảy ra những vụ chết người hàng loạt vì rượu methanol, ai là người chịu trách nhiệm? Việc này cần nghiên cứu, xem xét, đề ra những giải pháp cụ thể, thiết thực, hợp lý thời gian tới giảm thiểu tối đa sử dụng rượu bia, đặc biệt là tình trạng rượu methanol thời gian qua”, Thứ trưởng Tiến nói.

Theo thống kê của Bộ Y tế, số ca ngộ độc rượu methanol đang có xu hướng gia tăng do tình trạng lạm dụng rượu tràn lan. 10 năm qua, toàn quốc có 382 người bị ngộ độc do sử dụng rượu không an toàn, làm 98 người chết.

Nguyên nhân gây ra các ca ngộ độc rượu dẫn đến tử vong hầu hết là rượu không rõ nguồn gốc, không được cấp giấy chứng nhận công bố tiêu chuẩn sản phẩm, được kinh doanh nhỏ lẻ, bán rong hoặc do người tiêu dùng tự pha chế.

Trong 98 ca tử vong do ngộ độc rượu thì đến 45,9% là do rượu methanol, còn lại là rượu ngâm cây rừng, ngâm các loại động vật. Chỉ tính từ sau Tết nguyên đán đến nay, tại Hà Nội đã có hơn 30 trường hợp ngộ độc rượu methanol, tại Lào Cai vài chục người bị ảnh hưởng, với tổng số ca tử vong là 18 người.

"Đánh dấu" cồn côn nghiệp bằng chất màu để nhận diện

BS Nguyễn Trung Nguyên, Phụ trách Trung tâm chống độc (BV Bạch Mai) cho biết, kết quả xét nghiệm của 32 bệnh nhân (từ đầu năm đến nay) đều có hàm lượng methanol vượt ngưỡng cao. Các nạn nhân đều uống quá nhiều rượu và hầu hết là uống rượu không có nhãn mác, không rõ nguồn gốc xuất xứ. Nồng độ methanol trong máu của các bệnh nhân đều rất cao, từ trên 20-569mg/dl.

Trong khi đó, methanol là chất rất độc, nếu đưa vào cơ thể người với lượng nhỏ gây mù, nhiều hơn có thể tử vong dễ dàng. Methanol gây tổn thương não, dây thần kinh thị giác, hoại tử não, tổn thương nội tạng. Bình thường methanol trong máu ở ngưỡng 20mg/dl đã đe dọa tổn thương thần kinh.

Đa số bệnh nhân nhiễm độc methanol thời gian qua đều uống rượu trắng không rõ nguồn gốc khoảng 24 - 48 giờ trước khi vào viện. Nguy hiểm nữa là không có biểu hiện gì rõ rệt để có thể phát hiện sớm tình trạng ngộ độc methanol do các dấu hiệu giống hệt say rượu thông thường. Chỉ khi bệnh nhân thấy đau đầu, mờ mắt nhập viện thì mới phát hiện methanol.

Theo các chuyên gia, nồng độ methanol trong máu cao gấp nhiều lần cho phép, cho thấy nguy cơ uống phải rượu giả pha cồn công nghiệp là rất lớn. Trong thực tế Hà Nội rà soát, truy lùng rượu giả đã phát hiện quán cơm bán rượu có hàm lượng cồn công nghiệp vượt ngưỡng hàng 2000 lần.

Tuy nhiên, ông Nguyễn Phú Cường, Vụ trưởng Vụ khoa học Công nghệ, Bộ Công thương lại cho rằng, tình trạng ngộ độc rượu có methanol trong máu là do người bệnh uống quá nhiều, hàm lượng methanol dần tích tụ lại vượt mức cho phép. Bởi trong rượu đạt tiêu chuẩn cũng có hàm lượng methanol được phép tồn tại theo tiêu chuẩn.

Cũng theo ông Cường, hiện chưa thể thống kê chính xác số lượng rượu tự nấu trong dân vì chưa quản lý được rượu nấu thủ công trong các hộ gia đình. Trách nhiệm này thuộc về chính quyền các địa phương.

Thứ trưởng Tiến cho biết, trước đây khi pha chế cồn công nghiệp methanol bắt buộc phải cho chất xanh-mê-thy-len vào để phân biệt với rượu trắng nấu thủ công. Nhưng hiện nay, việc này không được thực hiện nữa nên rất dễ dẫn đến tình trạng lạm dụng, đưa rượu methanol vào kinh doanh lẫn với rượu thực phẩm.

“Bình thường bằng mắt thường, khi uống không thể phân biệt được đâu là rượu trắng nấu thủ công, đâu là rượu pha cồn công nghiệp. Ngay cả khi ngộ độc, triệu chứng ban đầu giống hệt say rượu thông thường. Chỉ sau 18 – 24 giờ bắt đầu xuất hiện đau đầu, mờ mắt thì lúc này methanol đã ngấm vào máu, tấn công các cơ quan của cơ thể”, BS Nguyên nói.

Ông Nguyễn Hùng Long, phó Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm cũng cho biết, không có cách gì bằng mắt thường, uống có thể phân biệt được một chai rượu pha từ cồn công nghiệp methanol và rượu nấu thủ công. Ông Long khuyến cáo, ngăn ngừa rượu giả methanol cần tập trung vào những người kinh doanh rượu nhỏ lẻ, đặc biệt là các cơ sở ăn uống nhỏ lẻ. Bây giờ các quán ăn nhỏ lẻ, có những chai rượu không nhãn mác (rượu được rót vào vỏ chai nước khoáng, nước tinh khiết đã qua sử dụng) rất nhiều.

Hồng Hải