Hướng dẫn phục hồi phổi tại giường cho bệnh nhân Covid-19
(Dân trí) - Những bệnh nhân mắc Covid-19 có thể trạng tốt hoặc đã âm tính với SARS-CoV-2 được các bác sĩ hướng dẫn tập vận động, phục hồi chức năng phổi ngay tại giường bệnh.
Mỗi buổi sáng, hàng chục bệnh nhân đang điều trị Covid-19 tại Bệnh viện Phục hồi chức năng và Điều trị bệnh nghề nghiệp (Quận 8, TPHCM) được bác sĩ chuyên Khoa hướng dẫn tập vận động, phục hồi chức năng phổi khi tiến triển bệnh ngày càng tốt.
Những động tác đưa hai tay thẳng qua đầu, hít chậm, sâu và đều, hạ tay xuống xuôi theo thân... được các bác sĩ yêu cầu bệnh nhân làm đúng kỹ thuật.
Mỗi buổi chỉ khoảng 3 động tác, chủ yếu co giãn lồng ngực. Buổi tập ngắn, kéo dài khoảng 10 phút nhưng có bệnh nhân cũng không thể thực hiện vì sức khỏe kém, bệnh nhân dễ hụt hơi khi nồng độ oxy trong máu (SpO2) xuống thấp.
Một bệnh nhân có chỉ số SpO2 thấp được bác sĩ hướng dẫn tập phục hồi chức năng phổi ngay tại giường bệnh.
Bác sĩ chỉnh lại động tác để hai tay sau gáy và gập liên tục như cánh bướm, giúp bệnh nhân vận động lồng ngực.
Các bệnh nhân có thể thực hiện trôi chảy các động tác đa phần đã cai được oxy. Các động tác tập trung vào việc giãn nở lồng ngực, khi họ đã trải qua quá trình tập tại giường. Độ khó tăng dần lên, bệnh nhân được yêu cầu bước ra khỏi giường để tập luyện.
Ngày vào viện, ông Võ Hữu Danh, ngụ phường Bình Hưng Hòa A, quận Bình Tân có chỉ số SpO2 thấp (84%), khiến ông thường xuyên đau ngực và khó thở.
"Hôm hai vợ chồng trở nặng, may có người quen đưa số tổng đài "F0, Chúng tôi bên bạn", qua liên lạc thì có xe cứu thương xuống tận nhà đón hai vợ chồng vào bệnh viện. Nay đã 13 ngày, tôi đứng tập thể dục, có sức cột dây rèm như thế này là tốt lắm rồi. Lúc mới vô, ngồi còn không nổi", ông Danh phấn khởi.
"Em âm tính rồi, giờ ở lại đây chăm bà ngoại. Sau khi tập vận động, em ngồi phơi nắng một chút để diệt khuẩn", em Lê Hoàng Anh Tuấn (19 tuổi) ngụ phường 5, Quận 8 chia sẻ.
Bên trong khu vực điều trị các ca nặng, bác sĩ Phạm Ngô Lộc đến hỗ trợ phục hồi chức năng cho bệnh nhân ngay tại giường.
Do nằm một chỗ hai tuần nên khả năng vận động cơ các bệnh nhân hạn chế, bác sĩ phải hỗ trợ vận động thường xuyên cho bệnh nhân.
Nhờ được hướng dẫn cũng như theo sát, bệnh nhân này cải thiện khá tốt nồng độ oxy trong máu cũng như khả năng vận động các cơ khi nằm trên giường.
Bà Nguyễn Thị Hạnh không cầm được nước mắt khi thấy các bác sĩ chăm sóc cho mẹ mình là bà Nguyễn Thị Viên (90 tuổi) đang tụt SpO2 và huyết áp xuống thấp.
"Các bác sĩ ở đây rất thân thiện, xem bệnh nhân như những người thân, cả nhà tôi có bốn F0 nhưng các bác sĩ thay nhau chăm sóc 24/24h. Mẹ bệnh, chỉ có tôi và cháu (chị Nguyễn Thị Thu Thảo, áo hoa) vào chăm do cũng là F0. Bị bệnh này rồi, con cái có muốn vào chăm cũng không được", bà Hạnh nghẹn ngào.
Bệnh nhân sau khi xác định khỏi bệnh, xét nghiệm hai lần âm tính sẽ đưa đến phòng đo chức năng hô hấp để đánh giá khả năng thu nạp oxy trong cơ thể.
Máy đo chức năng hô hấp sẽ cho ra kết quả mức độ tổn thương hô hấp, sự trao đổi khí như thế nào, kết hợp kết quả chụp X-quang để các bác sĩ đưa ra chương trình tập nặng nhẹ khác nhau cho bệnh nhân.
"Tổn thương phổi có thể nhận thấy rõ nhất là khả năng vận động của người bệnh sau khi phục hồi giảm đi đáng kể. Lúc bình thường có thể nâng bình nước 20 lít. Nhưng sau khi khỏi bệnh, khả năng nâng bình nước sẽ giảm vì lượng khí trao đổi không tốt", bác sỹ Hồng Khánh Sơn - Chuyên Khoa Phục hồi chức năng- Vật lý trị liệu cho biết.
Trong điều trị bệnh nhân mắc Covid-19, việc phục hồi chức năng, nhất là chức năng hô hấp đóng vai trò quan trọng khi bệnh nhân khỏi bệnh. Đối với những bệnh nhân có chỉ số SpO2 dưới 92%, nhịp thở 30 lần/phút hạn chế vận động, đa phần đều cần sử dụng bình oxy. Chính vì thế bác sỹ sẽ can thiệp bằng các bài tập hồi phục chức năng, tránh teo cơ, cứng khớp, nhiễm trùng tiểu… do bệnh nhân nằm một chỗ quá lâu.
"Với những bệnh nhân chưa đi lại được thì bác sĩ đến tập thụ động tại giường. Chúng tôi vẫn giữ liên lạc với nhóm bệnh nhân nặng, nguy kịch đã xuất viện để hỗ trợ tập phục hồi. Bên cạnh đó, phục hồi chức năng về mặt tinh thần cũng là yếu tố quan trọng. Nhìn chung, nếu phục hồi chức năng can thiệp sớm sẽ giúp đỡ bệnh nhân lấy lại trạng thái bình thường sau khi khỏi bệnh", Bác sỹ Đinh Quang Thanh - Cố vấn chuyên môn Bệnh viện Phục hồi chức năng và Điều trị bệnh nghề nghiệp nói.