Dùng kỹ thuật cổ xưa cứu sống nạn nhân bị điện giật

Ngày 4/11, TS.BS Hoàng Văn Sỹ, Trưởng khoa Nội tim mạch, Bệnh viện Chợ Rẫy cho biết, tại đây vừa tiếp nhận và can thiệp cho một trường hợp bị điện giật nguy kịch tính mạng. Bệnh nhân là N.V.B. (26 tuổi, ngụ tại huyện Bình Chánh, TPHCM) được bệnh viện địa phương chuyển đến với chẩn đoán ngưng tim, ngưng thở do bị điện giật.

Khai thác bệnh sử ghi nhận, bệnh nhân là thợ điện, trước khi nhập viện anh sửa điện cho gia đình. “Em dùng chiếc ghế kim loại làm thang để với lên vị trí điện bị hỏng sát mái nhà. Sau khi tỉnh lại người nhà cho biết lúc đặt ghế em thiếu quan sát nên đã đè chân ghế lên dây điện, trọng lượng cơ thể đã làm đứt dây khiến em bị giật”, bệnh nhân kể lại.

Người nhà đã kịp thời phát hiện, sơ cứu tại hiện trường rồi chuyển nạn nhân đến Bệnh viện huyện Bình Chánh cấp cứu. Thời điểm nhập viện, bệnh nhân ngưng tim, ngưng thở, tiên lượng xấu. Các bác sĩ đã nỗ lực hồi sinh tim phổi, khi bệnh nhân có nhịp tim trở lại, bệnh nhân tiếp tục được chuyển đến Bệnh viện Chợ Rẫy cấp cứu.

TS.BS Hoàng Văn Sỹ cho biết, sau khi tiếp nhận bệnh nhân các bác sĩ nhận định, đây là trường hợp cần thực hiện phương pháp hạ thân nhiệt chủ động hồi sinh tim phổi. 

BS Nguyễn Trường Duy, khoa Nội tim mạch cho biết: “Đây là trường hợp bị điện giật bị ngưng tim, ngã từ độ cao khoảng 1m xuống đất, bệnh nhân không có bệnh lý nền, không bị chấn thương. Sau khi được hồi sức tim phổi khoảng 45 phút tại Bệnh viện huyện Bình Chánh, đến Bệnh viện Chợ Rẫy chúng tôi quyết định thực hiện phương pháp hạ thân nhiệt chỉ huy để bảo vệ não của bệnh nhân, hạn chế tối đa những tổn thương dẫn tới những di chứng kéo dài sau thời gian ngưng tim”.

Qua đánh giá trên siêu âm, bác sĩ phát hiện tim bệnh nhân bóp lờ đờ không đủ công suất tống máu khiến bệnh nhân bị tụt huyết áp, suy thận. Song song với quá trình kiểm soát thân nhiệt trung tâm, các bác sĩ đã sử dụng thuốc hỗ trợ sức co bóp cơ tim, cải thiện huyết động và tuần hoàn cho bệnh nhân. Sau 24 giờ nỗ lực hồi sức, điều trị tích cực, các bác sĩ đã giúp bệnh nhân dần bình phục.

Sau 3 ngày hạ thân nhiệt, bệnh nhân hồi tỉnh, tri giác cải thiện tốt, từ tình trạng mê hoàn toàn, bệnh nhân bắt đầu cử động phản xạ mắt, tay, nhân biết được xung quanh, thực hiện đúng y lệnh của bác sĩ. Người bệnh được ngưng thở máy, các thông số xét nghiệm trở lại bình thường. Gần 1 tuần sau tai nạn, người bệnh đã bình phục tốt, sức khỏe gần như đã trở lại trạng thái bình thường.

TS.BS Hoàng Văn Sỹ cho biết, hạ thân nhiệt là phương pháp được biết đến từ thời cổ đại bằng việc dùng nước đá. Tuy nhiên, sau đó phương pháp này bị mai một dần do không chứng minh được tính hiệu quả. Gần đây, phương pháp này đã được hồi sinh trên cơ sở tổng hợp nhiều nghiên cứu của các quốc gia khác nhau cho thấy hạ thân nhiệt hỗ trợ tích cực cho quá trình điều trị nâng cao khả năng cứu sống cho những bệnh nhân ngưng tim ngưng thở.

Kỹ thuật hạ thân nhiệt được thực hiện theo 2 phương pháp kiểm soát thân nhiệt nội mạch bằng catheter hoặc kiểm soát thân nhiệt bề mặt bằng miếng dán lạnh. Các bác sĩ sẽ chủ động hạ thân nhiệt chỉ huy theo nhiệt độ cần thiết tùy từng trường hợp (giao động từ 33 đến 36 độ C). Kỹ thuật này giúp giảm tổn thương, bảo vệ tế bào não, tim và các tạng khác, giảm tổn thương thiếu máu cục bộ, giảm tổn thương hàng rào máu não và các neuron thần kinh, giảm phản ứng viêm, giảm nhu cầu oxy của tế bào não…

Bệnh viện Chợ Rẫy đã áp dụng phương pháp hạ thân nhiệt từ tháng 6/2020 đến nay. Các bác sĩ đã hạ thân nhiệt chủ động cho 7 trường hợp đặc biệt nguy kịch tính mạng do ngưng tim, ngưng thở ngoại viện. Phương pháp trên đã giúp 4 bệnh nhân vượt qua nguy kịch khi đã vô phương cứu chữa.

Hạ thân nhiệt chủ động hiện đang được áp dụng với những ca bệnh ngưng tim, ngưng thở, bệnh nhân hôn mê, không đáp ứng kích thích, bệnh nhân hồi sức đã có nhịp tim trở lại. Tuy nhiên, phương pháp hạ thân nhiệt không được chỉ định cho những trường hợp vừa thực hiện cuộc phẫu thuật lớn, đang chảy máu, số nhiễm trùng – nhiễm trùng huyết, hôn mê do các nguyên nhân ngộ độc, chuyển hóa.