Giải mã hệ gene- phòng bệnh ung thư từ khi còn là “mầm mống”

Giải mã hệ gene để tầm soát các bệnh hiểm nghèo, để phòng bệnh và điều trị bệnh theo từng cá nhân đang là hướng y của nền y học hiện đại.

Trường hợp của nữ diễn viên Angelina Jolie là một ví dụ. Nữ diễn viên đã phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ đôi nhũ hoa do mang đột biến gen BRCA1 để ngăn ngừa ung thư vú. Các chuyên gia phân tích nguy cơ rủi ro để cô phát triển ung thư là 87%.

Tại Hàn Quốc, các nhà di truyền học đã mất 10 năm nghiên cứu để xây dựng hệ thống dữ liệu khổng lồ về bộ gene của người. Dựa trên nền tảng dữ liệu này, cùng với công nghệ giải mã gene, các nhà khọc đã có thể phát hiện các bất thường về gene, nguy cơ mắc 10 bệnh ung thư và 11 loại bệnh phổ biến khác. Từ đó, có thể tư vấn cho người dân cách tránh bệnh ung thư trong tương lai.

Tiến sĩ Jong Bhak, chuyên gia về di truyền người Hàn Quốc chia sẻ qua phân tích xương của người Hàn có niên đại khoảng 7.000 năm và xương của người Việt có niên đại 3.000 năm, các nhà học nhận thấy bộ gene của người Việt và người Hàn rất giống nhau.

Cũng vì thế, chuyên gia tin tưởng rằng hệ dữ liệu này cũng phù hợp với người Việt.

ADN của một người không thay đổi từ bé đến lúc già. Đó là dữ liệu chính xác nhất để phỏng đoán xác suất một người bị ung thư.

Mỗi ngày Việt Nam có 300 người chết vì ung thư, có người mắc ung thư mà không biết. Thế nhưng nếu được giải mã bộ gene, một người có thể biết mình có nguy cơ mắc bệnh ung thư nào đó để đề phòng trước. Mục đích của công nghệ này chính là biết trước từ lúc chưa mắc ung thư để có biện pháp dự phòng.

Tuy nhiên, các chuyên gia cũng nhấn mạnh gene chỉ là một phần trong quá trình tiến triển hình thành ung thư, lối sống, dinh dưỡng cũng đóng vai trò quan trọng. Ví dụ một bệnh nhân được đánh giá nguy cơ mắc ung thư phổi chỉ là 30%, song nếu người này hút thuốc lá từ năm 16 tuổi và đến tận năm 70 tuổi vẫn hút thì nguy cơ mắc ung thư phổi lớn hơn nhiều.

Để phòng ung thư người dân cần:

- Không hút thuốc lá, thuốc lào và tránh hít phải khói thuốc

- Thực hành dinh dưỡng hợp lý và an toàn

- Hạn chế sử dụng rượu, bia

- Thực hiện sinh đẻ có kế hoạch và tình dục an toàn

- Tiêm văcxin phòng bệnh viêm gan B, văcxin HPV phòng ung thư cổ tử cung

- Tránh tiếp xúc với tia nắng gay gắt khi lao động ngoài trời, tắm biển…

- Luyện tập thể dục thể thao ít nhất 30 phút mỗi ngày.

Hà An