Mẹ con sản phụ thập tử nhất sinh vì tự bỏ điều trị tuyến giáp khi mang thai

Chiều ngày 15/10, sau 10 ngày thành công ca mổ đẻ nguy kịch cứu mẹ con sản phụ 32 tuần thai do tự bỏ thuốc điều trị bệnh basedow, TS. BS Nguyễn Quang Bảy, Phụ trách Khoa Nội tiết - Đái tháo đường (BV Bạch Mai, Hà Nội) mới "thở phào", vui mừng thông báo về ca bệnh đặc biệt này.

BS Bảy cho biết, bệnh nhân bị basedow đang điều trị nhưng cách đây gần 1 năm, khi phát hiện có thai đã tự ý bỏ thuốc mà không đi khám lại.

Trước đó, ngày 24/9/2018, chị L.T. C. được người nhà đưa đến BV trong tình trạng khó thở kèm phù 2 chi dưới, ho khạc đờm đục, đang mang thai tuần thứ 30. Kết quả siêu âm thai thấy có 1 thai, ngôi chưa ổn định, nặng 1,293g; các cơn co tử cung không rõ, siêu âm màng phổi thấy tràn dịch màng phổi 2 bên. Thai nhi có giai đoạn máy thưa, thiểu ối, nguy cơ thai chết lưu trong tử cung.

Kết qua hội chẩn đoán toàn viện cũng đánh giá tình trạng sản phụ rất nguy kịch do bệnh basedow, suy tim, tăng huyết áp, tiền sản giật, viêm phổi. Thậm chí, gia đình, bác sĩ phải đứng trước lựa chọn cứu mẹ hoặc con.

Nhưng với quyết tâm cao "cứu bằng được cả hai mẹ con", cuộc hội chẩn toàn viện do GS Ngô Quý Châu - Phó giám đốc bệnh viện chủ trì với sự tham gia của nhiều chuyên khoa liên quan gồm nội tiết, sản, nhi, huyết học… đã đưa ra phác đồ điều trị để ổn định mẹ, kéo dài tuổi thai.

Ngày 5/10, khi thai được 32 tuần tuổi, bệnh nhân có dấu hiệu chuyển dạ nên bác sĩ chỉ định mổ đẻ.Em bé nặng 1,6kg khi lấy ra khỏi bụng mẹ gần như không thở, tim đập rời rạc. Kíp bác sĩ khoa Nhi (BV Bạch Mai) có mặt ngay tại phòng mổ đã hồi sức tim phổi sơ sinh cấp cứu ngay sau sinh.

"Sau khoảng 5 phút toàn trạng của cháu đã tốt hơn, nhịp tim đạt trên 100 phút/lần. Ngay lập tức bệnh nhân được chuyển đến khoa Nhi cấp cứu, thở máy, lồng ấp và truyền dịch, theo dõi 24/24", BS Đỗ Tuấn Anh, khoa Nhi cho biết.

Hiện tại, bệnh nhi đã ổn định và được ra khỏi lồng ấp, tự bú 25-30ml sữa/ bữa và đang tăng cân. Sau sinh, sản phụ tỉnh táo, tình trạng cường giáp ổn định, không sốt, không khó thở, chân không phù, đi lại nhẹ nhàng. Các chỉ số sinh tồn đã ổn định và hai mẹ con có thể xuất viện trong một vài ngày tới.

TS Bảy cho biết, khoảng 3 đến 4% phụ nữ mang thai bị rối loạn chức năng tuyến giáp, chủ yếu là suy chức năng tuyến giáp. Các rối loạn này có thể tồn tại từ trước nhưng đa phần là xuất hiện sau khi thụ thai.

"Dù xuất hiện từ trước hay sau, nhưng nếu không được phát hiện và xử trí kịp thời thì đều có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm cho cả người mẹ và thai nhi", TS Bảy nhấn mạnh.

Ông giải thích: "Trong vòng 13 tuần đầu tiên của thai kỳ, thai nhi chưa có tuyến giáp nên phải phụ thuộc hoàn toàn vào lượng hormone tuyến giáp của người mẹ cung cấp qua rau thai. Đây chính là thời kỳ hình thành và phân chia các cơ quan nên nếu bị thiếu hormone trong thời gian này thì biến chứng rất nặng nề: ở người mẹ là tăng huyết áp, suy tim, còn với thai nhi thường là sẩy thai, thai chết lưu, đẻ non, rau bong non, và đặc biệt là trẻ đẻ ra bị đần độn, chậm phát triển trí tuệ. và nguy hiểm nhất là cơn cường giáp cấp lúc chuyển dạ với tỷ lệ tử vong cả mẹ và con lên đến gần 100%".

Vì thế, việc tầm soát nhằm phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý tuyến giáp ở phụ nữ có thai vô cùng quan trọng, giúp ngăn ngừa các biến chứng, làm giảm tỷ lệ tử vong ở cả mẹ và con thì nó đảm bảo những đứa trẻ sinh ra là hoàn toàn khỏe mạnh về thể chất và có trí tuệ tốt.

TS Bảy khuyến cáo những người dã được chẩn đoán bệnh tuyến giáp từ trước như Basedow, suy giáp, bướu cổ đơn thuần, bướu nhân tuyến giáp…; Có tiền sử trong gia đình có người thân (bố, mẹ, chị em…) bị bệnh tuyến giáp; Đã bị bệnh tuyến giáp ở những lần có thai trước; Có tiền sử sản khoa như xảy thai, thai chết lưu, đẻ non, đẻ con bị dị tật bẩm sinh; Người bệnh đái tháo đường týp 1; Có mắc các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, lupus... cần phải được sàng lọc bệnh tuyến giáp trong thời gian mang thai.

Hồng Hải