Tại sao 2 cựu Thứ trưởng Bộ Y tế "thoát án" trong vụ Việt Á?

Trong kết luận điều tra vụ án sai phạm liên quan mua sắm kit test của Công ty Việt Á, Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an đã đề nghị truy tố 38 bị can, gồm 3 cựu Ủy viên Trung ương Đảng, nhiều lãnh đạo cấp bộ, địa phương.

Họ bị điều tra về các tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát lãng phí; Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiêm trọng; Đưa hối lộ; Nhận hối lộ; Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ...

Ngoài những người này, Bộ Công an cũng đã điều tra, xem xét một số cá nhân khác có liên quan, song họ không bị xem xét xử lý hình sự.

Cụ thể, theo nhà chức trách, ông Nguyễn Trường Sơn (nguyên Thứ trưởng Bộ Y tế) biết test xét nghiệm là sản phẩm thuộc Đề tài nghiên cứu do Bộ Khoa học và Công nghệ giao Học viện Quân y chủ trì, là tài sản thuộc sở hữu Nhà nước; các hồ sơ, tài liệu do Công ty Việt Á cung cấp không đầy đủ theo quy định.

Tuy nhiên, do tham mưu của Nguyễn Minh Tuấn (Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế Bộ Y tế), ông Sơn vẫn ký Quyết định cấp số đăng ký lưu hành tạm thời test xét nghiệm cho Việt Á.

Sau đó, tuy test xét nghiệm vẫn thuộc quyền sở hữu của Bộ KH&CN, Bộ chưa có Quyết định giao quyền sở hữu cho Việt Á nhưng vẫn theo tham mưu của Tuấn, ông Sơn đã ký Quyết định cấp số đăng ký lưu hành chính thức test xét nghiệm cho doanh nghiệp.

Từ đó, Việt Á đã sản xuất, kinh doanh, thu lợi trái phép, gây thiệt hại cho Nhà nước, tổ chức, cá nhân. 

Bộ Công an cho rằng hành vi của ông Sơn có dấu hiệu của tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ. Tuy nhiên, cơ quan điều tra cũng xác định việc ông Sơn ký các quyết định trên không phải là nhiệm vụ thường xuyên. Cựu Thứ trưởng Bộ Y tế cũng không thông đồng, thỏa thuận để làm lợi cho Việt Á; không được hưởng lợi, không có động cơ vụ lợi hay động cơ cá nhân khác.

Ngoài ra, ông Sơn cũng đã bị kỷ luật về mặt Đảng và chính quyền. Vì vậy, Bộ Công an không khởi tố điều tra, đề nghị truy tố ông Sơn.

Một cựu Thứ trưởng Bộ Y tế khác là ông Trương Quốc Cường cũng được xác định có liên quan việc cấp số đăng ký lưu hành test xét nghiệm cho Công ty Việt Á và việc kiểm tra giá hiệp thương test xét nghiệm.

Đặc biệt, trong việc kiểm tra giá hiệp thương, Bộ Công an kết luận ông Cường có dấu hiệu né tránh, đùn đẩy trách nhiệm cho ông Nguyễn Thanh Long (cựu Bộ trưởng Y tế).

Tuy nhiên, cơ quan điều tra xác định ông Cường không thông đồng, thỏa thuận để làm lợi cho Phan Quốc Việt (Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc Công ty Việt Á) và doanh nghiệp; không được hưởng lợi, không có động cơ vụ lợi hay động cơ cá nhân khác.

"Sai phạm trong việc kiểm tra giá trách nhiệm chính thuộc về Nguyễn Thanh Long với vai trò Bộ trưởng Bộ Y tế. Việc không có kết quả kiểm tra giá hiệp thương là chủ đích của Nguyễn Nam Liên (Vụ trưởng Vụ Kế hoạch & Tài chính) và Nguyễn Thanh Long", kết luận điều tra nêu căn cứ không xem xét trách nhiệm hình sự với ông Cường.

Ngoài 2 cá nhân trên, Bộ Công an cũng đã xem xét trách nhiệm của hàng chục cá nhân khác nhưng không xử lý hình sự.