Những tử tù và cuộc gặp người thân "lạ lùng" qua màn hình

Các đợt dịch bùng phát trong năm 2021, để đảm bảo an toàn cho phạm nhân, người bị tạm giữ tạm giam, hoạt động thăm gặp tại Trại tạm giam Công an tỉnh Nghệ An liên tục bị gián đoạn. Đặc biệt, từ ngày 30/4/2021, khi tỉnh Nghệ An xuất hiện ca mắc Covid-19 ngoài cộng đồng, việc thăm gặp phải dừng hẳn. Có những trường hợp gần một năm, thậm chí một năm rưỡi chưa được gặp người thân.

"Sau thời gian dài bị gián đoạn, bắt đầu từ ngày 25/1 (tức 23 tháng Chạp), đơn vị tổ chức cho phạm nhân thăm gặp người nhà. Để đảm bảo công tác phòng, chống dịch Covid-19, quá trình thăm gặp được thực hiện bằng phương thức trực tuyến qua camera và máy tính, kết nối trực tiếp vào khu vực giam giữ.

Được thăm gặp, trò chuyện với người thân sẽ giúp phạm nhân ổn định tâm lý, nhất là vào dịp Tết nguyên đán cận kề - thời điểm phạm nhân, tử tù hay có những xáo trộn về tâm lý, ảnh hưởng đến kết quả chấp hành nội quy, quy định buồng giam cũng như kết quả lao động cải tạo", một cán bộ Trại tạm giam Công an tỉnh Nghệ An cho biết.

Từ tối hôm trước, hay tin ngày 30/1 được vào thăm gặp người con trai út Hoàng Nghĩa V., bà Trần Thị B. (xã Long Xá, Hưng Nguyên, Nghệ An) không ngủ được. Bà B. đã không được gặp con từ tháng 3/2021 đến nay.

Bà B. cùng cô con gái dậy sớm, mang theo giấy tờ theo hướng dẫn của cán bộ trại giam, vào bệnh viện xét nghiệm Covid-19 trước khi đến Trại giam làm thủ tục thăm gặp. Tại đây, bà cũng như những người nhà phạm nhân khác phải thực hiện khai báo y tế, xuất trình phiếu xét nghiệm, đo thân nhiệt... trước khi được dẫn vào khu vực thăm gặp.

"Tết muốn gửi cho con cặp bánh chưng nhưng bên trại bảo không gửi được. Thôi thì gặp được con là mừng rồi, chỉ biết động viên con cải tạo cho tốt để sớm được về", bà B. vui mừng khoe. Cô con gái kéo áo tôi thì thầm: "Cậu ấy buôn ma túy, bị tuyên tử hình nhưng cả nhà giấu bà, sợ bà không chịu được. Bà vẫn tưởng cậu ấy bị tuyên phạt 20 năm tù thôi".

Được thông báo đến lượt vào thăm gặp, chân bà B. như ríu lại, đi theo cán bộ dẫn giải vào khu vực Trại tạm giam Công an tỉnh Nghệ An bố trí từ trước.

Khu vực thăm gặp dành cho người nhà phạm nhân lắp 6 bộ máy tính, giữa 2 máy được phân cách bằng tấm gỗ để đảm bảo sự riêng tư. Máy tính được trang bị camera, kết nối vào khu vực giam giữ. Hai cán bộ công an có trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ người nhà phạm nhân kết nối tín hiệu với người thân.

"Em đã bảo với anh rồi, em không cần nhà cao cửa rộng, anh không nghe em, để giờ nên nỗi này, mẹ con em biết sống ra sao...", người phụ nữ vừa lau nước mắt, vừa nói với người chồng ở trên màn hình. Chồng chị bị tuyên án tử hình vì liên quan đến một đường dây mua bán trái phép chất ma túy.

Dường như biết mình vừa lỡ lời, có thể khiến chồng nghĩ ngợi, dằn vặt trong thời gian chờ thi hành án, chị lau nước mắt, cố tỏ ra vui vẻ. Người phụ nữ lấy điện thoại ra, tìm một bức ảnh rồi dí vào camera: "Thằng Tôm đấy anh ạ, anh có thấy nó lớn không. Nay lớn và đẹp trai lắm đấy nhé". Ở bên kia, người tử tù nhoẻn miệng cười, khuôn mặt bỗng thấy nhẹ nhõm hơn...

Vợ tử tù Nguyễn Văn Duận dẫn theo 3 đứa con nhỏ từ huyện Thanh Chương (Nghệ An) xuống Trại giam thăm chồng. Duận phạm tội mua bán trái phép chất ma túy và bị TAND tỉnh Nghệ An tuyên phạt án tử hình trong một phiên tòa diễn ra vào tháng 9/2020. Đồng nghĩa gần một năm rưỡi qua 3 đứa nhỏ không được gặp bố.

Khi tín hiệu được kết nối cũng là lúc khuôn mặt người vợ đã đầm đìa nước mắt. Những vất vả, cực khổ của cảnh một mình "nuôi 5 miệng ăn" (gồm cả 3 đứa con và tiền gửi lưu ký cho chồng) tràn theo nước mắt nhưng chị kịp dừng lại, cố gắng với khuôn mặt tươi tỉnh nhất để trò chuyện, động viên chồng.

Lần lượt tai nghe được chuyển cho 2 đứa lớn nói chuyện, còn đứa nhỏ, những ký ức về bố cũng dần phai nhạt. Mặc kệ mẹ và các anh chị trò chuyện, nó chui xuống gầm bàn hay trèo lên ghế nghịch, chiếc túi kẹo vẫn nắm chặt trong tay. Từ hồi bố bị bắt, những chiếc bánh, chiếc kẹo đối với nó cũng là niềm ao ước không dễ có.

"Anh yên tâm, ở nhà em vẫn lo được. Tết này nhà mình gói ít bánh chưng hơn năm trước, quần áo mới của các con em cũng mua rồi. Anh ở trong đó đừng quậy phá, cũng đừng bi quan, chờ đợi Chủ tịch nước ân giảm, cả nhà mình lại được đoàn tụ"... Chị động viên chồng nhưng cũng động viên chính mình, dù biết rằng cơ hội được ân giảm rất khó.

Mỗi phạm nhân có 30 phút để trò chuyện với người nhà. Dẫu rằng từng ấy thời gian không thể nói hết những điều muốn nói nhưng được chia sẻ, động viên, giúp họ vững vàng hơn trong thời gian tới. Tết đến, Xuân về, những được mất phải trả cho những lỗi lầm càng thấm thía hơn...