Kỳ lạ vi khuẩn trú trong đất "ăn" mòn cánh mũi bệnh nhân
(Dân trí) - Nữ bệnh nhân được đưa đến Trung tâm Bệnh nhiệt đới (Bệnh viện Bạch Mai) trong tình trạng mũi lỗ chỗ những vùng hoại tử, chảy mủ. Trước đó, bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm trùng huyết do tụ cầu nhưng tại đây, kết quả cấy máu và mủ ở vết thương cho kết quả dương tính với loại vi khuẩn có nhiều trong đất mang tên Whitmore.
PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, ngay khi cấy ra kết quả dương tính với vi khuẩn Whitmore, các bác sĩ đã phải thay đổi hoàn toàn phác đồ điều trị, nếu không bệnh nhân sẽ nguy hiểm tính mạng.
Vì nhiễm vi khuẩn Whitmore đe dọa rất nhiều đến sức khỏe người bệnh. Chỉ trong tháng 8/2019, Trung tâm Bệnh nhiệt đới đã tiếp nhận 12 ca mắc Whitmore, trong đó có 4 ca đã tử vong. Căn bệnh này có tỷ lệ tử vong rất cao (tới 40%).
PGS Cường cho biết thêm, với bệnh nhân này, trong giai đoạn bệnh tấn công, các bác sĩ điều trị bằng phác đồ đặc hiệu với kháng sinh phối hợp. Sau khi tình trạng toàn thân ổn định, bệnh nhân tiếp tục được điều trị kháng sinh kéo dài kết hợp với các liệu pháp điều trị của chuyên khoa tai mũi họng: rửa vết thương, kiểm soát và xử lý các tổn thương tại mũi – họng.
Điều may mắn vi khuẩn Whitmore mới gây tổn thương da, phần mềm ở cánh mũi, chưa "ăn" sâu đến xương. Vì thế, sau hai tuần điều trị tích cực, vết thương đã hết mủ và đang ăn da non.
"Tuy nhiên, bệnh nhân cần tiếp tục giai đoạn duy trì bằng thuốc và điều trị trung bình ít nhất ba tháng, được theo dõi chặt chẽ bởi bác sĩ chuyên khoa truyền nhiễm nếu không bệnh sẽ có khả năng tái phát, khi đó tỷ lệ tử vong rất cao”, BS Cường cho hay.
Da tổn thương tiếp xúc đất, bùn dễ nhiễm vi khuẩn Whitmore
PGS Cường cho biết, Whitmore là bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm do vi khuẩn Burkholderia pseudomallei gây nên. Vi khuẩn này có trong đất, bùn.
Đường lây nhiễm chủ yếu do vùng da tổn thương tiếp xúc trực tiếp với vi khuẩn hoặc hít phải các hạt bụi đất chứa vi khuẩn này.
Tại Việt Nam, các ca bệnh được báo cáo có xu hướng gia tăng, cao điểm của các ca bệnh thường xảy ra vào mùa mưa tập trung từ tháng 7-11.
Khi nhiễm khuẩn Whitmore có thể gây ra rất nhiều triệu chứng khác nhau. Có bệnh nhân sốc nhiễm khuẩn huyết, suy đa nội tạng; có bệnh nhân vi khuẩn "ăn" vào xương; có người biểu hiện sốt cao, sưng khớp...
Do bệnh cảnh lâm sàng đa dạng phức tạp nên bệnh nhân thường bị chẩn đoán nhầm với các bệnh khác như viêm phổi, lao phổi, áp xe cơ, nhiễm trùng huyết do các vi khuẩn khác như tụ cầu, liên cầu...
Việc điều trị bệnh Whitmore cũng hết sức khó khăn vì phải dùng kháng sinh đặc hiệu tấn công liều cao kéo dài liên tục trong ít nhất khoảng 2 tuần, sau đó dùng kháng sinh duy trì khoảng từ 3 đến 6 tháng nữa.
"Việc điều trị kéo dài, tốn kém dễ khiến bệnh nhân bỏ cuộc. Trong khi đó, nếu không được điều trị đúng liều, đúng phác đồ và theo dõi sát sao, bệnh dễ tái phát, sức khỏe suy kiệt dần và vẫn có thể tử vong dù đã được chẩn đoán đúng", PGS Cường cho biết.
Vì thế, PGS Cường khuyến cáo những người làm việc tiếp xúc nhiều môi trường đất và nước phải có phương tiện bảo hộ lao động, nếu có trầy xước ngoài da cần điều trị sớm và triệt để.
PGS Cường cũng lưu ý, khi thấy bệnh nhân có biểu hiện sốt liên tục, nhiễm trùng kéo dài, đặc biệt là với các đối tượng có nguy cơ cao thì các bác sĩ từ tuyến cơ sở, trung ương nên nghĩ đến Whitmore để có hướng điều trị, giảm nguy cơ diễn biến nặng đe doạ tử vong.
Người bệnh tiểu đường, bệnh phổi và bệnh thận mạn tính có nguy cơ dễ mắc bệnh này với các biểu hiện lâm sàng đa dạng: sốt cao, đau cơ, có các ổ nhiễm khuẩn trên da, áp xe cơ, áp xe gan lách, viêm phổi... Bệnh có thể gây tử vong nhanh nếu không được chẩn đoán đúng và điều trị kịp thời.
Từ đầu năm 2019 đến nay, tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai đã ghi nhận tới 20 ca mắc căn bệnh nguy hiểm này, trong đó riêng tháng 8 ghi nhận 12 ca Whitmore nặng được chuyển đến chủ yếu từ các tỉnh phía Bắc và Bắc Trung bộ, 4 ca tử vong.
Hồng Hải