Bác sĩ Bạch Mai hướng dẫn xử lý khi trẻ bị hóc dị vật ngày Tết

Mới đây, tại TP Hồ Chí Minh, khi phát hiện bé trai 7 tháng tuổi nhai trệu trạo mảnh đồ chơi trong miệng, người nhà đã vội vàng dùng tay móc miệng bé để lấy ra. Tuy nhiên, hành động này vô tính đẩy mảnh đồ chơi vào sâu, khiến bé ho sặc, khò khè, thở rít, có dấu hiệu tím tái và được đưa đến viện.

PGS.TS Nguyễn Tiến Dũng, khoa Nhi (Bệnh viện Bạch Mai), trẻ có thể bị hóc dị vật trong bữa ăn, khi chơi. Trong đó, gặp phổ biến nhất là dị vật đường thở do thức ăn. “Hay gặp nhất là trẻ đã ăn no, nhưng bát thức ăn vẫn còn nên người lớn nhét thêm cho trẻ, trong khi trẻ đang ậm ọe chán ăn, khiến trẻ bị hóc thức ăn. Điều này là rất nguy hiểm vì có thể gây dị vật đường thờ, hạt cơm, hạt cháo sặc vào đường thở, khiến trẻ tím tái, ngừng thở”, PGS Dũng cảnh báo.

Ngoài ra trẻ có thể hóc do uống thuốc, các loại hạt như hạt na, hạt hướng dương, hạt nhãn, hạt lạc, thạch.

Vậy khi gặp tình huống trẻ hóc, phải làm như thế nào cho đúng?

Ngay lập tức nhờ người hỗ trợ gọi xe cấp cứu.

Tuyệt đối không dùng tay móc dị vật trong miệng vì có thể đẩy dị vật vào sâu hơn, thậm chí khiến trẻ ngừng thở ngay lập tức (nhất là hóc thạch, miếng thạch hình trụ, trơn, rất dễ bít kín đường thở của trẻ).

Tuyệt đối, không được đặt trẻ nằm ngửa, vuốt ngực xuôi xuôi. Nếu không dị vật sẽ rơi vào sâu hơn, thậm chí vào phổi.

Phát hiện trẻ hóc dị vật, ngay lập tức cho trẻ nằm sấp dọc trên 1 tay của người lớn (nếu trẻ nặng đặt lên chân), giữ cổ thẳng, để đầu chúc xuống, vỗ giữa lưng trẻ nhiều (chỗ giữa hai xương bả vai), khoảng 5 cái để kích thích ho, dị vật bắn ra theo đường ho.

Sau khi làm xong, nếu trẻ vẫn khó thở, tím tái, cha mẹ cần đặt bé nằm ngửa dọc cánh tay, dùng hai ngón trỏ ấn nhanh, mạnh, đột ngột vào xương ức.

Sau khi sơ cứu, thấy trẻ còn cháo, sữa, canh… chảy từ mũi, miệng ra thì cần lau, hút sạch để trẻ được thông thoáng đường thở, rồi lập tức đưa trẻ đến viện.

Như tình huống của cháu bé ở TP Hồ Chí Minh đang nhai dị vật, nếu bình tĩnh, đặt bé nằm sấp xuôi đầu xuống như tư thế này, nếu bé không chịu nhả dị vật đang nhai, người lớn dùng tay lấy dị vật không thể trôi vào được sâu hơn. Ngược lại, bé ngửa trẻ ra, dùng tay móc dị vật dễ dàng trôi sâu xuống họng.

Với trẻ lớn và người lớn

Đối với trẻ lớn và người lớn, cần ôm sát người mình, áp lưng vào cơ thể, đặt tay dưới xương ức, dùng 3 ngón tay ấn mạnh 5 lần vào vùng thượng vị (vùng trên rốn và dưới xương ức). Làm động tác này tới khi nào bé thấy đỡ hơn, tỉnh táo hơn trong khi chờ đợi xe cấp cứu tới.

“Nói chung, hóc dị vật đường thở rất nguy hiểm. Nếu hóc một phần, trẻ vẫn thở được. Còn nếu dị vật lớn, mềm, ôm trọn đường thở sẽ rất nguy hiểm cho tính mạng trẻ. Vì thế, người lớn phải hết sức chú ý khi cho trẻ ăn các món thạch, bánh có độ dẻo, ăn các trái cây nhãn, vải có hạt trơn tròn rất dễ hóc”, PGS Dũng cảnh báo.

Hồng Hải