Ngăn chặn kê toa “bừa bãi” kháng sinh trong bệnh viện

Trong Hội thảo khoa học “Sử dụng kháng sinh” do Sở Y tế TPHCM tổ chức (ngày 17/7), GS. Yehuda Carmeli, bộ môn dịch tễ, Trung tâm Quốc gia chống đề kháng thuốc và kiểm soát nhiễm khuẩn - Trung tâm Y khoa Tel Aviv (Israel), cảnh báo: Kháng kháng sinh trên bệnh nhân là tình trạng gia tăng độc lực ở vi khuẩn gây ra những hậu quả nghiêm trọng, làm gia tăng gấp đôi tỷ lệ tử vong, bệnh tật và chi phí điều trị.

 Trong kỷ nguyên đa kháng thuốc, mỗi quốc gia cần thiết lập hệ thống quản lý sử dụng kháng sinh để tránh lạm dụng kháng sinh nhưng vẫn tối ưu hóa hiệu quả lâm sàng, giảm thiểu tác dụng không mong muốn và đảm bảo sự an toàn cho người bệnh.

Sử dụng thuốc hợp lý sẽ giảm thiểu tác dụng không mong muốn đối với người bệnh

Tại Việt Nam nói chung và TPHCM nói riêng, kháng sinh là loại thuốc chiếm chi phí cao tại các bệnh viện. Để ngăn chặn tình trạng lạm dụng thuốc - kháng sinh dẫn tới những hậu quả khôn lường cho người bệnh, UBND thành phố đã phê duyệt chương trình quản lý, sử dụng kháng sinh cho ngành y tế thành phố nhằm mục đích đưa ra những định hướng, khuyến cáo kịp thời đối với các bệnh viện trong việc sử dụng kháng sinh, thuốc nói chung.

TS.BS Tăng Chí Thượng, Phó giám đốc Sở Y tế thành phố cho rằng, kê đơn hợp lý là trách nhiệm của mỗi bác sĩ điều trị, quản lý kê đơn là trách nhiệm của lãnh đạo bệnh viện. Tuy nhiên, trên thực tế, việc sử dụng kháng sinh tại các bệnh viện vẫn chưa đáp ứng mong đợi của người bệnh và định hướng chỉ đạo của Bộ Y tế. Nhiều vụ việc liên quan đến lạm dụng kháng sinh đang là vấn đề người bệnh và cộng đồng phản ánh.

Nhằm kiểm soát việc sử dụng kháng sinh không hợp lý dẫn tới lãng phí hoặc gây ra tình trạng kháng kháng sinh, ảnh hưởng đến tính mạng người bệnh, Sở Y tế thành phố sẽ ban hành bộ khuyến cáo quản lý kê đơn và quản lý tuân thủ phác đồ điều trị với các nội dung quan trọng như: xây dựng phác đồ điều trị ngoại trú, danh mục thuốc ngoại trú cho nhà thuốc bệnh viện đảm bảo có độ bao phủ trên 80% mô hình bệnh tật tại khoa khám của bệnh viện; triển khai giám sát hoạt động kê đơn nhằm kịp thời phát hiện và phản hồi sai sót trong kê đơn đến các bác sĩ tại phòng khám.

Hội đồng thuốc có trách nhiệm định kỳ đánh giá những thuốc chiếm 80% tổng kinh phí thuốc bán ra tại nhà thuốc bệnh viện, tổ chức bình toa thuốc trong nhóm này. Sở Y tế cũng yêu cầu các bệnh viện triển khai giám sát quy trình tiếp người giới thiệu thuốc đảm bảo công khai minh bạch đúng quy định. Các bệnh viện tổ chức quầy hướng dẫn sử dụng thuốc do dược sĩ bệnh viện phụ trách chủ động hỗ trợ và tư vấn cho người bệnh khi cần trợ giúp.

Bên cạnh đó, các bệnh viện phải xây dựng và triển khai kế hoạch quản lý tuân thủ phác đồ điều trị; huấn luyện phác đồ; xây dựng hệ thống nhắc phác đồ giúp bác sĩ tra cứu khi cần; giám sát việc tuân thủ phác đồ tại các khoa trong đó lưu ý đến các ghi chép hồ sơ bệnh án đầy đủ theo quy định để cân nhắc sự phù hợp giữa chẩn đoán, chỉ định xét nghiệm, chỉ định thuốc và chỉ định theo dõi người bệnh. Trong trường hợp phát hiện sai phạm, bác sĩ đã được tập huấn, đào tạo phác đồ nhưng vẫn làm sai sẽ phải chịu trách nhiệm.

Sở Y tế đề nghị các bệnh viện thực hiện giám sát hồ sơ bệnh án thuộc nhóm có nguy cơ cao như: hồ sơ tử vong, hồ sơ chuyển viện, tái nhập viện trong thời gian ngắn (dưới 1 tháng), hồ sơ người bệnh có thắc mắc thưa kiện, hồ sơ có thời gian điều trị kéo dài hoặc chi phí điều trị cao… để truy nguyên tình trạng lạm dụng thuốc hoặc chỉ định thuốc của người bệnh chưa đúng.

Sở Y tế thành phố kỳ vọng việc triển khai triệt để các nội dung khuyến cáo quản lý kê đơn, quản lý phác đồ điều trị sẽ hạn chế tối đa bệnh nhân bị bác sĩ kê toa không chính xác, kéo giảm tình trạng kháng kháng sinh, góp phần mang lại sự hài lòng cho người bệnh.

Vân Sơn

Email: vansondantri@gmail.com