Đặc điểm đáng sợ của biến thể Delta khiến giới chuyên môn ví như "quái vật"

Từ cuối tháng 3, thế giới ghi nhận làn sóng dịch bùng phát mạnh tại nhiều quốc gia, khu vực trên thế giới, đặc biệt tại các quốc gia châu Á; xuất hiện biến chủng virus mới có khả năng lây lan mạnh, gây tử vong cao và có khả năng kháng vắc xin Covid-19 (biến thể Delta).

Biến thể Delta là biến chủng virus đang lưu hành chủ yếu tại nhiều quốc gia trên thế giới gồm cả Việt Nam. Với số ca mắc tăng nhanh trong thời gian ngắn, biến thế này đang khiến nhiều quốc gia lao đao.

Tại Việt Nam, kể từ khi xuất hiện trường hợp bệnh đầu tiên đến nay, cả nước ghi nhận gần 290.000 ca mắc, gần 93.000 người khỏi bệnh và hơn 5.000 ca tử vong. Đợt dịch thứ 4 từ ngày 27/4 đã ghi nhận hơn 250.000 ca (chiếm 99% số ca mắc từ khi xuất hiện dịch tại nước ta).

Nồng độ virus trong hầu họng lớn hơn rất nhiều so với biến chủng trước

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, với chủng Delta nồng độ virus có trong hầu họng cũng như độ bám dính vào tế bào người nhiễm lớn hơn chủng bình thường rất nhiều nên khả năng lây lan rất nhanh. 

Theo CDC Hoa Kỳ, các biến thể trước đây thường tạo ra ít virus hơn trong cơ thể của những người đã được tiêm phòng đầy đủ bị nhiễm so với những người không được tiêm. Ngược lại, biến thể Delta dường như tạo ra một lượng virus cao như nhau ở cả những người chưa được tiêm và đã được tiêm đầy đủ.

Tuy nhiên, giống như các biến thể khác, với biến thể Delta, số lượng virus ở những người được tiêm phòng đầy đủ cũng giảm nhanh hơn so với ở những người không được tiêm. Điều này nghĩa là những người được tiêm đầy đủ có khả năng lây nhiễm trong thời gian ngắn hơn những người không được tiêm chủng.

Lây lan nhanh hơn, tấn công nhiều vào trẻ em, người trẻ

"Virus lây lan nhanh là điều mà chúng ta ai cũng thấy rõ trong thời gian qua. Tuy nhiên, có điểm đặc thù mới cần theo dõi là biến chủng này tấn công trẻ em và người trẻ khá nhiều và không phải là không có tử vong ở trẻ", GS.TS Nguyễn Văn Kính, nguyên Giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội) nói.

Chung quan điểm này, thạc sĩ- bác sĩ Nguyễn Hồng Hà, nguyên Phó giám đốc Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội) cho biết, biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao hơn hẳn, có thể gấp đôi biến thể Alpha (được phát hiện lần đầu tiên tại Anh).

Ngoài ra, tất cả mọi người đều có thể nhiễm SARS-CoV-2, trong đó trẻ cũng dễ dàng nhiễm bệnh. Giai đoạn đầu, trẻ mắc bệnh ít có bệnh lý nền, tỷ lệ nhẹ nhiều hơn. Tuy nhiên, gần đây do biến thể Delta lây lan rất mạnh nên virus bắt đầu tấn công vào nhóm trẻ (chưa được tiêm phòng). Trong số đó cũng những trường hợp nặng, viêm phổi, song ở nhóm này nếu điều trị hỗ trợ tích cực thì khả năng sống sót cao hơn.

Dữ liệu mới của CDC Hoa Kỳ cũng cho thấy biến thể Delta có khả năng lây nhiễm cao hơn và dẫn đến khả năng lây truyền nhanh hơn khi so sánh với các biến thể khác, ngay cả ở những người được tiêm vắc xin phòng bệnh. 

Biến thể Delta làm bệnh nặng hơn so với các biến thể trước?

Theo thạc sĩ- bác sĩ Nguyễn Hồng Hà, biến thể này có vẻ làm bệnh nặng hơn, tuy nhiên vì chưa loại trừ được các yếu tố khác nên chưa thể khẳng định chắn chắn điều này. Khi virus lây truyền mạnh, số lượng bệnh nhân tăng lên sẽ gây quá tải cho hệ thống y tế, dẫn đến thiếu giường bệnh, thiếu nhân lực, thiếu trang thiết bị y tế…; nhiều người không được chăm sóc y tế đầy đủ nên tỷ lệ tử vong cao hơn.

"Song có một điều chúng tôi nhận thấy với biến thể Delta là thời gian từ lúc phát bệnh (có triệu chứng ban đầu) đến lúc bệnh trở nặng nhanh hơn chủng virus cổ điển. Ví dụ, trước đây cần 7, 8, thậm chí 10 ngày bệnh nhân mới chuyển nặng nhưng nay chỉ sau 3-5 ngày bệnh nhân đã viêm phổi, có thể suy hô hấp. Thời gian trở nặng ngắn hơn, lượng bệnh nhân lớn càng làm cho hệ thống y tế quá tải", bác sĩ Hà nhấn mạnh.

Theo ông, mức độ nặng của bệnh nhân phụ thuộc vào nhiều yếu tố tác động ngoài vấn đề bệnh nền, tuổi, béo phì…, thì còn là phản ứng của cơ thể với virus. Người nào phản ứng bình thường thì bệnh diễn tiến đơn giản, nhanh lành bệnh. Nhưng có những trường hợp phản ứng quá mức sẽ gây tổn hại các cơ quan nặng nề như cơn bão cytokine.

PGS.TS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, phụ trách một trong những Trung tâm Hồi sức tích Covid-19 tại TPHCM cũng nhận định: "Tiến triển của bệnh rất đột ngột, thậm chí chỉ vài giờ đã chuyển từ bệnh nhân nặng sang khó thở, phải thở máy. Chúng ta phải chạy đua với thời gian để cứu người". 

Theo Trung tâm Y tế Davis, thuộc Đại học California (Mỹ), các triệu chứng của người nhiễm biến thể Delta có vẻ giống với phiên bản gốc của Covid-19. Tuy nhiên, các bác sĩ đang thấy người bệnh ốm nhanh hơn, đặc biệt là đối với những người trẻ tuổi. Nghiên cứu gần đây cho thấy với biến thể Delta, virus nhân lên nhanh hơn - và ở nồng độ lớn hơn nhiều - trong đường hô hấp.

Một số dữ liệu của CDC Hoa Kỳ cũng củng cố thêm cho điều này, rằng biến thể Delta có thể gây bệnh nặng hơn so với các chủng trước đó ở những người chưa được tiêm chủng. Trong hai nghiên cứu khác nhau từ Canada và Scotland, những bệnh nhân bị nhiễm biến thể Delta có nhiều khả năng phải nhập viện hơn những bệnh nhân nhiễm Alpha hoặc các chủng virus ban đầu.

TS Kidong Park, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới tại Việt Nam (WHO) chia sẻ biến thể này có khả năng lây truyền cao hơn và tăng nguy cơ phải nhập viện.

Bên cạnh một số ý kiến cho rằng biến thể này khiến một số vắc xin kém hiệu quả, các chuyên gia y tế vẫn khuyến cáo rằng vắc xin Covid-19 có tác dụng ngăn ngừa bệnh nặng, ngăn ngừa tử vong.