Hiểu đúng về bệnh bướu cổ

Bình thường, cơ thể con người thu nhận một số i-ốt vô cơ vào dinh dưỡng cho tuyến giáp trạng. Có một lý do nào đó tuyến giáp trạng không nhận được đầy đủ hàm lượng i-ốt nên đã tạo thành kích thích tố tuyến giáp trạng dẫn đến hiện tượng sự bài tiết sẽ tụt giảm. Vì nguyên nhân này, tuyến giáp trạng phải tăng thêm kích thước để sản xuất hormone, biến thành xưng to, gọi là bướu ở cổ.

Tổng hợp từ các báo cáo khoa học cho thấy người dân cư sinh sống ở miền núi có tỷ lệ mắc bệnh bướu cổ cao hơn hẳn dân thành thị vì thực phẩm hàng ngày họ dùng có chứa rất ít i-ốt. Ngược lại, thu nhận quá nhiều hàm lượng iode cũng có thể là tác nhân khiến tuyến giáp trạng bị sưng to. Ngoài ra, những phụ nữ bị kích thích thần kinh trong thời kỳ phát triển hoặc có thai  và cho con bú cũng dễ bị nguy cơ bướu cổ.

Nguyên nhân gây ra bướu ở cổ chính là tuyến giáp trạng thu nhập hàm lượng i-ốt cần thiết như iode kali hay iode natri. Vì vậy, muốn điều trị bệnh có bướu ở cổ cần phải dùng đủ i-ốt bằng cách ăn muối đã phun tẩm sẵn i-ốt canxi hay uống dung dịch có chứa i-ốt kali. Chỉ cần 1gam iode trong 100 tấn nước là đã đủ hàm lượng cho tuyến giáp trạng rồi.

Khi đã có dấu hiệu bị bướu cổ khá nặng có thể dùng dầu i-ốt, khoảng 2,5ml loại 40% tiêm vào bắp thịt. Mỗi năm, ngoài việc ăn uống đầy đủ còn còn có thể tiêm thêm 1ml để bào đảm cho tuyến giáp trạng hoạt động bình thường. Phẫu thuật cắt bướu cổ không để lại hậu quả gì. Bệnh nhân cũng vẫn xây dựng gia đình và có con cái như mọi người. Vết mổ thẩm mỹ lượn theo nếp cổ nên thường khó phát hiện.

Ngoài vấn đề thẩm mỹ, bướu ở cổ còn ảnh hưởng đến sức khoẻ, nó làm thân thể gầy rộc hẳn đi, ra nhiều mồ hôi, hay lo lắng, nhãn cầu lồi ra. Thuốc chữa bướu cổ chỉ có tác dụng làm chậm hoặc ngăn không cho bướu to thêm, ít khả năng làm cho bướu trở về trạng thái cũ. Cùng với thuốc, phải dùng thêm muối iốt, tránh uống nước có nhiều chất vôi

Vì vậy phương pháp tốt nhất để phòng ngừa vẫn là bổ sung đầy đủ vi lượng iode cho bữa ăn hàng ngày. Nếu đã có dấu hiệu xưng to nên đến bác sĩ chuyên khoa hoặc viện để xạ trị hay giải phẫu.

BS Lê Mai

BV Bạch Mai