Sai phạm của nguyên Giám đốc Sở TN-MT Thái Nguyên trong vụ án than lậu

Viện Kiểm sát nhân dân (VKSND) tối cao vừa ra cáo trạng truy tố 33 bị can, trong đó có nhiều cựu lãnh đạo Sở TN-MT tỉnh Thái Nguyên, trong vụ án than lậu xảy ra ở tỉnh này.

Theo cáo trạng, Nguyễn Thanh Tuấn, Giám đốc Sở TN-MT tỉnh Thái Nguyên đã giao cho ông Nguyễn Thế Giang, Phó giám đốc Sở, ký quyết định kiểm tra đột xuất việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường và khoáng sản đối với mỏ than Minh Tiến, thuộc Công ty Yên Phước.

Sau khi kiểm tra, ông Nguyễn Thế Giang ký kết luận gửi Nguyễn Thanh Tuấn, nêu rõ Công ty Yên Phước chưa báo cáo kết quả xác định, thống kê sản lượng khoáng sản khai thác thực tế theo quy định của Bộ TN-MT.

Tuy nhiên, với vai trò là giám đốc sở, Nguyễn Thanh Tuấn không chỉ đạo các bộ phận chức năng tăng cường thực hiện kiểm tra, thanh tra việc chấp hành các quy định pháp luật về lĩnh vực khoáng sản tại Công ty Yên Phước, không phát hiện được Công ty Yên Phước khai thác than không đúng với sản lượng ghi trên giấy phép.

Tại thời điểm chuyển nhượng, Công ty Kim Sơn và Công ty Yên Phước chưa đủ điều kiện được chuyển nhượng và cấp giấy phép khai thác cho Công ty Yên Phước theo quy định, nhưng lúc đó với vai trò là phó giám đốc sở, Nguyễn Thanh Tuấn đã tham mưu, ký tờ trình về việc chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản mỏ than Minh Tiến, trình UBND tỉnh Thái Nguyên.

Sau này, với vai trò là giám đốc sở, Nguyễn Thanh Tuấn không chỉ đạo tăng cường thực hiện kiểm tra, thanh tra toàn bộ hoạt động khai thác khoáng sản tại Công ty Yên Phước. Hành vi của Nguyễn Thanh Tuấn đã không làm tốt chức năng quản lý nhà nước về khoáng sản.

Cũng theo cáo trạng, Cao Sỹ Linh là chuyên viên Phòng Khoáng sản Sở TN-MT, thành viên Đoàn kiểm tra tại mỏ than Minh Tiến. Trong quá trình kiểm tra, Linh đã không yêu cầu công ty xuất trình sổ sách, chứng từ tài liệu ghi chép, cập nhật sản lượng khoáng sản khai thác trên thực tế để có cơ sở đối chiếu với số liệu mà công ty báo cáo đã khai thác 5.000 tấn than; không đề xuất đo đạc, kiểm tra theo quy trình quy định của Bộ TN-MT để xác định sản lượng than khai thác thực tế, nên không phát hiện được hành vi khai thác than vượt quá sản lượng theo giấy phép của Công ty Yên Phước.

Quá trình kiểm tra, Cao Sỹ Linh đã phát hiện một số sai phạm của mỏ than Minh Tiến liên quan đến lĩnh vực khoáng sản, gồm: Thất lạc mốc giới điểm H; chưa có quyết định bổ nhiệm giám đốc điều hành mỏ; chưa cung cấp được bản đồ mặt cắt hiện trạng từ khi đi vào hoạt động cho đến thời điểm kiểm tra; chưa cung cấp đầy đủ các văn bản, tài liệu, sổ sách để xác định sản lượng khoáng sản khai thác trên thực tế, thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản, nhưng chỉ đề xuất đưa vào kết luận kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính đối với hành vi "khai thác không có giám đốc điều hành mỏ - đối với mỏ khai thác theo hình thức lộ thiên".

Lại Trung Hiếu là Phó Chánh Thanh tra Sở TN-MT từ ngày 1/4/2014, được lãnh đạo Sở TN-MT cử tham gia Đoàn thanh tra tại mỏ than Minh Tiến do Sở Công thương chủ trì.

Lại Trung Hiếu được phân công nhiệm vụ thanh tra việc quản lý tài nguyên, đất đai; công tác môi trường trong hoạt động khai thác, chế biến, kinh doanh khoáng sản trong thời gian từ 1/1/2019 đến thời điểm thanh tra.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ, Lại Trung Hiếu phát hiện một số vi phạm của Công ty Yên Phước nhưng không báo cáo đề xuất trưởng đoàn cho kiểm tra, đo đạc để xác định khối lượng than thực tế đã khai thác trái phép.

Lại Trung Hiếu cũng không yêu cầu Công ty Yên Phước xuất trình sổ sách, chứng từ tài liệu ghi chép, cập nhật sản lượng khoáng sản khai thác trên thực tế mà chỉ căn cứ vào báo cáo định kỳ của Công ty Yên Phước để xác định công ty đã khai thác 8.030 tấn than, tiêu thụ 7.300 tấn than là không đúng quy định.

Ngoài ra, khi kiểm tra thực tế tại mỏ than Minh Tiến, Lại Trung Hiếu phát hiện Công ty Yên Phước có nhiều sai phạm nhưng không đề xuất đoàn thanh tra báo cáo cấp có thẩm quyền xử phạt.

Cáo trạng cáo buộc, hành vi không thực hiện đúng nhiệm vụ được giao của Nguyễn Thanh Tuấn, Cao Sỹ Linh, Lại Trung Hiếu dẫn đến không phát hiện được và để kéo dài việc khai thác than quá công suất, sản lượng được cấp phép, gây hậu quả là Công ty Yên Phước khai thác trái phép hơn 2,7 triệu tấn than và khoáng sản, gây thiệt hại cho nhà nước hơn 174 tỷ đồng.

Các bị can trên phạm vào tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, bị truy tố cùng với 30 bị can khác ra trước Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên để xét xử.