Hành trình kêu oan bất thành của Trần Văn Vót

Đưa lựu đạn cho người khác ném

Theo nội dung vụ án, do mâu thuẫn về tranh chấp ruộng đất giữa hai miền Nhân Phúc và Thanh Nga (thuộc xã Lý Phúc, huyện Lý Nhân, tỉnh Nam Hà - nay là tỉnh Hà Nam), khoảng 13h ngày 29/11/1992, người dân ở hai miền đã xảy ra xô xát, ném gạch đá lẫn nhau.

Trong thời gian hai bên xô xát, Trần Văn Vót (khi đó là Bí thư chi bộ 4 Lý Nội, Nhân Phúc) đã đưa cho Trần Ngọc Thanh một quả lựu đạn để ném về phía dân miền Thanh Nga. Do lần đầu tiên ném lựu đạn nên Thanh đã ném trúng vào tốp người dân của miền Nhân Phúc, khiến 1 người chết và 21 người bị thương.

Ngày 7/2/1993, Trần Ngọc Thanh nhập ngũ tại Trung đoàn 139 Bộ Tư lệnh thông tin. Ngày 12/2, Thanh tự thú với cán bộ chỉ huy cấp Tiểu đội, Trung đội, Đại đội của Trung đoàn 139 về việc ném lựu đạn và khai lựu đạn là do ông Vót đưa cho Thanh ném. Quá trình điều tra, Trần Văn Vót không thừa nhận việc đưa lựu đạn cho Trần Ngọc Thanh.

Bản án sơ thẩm ngày 26/2/1094 của TAND tỉnh Nam Hà đã xử phạt Trần Văn Vót tù chung thân tội “Giết người”, 10 năm tội “Phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế xã hội”, 2 năm tù tội “Tàng trữ vũ khí trái phép” và 3 năm “Gây rối trật tự công cộng”, tổng hợp hình phạt chung là tù chung thân; xử phạt Trần Ngọc Thanh 15 năm tù tội “Giết người”.

Sau khi xét xử sơ thẩm, Trần Văn Vót kháng cáo kêu oan và Trần Ngọc Thanh kháng cáo xin giảm hình phạt.

Bản án phúc thẩm ngày 27/8/1994 của Tòa phúc thẩm TAND tối cao thay đổi tội danh và giảm hình phạt cho Vót từ tội “Phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế xã hội” sang tội “Vi phạm các quy định về quản lý và bảo vệ đất đai”, giữ nguyên các hình phạt và tội danh khác đối với Vót.

Sau phiên xét xử phúc thẩm, TAND tối cao, Viện KSND tối cao đã nhận đơn khiếu nại của Trần Ngọc Thanh, ông Trần Ngọc Thông và bà Trần Thị Tân (bố mẹ Thanh), của ông Trần Văn Vấn (bố ông Vót).

Tại công văn ngày 10/8/1995, Phó Chánh án TAND tối cao trả lời ông Thông và bà Tân, việc Thanh tự thú là hoàn toàn tự giác, không có ai ép buộc, không có việc uống rượu say dẫn đến khai sai sự thật.

“Tại cơ quan điều tra cũng như tại Viện KSND tỉnh Nam Hà, Thanh đều khai nhận tội của mình và thừa nhận không bị cán bộ đánh, ép cung. Việc ông bà nại rằng người ném lựu đạn là Trần Văn Cự ở thôn Thanh Nga là không có cơ sở.” - công văn ngày 10/8/1995 nêu.

Lập tổ chuyên viên liên ngành để xác minh

Sau đó, TAND Tối cao tiếp tục nhận được đơn khiếu nại gia đình người bị hại Trần Văn Việt cho rằng điều tra vụ án không khách quan, dẫn đến kết tội oan cho Trần Ngọc Thanh và Trần Văn Vót. TAND tối cao đã chuyển đơn khiếu nại tới Viện KSND Tối cao để giải quyết theo thẩm quyền.

Năm 2000, Viện KSND tối cao đã nghiên cứu hồ sơ và cho rằng, TAND các cấp kết án Trần Văn Vót và Trần Ngọc Thanh về tội “Giết người” là có căn cứ, không oan.

Ngoài ra, TAND tối cao còn trả lời đơn cho Trần Ngọc Thanh năm 2007, trả lời đơn cho ông Trần Văn Vấn năm 2010, cũng với nội dung trên.

Tiếp đó, năm 2015, Văn phòng Chủ tịch nước thông báo ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch nước: yêu cầu Chánh án TAND tối cao và Viện trưởng Viện KSND tối cao chỉ đạo xem xét lại vụ án, giải quyết theo đúng quy định pháp luật và trả lời GS.TS Nguyễn Lân Dũng (nguyên Đại biểu Quốc hội).

Ngày 31/7/2015, cuộc họp liên ngành Trung ương do Phó Chánh án Nguyễn Sơn chủ trì với sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương và đại diện các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công an và Viện KSND tối cao đã thống nhất thành lập Tổ chuyên viên liên ngành để nghiên cứu lại vụ án, xác minh các vấn đề liên quan.

Tổ chuyên viên liên ngành đã nghiên cứu các tài liệu của hồ sơ vụ án; nghiên cứu những vấn đề kiến nghị của GS.TS Nguyễn Lân Dũng, nội dung các đơn khiếu nại do các Đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh, Phùng Đức Tiến chuyển, khiếu nại của người đại diện hợp pháp của người bị hại và nội dung các cơ quan báo chí nêu.

Đồng thời, Tổ chuyên viên liên ngành trực tiếp quan sát hiện trường; làm việc với những cán bộ có mặt tại hiện trường lúc lựu đạn nổ và cán bộ trực tiếp điều tra vụ án; làm việc với những người được phỏng vấn cung cấp thông tin trên báo đài, người liên quan đến vụ án; làm việc với các lãnh đạo của Trung đoàn 139 Bộ Tư lệnh thông tin; làm việc với Trần Văn Vót, Trần Ngọc Thanh, Trần Xuân Đạt và với các phóng viên đưa tin về vụ việc này.

Từ kết quả tổng hợp các vấn đề đã được thẩm định, xác minh, các cơ quan tiến hành tố tụng Trung ương kết luận: các căn cứ mà tòa án cấp sơ thẩm và tòa án cấp phúc thẩm áp dụng để kết tội Trần Văn Vót và Trần Ngọc Thanh về tội “Giết người” là có căn cứ, đúng pháp luật, không oan.

Tiến Nguyên