Cả năm có 2 cơ sở bán thuốc online bị xử phạt, TPHCM gặp khó khăn gì?

Cả năm có 2 cơ sở bán thuốc online bị xử phạt

Tại buổi họp báo cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế, xã hội vừa diễn ra tại Trung tâm Báo chí TPHCM, bà Lê Thiện Quỳnh Như, Chánh văn phòng Sở Y tế TPHCM cho biết, hiện nay quảng cáo thuốc qua mạng xã hội là một hiện tượng, xuất hiện khi các phương tiện thông tin, trang mạng xã hội ngày càng phổ biến.

Tuy nhiên, việc kinh doanh dược, thuốc theo phương thức thương mại điện tử vẫn chưa được pháp luật công nhận. Việc kinh doanh thuốc qua mạng xã hội hoặc livestream cũng là hành vi vi phạm pháp luật, do không đảm bảo các yêu cầu về điều kiện cơ sở vật chất của cơ sở kinh doanh nhằm đảm bảo chất lượng thuốc; khả năng trích xuất nguồn gốc sản phẩm nhanh chóng và minh bạch trong công tác quản lý.

Ngoài ra, việc quảng cáo thuốc phải thực hiện theo đúng nội dung quảng cáo đã được Bộ Y tế xác nhận và chỉ được quảng cáo một số loại thuốc nhất định (thuốc không kê đơn, không thuộc trường hợp hạn chế sử dụng hoặc sử dụng dưới sự giám sát của thầy thuốc theo khuyến cáo của cơ quan nhà nước có thẩm quyền). Bên cạnh đó, giấy đăng ký lưu hành thuốc phải còn thời hạn hiệu lực tại Việt Nam.

Trong năm 2023, Thanh tra Sở Y tế TPHCM đã tiến hành kiểm tra độc lập khi có đơn thư phản ánh việc quảng cáo, bán thuốc qua mạng xã hội hoặc lồng ghép kiểm tra quảng cáo trong các chuyên đề thuốc kiểm soát đặc biệt, thuốc dược liệu và nguồn gốc thuốc. Qua đó, đã xử phạt 2 cơ sở có vi phạm trong việc bán thuốc trên sàn thương mại điện tử và mạng xã hội, bao gồm một vụ việc chuyển công an.

Nhiều khó khăn khi xử lý việc kinh doanh, quảng cáo thuốc qua mạng

Theo bà Quỳnh Như, quá trình thanh kiểm tra, cơ quan chức năng gặp một số khó khăn khi xử lý việc kinh doanh, quảng cáo thuốc qua mạng xã hội.

Thứ nhất, khó khăn trong việc xác định chủ thể thực hiện hành vi vi phạm liên quan đến việc quảng cáo. Thứ hai, địa chỉ kinh doanh là địa điểm ảo, không có thật; hình thức giao dịch mua bán qua điện thoại, địa điểm giao nhận không cố định, không phải là cơ sở kinh doanh thuốc được cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp phép.

Thứ ba, chưa có đủ phương tiện, công cụ để lưu trữ chứng cứ trong việc thực hiện xử lý vi phạm quảng cáo. Khi được mời lên làm việc về việc quảng cáo sản phẩm, các cá nhân, tổ chức đã tháo gỡ sản phẩm, chặn truy cập trang thông tin điện tử trước khi lên làm việc hoặc không hợp tác, không lên làm việc theo giấy mời.

Thứ tư, lợi dụng nhu cầu dùng thuốc chữa bệnh của người dân, nhiều đối tượng quảng cáo dược phẩm, thực phẩm chức năng giả, kém chất lượng trên các trang mạng xã hội, trang điện tử có tên miền từ nước ngoài, quảng cáo sai sự thật, gây nhầm lẫn để đánh lừa người tiêu dùng, làm cho cơ quan quản lý không quản lý được nội dung quảng cáo, nên không xác định được chủ thể quảng cáo và không có cơ sở để xử lý vi phạm.

Sở Y tế TPHCM đã thành lập Tổ Công tác đặc biệt để theo dõi, kiểm soát việc quảng cáo trong lĩnh vực y tế trên các kênh thông tin điện tử. Ngoài ra trong thời gian tới, cơ quan này sẽ tăng cường công tác truyền thông một số quy định về quản lý kinh doanh thuốc, phổ biến kiến thức về hậu quả của việc tự ý dùng thuốc và mua thuốc qua mạng để nâng cao ý thức của người dân.

"Sở Y tế TPHCM cũng sẽ kiến nghị các cơ quan liên quan xây dựng cơ chế phối hợp liên ngành trong quản lý hoạt động kinh doanh thuốc qua nền tảng mạng xã hội, đặc biệt là các tổ chức, cá nhân không được cấp phép", bà Quỳnh Như chia sẻ.

Trước đó tại phiên thảo luận dự Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược diễn ra ngày 26/6, liên quan đến việc áp dụng quy định thương mại điện tử, bán thuốc online, đại biểu Quốc hội Phạm Khánh Phong Lan đề nghị tuyệt đối không đưa thuốc kê đơn vào danh mục có thể phân phối qua thương mại điện tử.

Còn đối với thuốc không kê đơn, việc áp dụng thương mại điện tử phải được cân nhắc ở giai đoạn nền pháp lý đã được hoàn thiện chặt chẽ và phải được tổ chức trong khuôn khổ an toàn, trật tự hơn. "Hiện nay chưa phải giai đoạn chín muồi, công tác chuẩn bị chưa đầy đủ", bà Phong Lan nhận định.