“Đưa” bác sĩ tuyến trung ương về tuyến xã qua mô hình khám chữa bệnh từ xa

Đây là nội dung được GS.TS Nguyễn Thanh Long, Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết tại Hội nghị trực tuyến khởi động và ký kết thỏa thuận triển khai Dự án Đầu tư xây dựng và phát triển hệ thống y tế tuyến cơ sở diễn ra tại Hà Nội ngày 25/8. 

Theo quyền Bộ trưởng Bộ Y tế, y tế cơ sở như nền tảng, bàn đạp của ngành y tế từ đó xây dựng lên những công trình “kiến trúc thượng tầng”. Quan điểm là làm sao để phục vụ nhân dân nhanh nhất, gần nhất. Vì thế, cần đổi mới hoạt động của y tế cơ sở để người dân được hưởng dịch vụ y tế tuyến trên ngay tại cơ sở. 

Cụ thể, để thay đổi chất lượng hoạt động của y tế tuyến xã, Bộ Y tế sẽ tiếp tục hỗ trợ về chuyên môn gọi là đội hình 1-4-4-2 qua hệ thống y tế từ xa, từ đó tạo mạng lưới giữa thầy thuốc tuyến trung ương, tuyến tỉnh và tuyến xã. 

“Một thầy thuốc trung ương sẽ phải hỗ trợ cho 4 thầy thuốc ở tuyến tỉnh, 4 thầy thuốc ở tuyến huyện và ít nhất 2 thầy thuốc ở tuyến xã. Cùng với đó, tuyến xã cũng sẽ được đổi mới cơ chế tài chính, đổi mới phương thức chi trả với mục tiêu nâng cao chất lượng y tế cơ sở để người dân tuyến xã được hưởng dịch vụ y tế tốt nhất trong điều kiện có thể”, quyền Bộ trưởng nói. 

Bộ Y tế sẽ khai trương đề án khám chữa bệnh từ xa kết nối 1.000 cơ sở khám chữa bệnh hướng đến mục tiêu không còn giới hạn về không gian trong khám chữa bệnh. Trước có ngành y tế có mô hình bệnh vệ tinh 1-1 thì tới đây là 1-n, hỗ trợ cho nhiều tuyến dưới. 

Bên cạnh đó, ngành y tế cũng có bước đổi mới về nhân lực, phương thức tài chính. Hiện 75% dịch vụ y tế có thể thực hiện được y tế tuyến cơ sở tuy nhiên chỉ có gần 30% các chi phí chi cho khu vực này. 

Quyền Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cũng nêu rõ, mục tiêu của dự án là phục vụ cho thay đổi cơ sở vật chất, trang thiết bị của địa phương. Tuy nhiên, không nên đầu tư tràn lan mà đầu tư trọng điểm. Chẳng hạn, trạm y tế nào xuống cấp quá thì đầu tư, cán bộ y tế tại trạm sử dụng được bao nhiêu kỹ thuật thì đầu tư trang thiết bị y tế phù hợp.

Cũng theo bà Phan Lê Thu Hằng, Phó vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, Giám đốc Ban Quản lý dự án Trung ương, dự án có tầm vóc hết sức quan trọng, tổng mức đầu tư lớn hơn 126 triệu đô la Mỹ, hỗ trợ trực tiếp tất cả cấu phần đổi mới hệ thống y tế cơ sở. 

Hệ thống y tế Việt Nam đang đối mặt sự thay đổi mô hình bệnh tật, tử vong, gánh nặng bệnh tật do già hóa dân số, bệnh không lây nhiễm, chênh lệch khoảng cách giữa các vùng dân tộc thiểu số. Bên cạnh đó là vấn đề quá tải bệnh viện, người dân không tin tưởng chất lượng y tế cơ sở ban đầu, lên thẳng tuyến trên, gây quá tải tuyến trên….

Nguyên nhân là do đầu tư cơ sở hạ tầng chưa được đảm bảo. Cả nước có hơn 11.000 trạm y tế nhưng có hơn một nửa cần phải cần phải đầu tư nâng cấp cải tạo sửa chữa, nhiều trạm thiếu trang thiết bị cơ bản, thiếu thuốc thiết yếu được phân tuyến kỹ thuật… 

Dự án có nguồn vốn hơn 126 triệu đô la Mỹ. Dự án được triển khai trong 5 năm tại 13 tỉnh gồm Hậu Giang, Bạc Liêu, Trà Vinh, Long An, Hà Giang, Bắc Kạn, Sơn La, Yên Bái, Hòa Bình, Quảng Bình, Quảng Ngãi, Quảng Trị, Ninh Thuận. 

Mục tiêu là nâng cao chất lượng và hiệu suất sử dụng dịch vụ y tế của mạng lưới y tế cơ sở tại các tỉnh dự án. Hỗ trợ cải thiện các dịch vụ dự phòng, chăm sóc sức khỏe ban đầu, nâng cao sức khỏe, khám chữa bệnh ban đầu... 

Theo đó, sẽ xây mới 138 trạm y tế xã và cải tạo nâng cấp 325 trạm y tế khác, cải tạo nâng cấp 12 trung tâm y tế huyện; cung cấp trang thiết bị cần thiết nhằm góp phần nâng cao chất lượng dịch vụ; đào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực y tế cho cán bộ y tế cơ sở.