Câu chuyện của cầu thủ bóng đá Pháp phải cắt chân do mắc “bệnh tử 24 giờ”

“Tôi đã tiêm đầy đủ các loại vaccine bắt buộc nhưng chưa từng nghe nói đến căn bệnh não mô cầu. Mọi thứ ập đến rất nhanh khi tôi đang ở độ tuổi trẻ khỏe nhất. Giá như tôi biết đến căn bệnh này sớm hơn. Mọi người hãy tìm hiểu về bệnh do não mô cầu và tiêm vaccine trước khi quá muộn”, Flavio, nay đã 23 tuổi chia sẻ tại buổi thảo luận báo chí với chủ đề “Gánh nặng bệnh tật và những kiến thức cần biết trong phòng ngừa bệnh do não mô cầu xâm lấn” diễn ra ngày 3/11.

Sự kiện do Viện Nghiên cứu Tâm Anh (TAMRI) tổ chức ngày 3/11, tại TPHCM, với sự tài trợ của Sanofi, nằm trong chuỗi hoạt động hưởng ứng tháng hành động đẩy lùi bệnh viêm màng não trên toàn cầu, hướng đến mục tiêu đánh bại căn bệnh này vào năm 2030 của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Tháng 4/2019, Flavio sốt, nghẹt mũi, đau họng và tưởng chỉ là cảm lạnh nên vẫn tập luyện bóng đá. Tuy nhiên, tình trạng ngày càng nặng, cậu xuất hiện chấm xuất huyết ở gót chân, được đưa đi khám giữa đêm nhưng bác sĩ vẫn không chẩn đoán chính xác căn bệnh. Khi Flavio bắt đầu nôn ói, sợ ánh sáng, cậu mới được đưa đến bệnh viện. Tại đây, cậu được xác định bị nhiễm trùng huyết do não mô cầu, tỷ lệ sống sót chỉ 1% và phải cắt bỏ một chân, giã từ sự nghiệp sân cỏ.

Vượt qua biến cố, Flavio sáng lập Hiệp hội Thought By Flavio Da Pozzo để hỗ trợ các vận động viên khuyết tật, đồng thời cùng mẹ kêu gọi cộng đồng nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của bệnh do não mô cầu. 

“Bệnh do não mô cầu tuy hiếm nhưng một ca đã là quá nhiều. Căn bệnh này có thể cướp đi mạng sống hoặc làm thay đổi hoàn toàn cuộc sống của bất cứ ai chỉ trong vài tiếng đồng hồ trong khi lại có vaccine phòng ngừa. Hãy bảo vệ con em mình trước khi bệnh tấn công”, bà Catherine Noedey - mẹ của Flavio Da Pozzo nhắn nhủ.

TS.BS Nguyễn An Nghĩa, Phó khoa Nhiễm - Thần kinh, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TPHCM), cho biết não mô cầu là một trong những bệnh truyền nhiễm cấp tính nguy hiểm hàng đầu, có thể khiến người khỏe mạnh tử vong chỉ trong 24 giờ.

Bệnh có 2 thể thường gặp là viêm màng não hoặc nhiễm trùng huyết tối cấp, thậm chí kết hợp cả hai thể. Trong 4-12 giờ đầu, bệnh chỉ có triệu chứng không điển hình như sốt, đau họng, giống như cúm, cảm lạnh, dễ bị bỏ sót không điều trị kịp thời.

“Bệnh có tỷ lệ tử vong cao, lên tới 50% nếu không được điều trị kịp thời. Ngay cả khi được chẩn đoán sớm và điều trị, có từ 10-20% vẫn tử vong. Khoảng 20% người sống sót phải chịu những di chứng nặng nề, ví dụ phải đoạn chi giống như Flavio, giảm thính lực, rối loạn thần kinh, suy giảm trí nhớ, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và chất lượng sống”, bác sĩ An Nghĩa nhấn mạnh.

TS.BS Nghĩa cho biết, vi khuẩn não mô cầu lây qua đường hô hấp khi tiếp xúc với dịch mũi họng từ người bệnh hoặc người lành mang trùng. Theo các nghiên cứu, thanh thiếu niên có tỷ lệ mắc bệnh do não mô cầu có thể gấp 2 lần dân số chung. Nguyên nhân là nhóm này thường sinh hoạt, vui chơi, học tập ở môi trường tập thể như nhà trọ, ký túc xá, doanh trại… và có thói quen sử dụng chung vật dụng cá nhân cũng dễ làm lây lan mầm bệnh.

Khuyến cáo về biện pháp phòng bệnh, các chuyên gia cho biết hiện 6 nhóm huyết thanh gồm A, B, C, Y, W-135 và X là nguyên nhân gây ra hơn 90% ca bệnh não mô cầu trên toàn cầu. Tại Việt Nam, các nhóm huyết thanh não mô cầu thay đổi theo thời gian, khó dự báo trước, cũng chưa có dữ liệu đầy đủ về gánh nặng bệnh tật và dịch tễ.

Những năm gần đây, Việt Nam đã ghi nhận sự xuất hiện của nhóm huyết thanh não mô cầu W, chủng đang có xu hướng gia tăng tại nhiều quốc gia. WHO khuyến cáo, phòng ngừa các ca bệnh và dịch bùng phát não mô cầu thông qua tiêm chủng là chiến lược kiểm soát tốt nhất.

BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa, Hệ thống Tiêm chủng VNVC, cho biết Việt Nam đã có các vaccine giúp phòng 5 nhóm huyết thanh gây bệnh phổ biến gồm A, B, C, Y và W-135. Nếu chỉ tiêm vaccine phòng một hoặc vài nhóm huyết thanh, cơ thể vẫn có thể mắc bệnh. Hiện đã có nhiều quốc gia trên thế giới thường xuyên khuyến khích tiêm chủng vaccine não mô cầu cho tất cả trẻ vị thành niên trong chương trình tiêm chủng mở rộng và chương trình tiêm chủng dịch vụ.

Cùng với tiêm ngừa, bác sĩ Chính khuyến cáo mọi người cần duy trì thói quen phòng bệnh bằng cách tăng cường vệ sinh cá nhân, giữ môi trường sinh hoạt thông thoáng, che miệng khi ho, hắt hơi để giảm nguy cơ lây nhiễm, tránh tiếp xúc gần với người mắc bệnh, người nghi ngờ mắc bệnh để giảm nguy cơ lây nhiễm.