Bé trai hơn 2 tuổi bị ngộ độc paracetamol, suy gan vì uống thuốc hạ sốt của người lớn

Ngày 14/8/2019, Khoa Cấp cứu – Trung tâm Sản Nhi tiếp nhận bệnh nhi T.V.D (27 tháng tuổi, trú tại thị trấn Thanh Sơn, Huyện Thanh Sơn, Phú Thọ) trong tình trạng lơ mơ, mệt lả, sốt 38 độ, khó thở nhiều, ho khò khè, tim nhịp nhanh, phổi thông khí kém, gan to dưới bờ sườn 2 cm.

Gia đình bệnh nhi cho biết, bé bị sốt 4 cao, ho khò khè 4 ngày nay. Trong 4 ngày sốt, mỗi ngày bé được cho uống 4 viên hạ sốt  Paracetamol liều 500mg. Đây vốn là liều thuốc được dùng cho người lớn trưởng thành, với liều tối đa không quá 4 lần/ngày.

Đánh giá bệnh nhi bị ngộ độc paracetamol, bé được chuyển lên khoa Hồi sức tích cực – Chống độc.

Ths.BS Phan Hồng Sáng, Phó trưởng khoa Hồi sức tích cực chống độc cho biết, bệnh nhi đã nhanh chóng được đặt ống nội khí quản, thở máy, rửa dạ dày, bù kiềm.

Chỉ 2 tiếng sau vào viện bệnh nhi rơi vào hôn mê, đồng tử 2 bên co nhỏ, phản xạ ánh sáng kém, tim nhịp nhanh, huyết áp tụt, triệu chứng suy gan cấp, rối loạn đông máu nặng. Đặc biệt xét nghiệm men gan của trẻ rất cao, với chỉ số  GOT > 10.000UI/L, GPT > 4.000 UI/L), Bilirubin tăng cao cho thấy trẻ bị suy gan nặng.

Đánh đánh giá đây là trường hợp bệnh nặng, tiên lượng tử vong nếu không được ghép gan, bệnh nhi được chuyển tuyến xuống Bệnh viện Nhi Trung ương tiếp tục điều trị.

Các bác sĩ khoa Hồi sức tích cực – Chống độc cho biết cách đây 1 năm cũng tiếp nhận trường hợp bệnh nhi 3 tuổi tử vong do ngộ độc paracetamol.

Bệnh nhi này hiện đánh giá tiên lượng rất xấu do men gan tăng cao. Người nhà bệnh nhi cho biết ở nhà cũng có trẻ nhỏ sốt được uống liều hạ sốt như của em bé này.

Các bác sĩ đặc biệt khuyến cáo các phụ huynh không tuỳ tiện cho trẻ uống liều hạ sốt của người lớn.

Khi con sốt, ho cần phải được đi khám bác sĩ chuyên khoa và dùng thuốc theo đơn, đúng liều lượng và đúng hướng dẫn, không được tự ý dùng thuốc. Với các bà mẹ đang cho con bú, khi dùng thuốc phải có sự tư vấn của bác sĩ điều trị, vì có một số loại thuốc có thể truyền qua sữa mẹ gây ngộ độc cho trẻ khi bú sữa mẹ. Để thuốc ngoài tầm thấy, tầm với của trẻ, tốt nhất là nên cất giữ thuốc trong tủ có khóa an toàn.

Theo PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, nguyên Trưởng khoa Nhi BV Bạch Mai, paracetamol là loại thuốc hạ sốt dùng quá phổ biến, và chính sự phổ biến này khiến tình trạng ngộ độc paracetamol ngày càng có xu hướng tăng lên.

Tại Việt Nam cũng có những ca ngộ độc paracetamol ở trẻ em do dùng thuốc này quá bừa bãi. Hơn nữa, cùng hoạt chất paracetamol nhưng có rất nhiều loại thuốc với nhiều nhãn hiệu khác nhau. Có những người vừa cho con uống thuốc hạ sốt efferalgan, lại uống thêm Decolgen để chữa sổ mũi trong khi loại thuốc này cũng chứa paracetamol. Hay khi chưa được 4 tiếng con đã sốt lại, nhiều người vẫn vô tư dùng, vì nghĩ cứ sốt là uống mà không lường hết nguy cơ của việc lạm dụng thuốc

Khi bị ngộ độc, người bệnh có các triệu chứng ngộ độc biểu hiện: chán ăn, buồn nôn, vã mồ hôi, khó chịu, có thể đau hạ sườn phải. Trong trường hợp nặng, bệnh nhân có thể tử vong do suy đa tạng (thận, gan). Do vậy, cần thận trọng khi cho trẻ dùng paracetamol để hạ sốt. Nếu trẻ sốt cao, từ 38,5^oC trở lên có thể dùng paracetamol nhưng không được dùng quá 15mg/kg cân nặng/lần và chỉ dùng tối đa 4 lần/ngày, mỗi lần cách nhau 4 - 6 tiếng.

BS Sáng khuyến cáo, ngoài ngộ độc thuốc hạ sốt, có những trẻ ngộ độc thuốc dùng điều trị tiêu chảy (loperamid), thuốc nhỏ mũi (Naptazoline), hạ huyết áp, chống dị ứng, thuốc á phiện, thuốc ngủ…do người nhà tự ý mua thuốc điều trị cho trẻ mà chưa có chỉ định của bác sĩ; phụ huynh vì muốn trẻ nhanh khỏi bệnh đã tự ý tăng liều thuốc cho trẻ.

Khi ngộ độc thuốc trẻ có thể bị tổn thương gan, thận, suy hô hấp, suy tuần hoàn nếu không được can thiệp kịp thời sẽ nguy hiểm tới tính mạng thậm chí dẫn đến tử vong.

"Vì thế, trẻ em cần được bác sĩ khám, chỉ định và bố mẹ cần tuân thủ liều thuốc cho trẻ nhỏ", BS Sáng khuyến cáo.

Hồng Hải