Ca Covid-19 giảm sâu, đã đến lúc nên bỏ khẩu trang?

Dịch Covid-19 tại nước ta đã qua thời kỳ đỉnh dịch. Số ca mắc giảm mạnh thời gian qua là do tỷ lệ tiêm vaccine cao, người đã mắc Covid-19 nhiều. Đặc biệt, số ca Covid-19 nặng hiện chiếm tỉ lệ rất thấp, nhiều ngày nước ta không ghi nhận ca tử vong.

Để thích ứng với tình hình mới, Việt Nam đã bỏ khai báo y tế, đồng thời, không bắt buộc hạn chế tập trung đông người và giữ khoảng cách. Như vậy, thực chất thông điệp 5K chỉ còn thực hiện 2K gồm khẩu trang - khử khuẩn. Bộ Y tế đã đề xuất V2K (vaccine - khẩu trang - khử khuẩn).

Tuy nhiên trong dự thảo, Bộ Y tế cũng nêu rõ thông điệp 5K vẫn sẽ được sử dụng nếu xuất hiện biến chủng mới gây ảnh hưởng đến sức khỏe nhân dân. 

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng (Bộ Y tế) cho biết Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đã công bố kế hoạch kết thúc "tình trạng khẩn cấp" của đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, cần phải lưu ý đây không phải là công bố kết thúc đại dịch Covid-19. WHO cũng đưa ra các kịch bản trong thời gian tới, như có những đợt bùng phát ít nghiêm trọng hơn, khi khả năng miễn dịch suy giảm có thể cần mũi tiêm vaccine nhắc lại cho người có nguy cơ cao nhất hay nguy cơ dịch có thể diễn biến theo mùa, giống như cúm mùa…

"Như vậy, chúng ta đang ở giai đoạn chuyển tiếp để "nghe ngóng", đánh giá tình hình dịch một cách chính xác. Dịch diễn biến tới đâu, đáp ứng tới đó, cần đánh giá nguy cơ một cách chính xác để có đáp ứng phù hợp nhất. Nếu đáp ứng không tới sẽ không kiểm soát được dịch, đáp ứng thái quá, đặc biệt là cấm đoán không hợp lý sẽ ảnh hưởng tới kinh tế và an sinh xã hội", TS Phu nhấn mạnh.

"Nếu bỏ đi hết các quy định 5K thì có thể gây ra sự chủ quan"

Theo ông, bỏ khai báo y tế là hoàn toàn là phù hợp vì chúng ta không còn thực hiện truy vết, phong tỏa cũng như số ca nhiễm do nhập cảnh không nhiều so với trong nước. Đồng thời chúng ta cũng không nên quá băn khoăn áp dụng 5K hay 2K, 3K… mà cần áp dụng một cách linh hoạt, uyển chuyển phù hợp với từng điều kiện, hoàn cảnh và từng địa phương. Thay vì ép buộc, cần khuyến cáo người dân thực hiện, hình thành các thói quen tốt như đeo khẩu trang để không những phòng ngừa Covid-19 mà còn có rất nhiều bệnh truyền nhiễm khác đang lưu hành.

"Nếu ngay lúc này, chúng ta bỏ đi hết các quy định 5K thì có thể gây ra sự chủ quan. Đối với khu vực thông thoáng, người dân đi tập thể dục, chạy bộ… việc đeo khẩu trang là không cần thiết. Song ở nơi đông người, không gian kín như đi xe bus… người dân vẫn nên áp dụng. Chúng ta cũng không nên vì thấy dịch đang tạm lắng để bỏ đi hoàn toàn những quy định có giá trị về mặt sức khỏe đối với người dân", TS Phu cho biết.

Ông cho rằng các địa phương cần linh hoạt trong khuyến cáo các hình thức áp dụng phù hợp, tránh sự ép buộc, nhất là xử phạt không hợp lý khi chưa kịp thay đổi các quy định có tính pháp lý trước đây.

Bản chất của 5K là những biện pháp dự phòng không đặc hiệu phòng chống Covid-19 cũng như các bệnh truyền nhiễm khác. Trước khi Covid-19 xuất hiện, chúng ta vẫn thường xuyên áp dụng các biện pháp có trong quy định 5K để phòng ngừa các bệnh truyền nhiễm khác, đặc biệt các bệnh lây truyền theo đường hô hấp và tiêu hóa.

TS Phu cho rằng chúng ta vẫn cần thực hiện tốt các biện pháp phòng bệnh, trong đó khuyến khích và nêu cao ý thức phòng bệnh cá nhân như đeo khẩu trang, sát khuẩn tay, phòng bệnh trong môi trường kín, tiếp xúc gần trong đám đông… Người ho, sốt, khó thở không nên đến chỗ đông người, chủ động giữ khoảng cách với người khác. Ngược lại, người lành không tiếp xúc với người có triệu chứng ho, sốt để phòng bệnh… Đây cũng chính là vấn đề về "Khoảng cách".

Bên cạnh đó, tiêm vaccine cũng cần được lưu ý, trong đó cần tiêm nhắc lại cho các đối tượng nào để đảm bảo duy trì miễn dịch.